(reprint)

W okresie poprzedzającym wybuch I wojny światowej Warszawa w zaborze rosyjskim była największym ośrodkiem wydawniczym prasy polskiej. Dwa tytuły miały charakter szczególny, bo nie reprezentowały żadnych orientacji politycznych, a jedynie tradycyjny, ziemiański solidaryzm wsi i dworu. Były to pisma "Wieś Ilustrowana" oraz "Wieś i Dwór" adresowane do sfery ziemiańskiej i założone przez jej przedstawicieli.

"Wieś Ilustrowana" jako miesięcznik pojawiła się na rynku w 1910 roku z inicjatywy poety i prozaika Edwarda Słońskiego. Wkrótce pismo stało się własnością Spółki Ziemiańskiej a redaktorem naczelnym został Kazimierz Laskowski, administrację zaś objął Bolesław Schoen. Pismo stawiało sobie jako cel przybliżenie życia wsi i jej problemów zarówno do dworów jak i do miasta. Propagowało postęp techniczny w rolnictwie, a ponadto w celu pogłębienia poczucia narodowego przedstawiało najważniejsze wydarzenia historyczne i osiągnięcia kultury polskiej. W 1910 roku redakcja tak określiła program pisma: "Wieś Ilustrowana" jest tylko Piękna i Krasy naszej Ziemi odbiciem i tylko Jej Dobru i Potrzebom służyć będzie". Ciekawą inicjatywą podjętą na łamach pisma był cykl felietonów pod wspólnym tytułem "Ze wsi - o wsi" przedstawiający postępowe technicznie i dobrze prosperujące majątki ziemskie. Był dział mody damskiej starannie odnotowujący najnowsze tendencje nadchodzące z Paryża. Pismo popierało także działalność Stowarzyszenia Ziemianek, które stawiało sobie za cel podniesienie statusu ekonomicznego, kulturalnego i zawodowego kobiety wiejskiej. Stowarzyszeniem kierowały Maria Rodziewiczówna, Helena Weychert, doktorowa Rzędzina pod przywództwem Marii Kretkowskiej.

Zeszyt II zawiera:

Zdjęcia: dwór obronny w Korzkwi, pow. Olkuski; chata w Pakosławiu; widok Brodnicy; Albigowa w Galicji pod Łańcutem; Hamernia; Zamoyszczyzna; Zwierzyniec; młyn w Maciejowicach; Świeżawy-Kadłubiska, gub. Lubelska – dwór; pałac w Milanowie gub. Siedlecka – rezydencja W. Czetwertyńskiego; Dołhe – pałac i dwór wł. B. Kraszewskiego; chata w Żarczycach; Czarny Las; Minoga – pałac wł. J. Skarbka-Borowskiego; chaty wiejskie i stroje ludowe; połowy na Wiśle; zaprzęgi wiejskie; dwór w Łubienicy; hodowla bydła i ptactwo domowe; budownictwo na wsi.

 

 

 

Zeszyt IV zawiera:

Zdjęcia: pierwsza komunia; Andruszówka – pałac i park, wnętrza pałacowe; Wielgolas pod Mińskiem Mazowieckim wł. Wyleżyńskiego; Czaple Wielkie wł. Popiela; Czaple Małe wł. Romera; pałac w Kocku wł. Żółtowskiego; Góry wł. Dembińskiego; oficyna w Żelazowej Woli; dwór w Długiej Kościelnej; Popławy gub. Radomska wł. Karszo-Siedlwskiego; rezydencja w Kurowie pow. sandomierski wł. Karskiego; wielkanocne zwyczaje; Wielki Poniemuń – pałac wł. Krasickiej; Siesiki pałac wł. Dowgiałły; Jesionna pow. sieradzki wł. Załuskowskiego; Pyszków wł. Kobierzyckiego; Bogumiłów wł. Kobierzyckiego; zagroda litewska; ptaki; amazonki na koniach, polowanie, zagroda wiejska.

 

 

Zeszyt V zawiera:

Zdjęcia: hr. Zamoyska – opiekunka wiejskiej dziatwy, zdjęcia dzieci, Tarchomin pod Warszawą wł. Kiślańskiego; grzybobranie; Skibińce – dwór wł. Rakowskich; typy z Rusi; praca na roli; stroje ludowe, stroje folwarczne; Łażniew pow. Błoński wł. Toporskiego; Moszny pod Pruszkowem wł. Maciejowskiego; Śmiłowiece gub. Mińska wł. Ogińskich, potem Moniuszki; Łukojmie gub. Wileńska wł. Platera; Jakimiszki gub. Kowieńska wł. Zakrzewskich; Leśkowa rezydencja Dachowskiego; wyścigi konne, z hodowli lubelskiej; historia włościan; Konstancin; czekolada i jej dzieje; Marszałkowska.

 

 

 

Zeszyt VI zawiera:
Zdjęcia: pałac w Towianach gub. Kowieńska, wł. Ks. Radziwiłła; dwór w Łukinii; pałac w Rybienku pod Wyszkowem; Wierzbie na Kujawach wł. Krzymuskiego; u brzegów Wisły; wieś Krzczonów pod Lublinem; dwór w Złotej pow. Pińczowski wł. Olszowskich; Złoty Potok gub. Piotrkowska wł. Raczyńskich; Kąty pod Krośniewicami; Cmiszew pod Sochaczewem wł. Grzybowskiego; dwór w Rogowie nad Wisłą; jazda konna, wiejskie chaty; dwór modrzewiowy w Łękach.

Zeszyt VII zawiera:

Zdjęcia: Życie i twórczość Orzeszkowej; park w Łopuchach; Grunwald; Jagiełowym szlakiem; Klasztor w Chełmie; ruiuny zamku krzyżackiego w Działdowie; pomniki na pamiątkę bitwy pod Płowcami; góra zamkowa w Dobrzyniu; Kościół ja Jasnej Górze; Zamek w Bodzentynie; dwór w Czerpowodach; pałac w Dukorze wł. Hartingów; Józefowo wł. Szachny; Giełwany wł. Platera; dwór w Chełmicy pod Włocławkiem; dwór w Miątkiem wł. Świeżawskiego; dwór w Giełbutowie wł. Dzianotta; brama wjazdowa w Minodze; dwór modrzewiowy w Skoszewach; uroczystości ślubene Izabelli Radziwiłówny; ziemia sieradzka; konie.

 

Zeszyt VIII zawiera:

Zdjęcia: Grunwald – uroczystości w Krakowie; zaprzęgi wiejskie, życie codzienne na wsi; sianokosy; ptaki, ziemia sieradzka – stroje ludowe, zdobnictwo; z dalekiej Rusi; dwór Dobryszyce wł. Skarbka-Borowskiego; melioracje.

 

 

 

 

Zeszyt IX zawiera:

Zdjęcia: praca na polu; ruiny zamku w Olsztynie; aleja brzozowa w parku w Giełwanach; pałac w Sielnicy na Podolu; ruiny zamku w Rytwianach; Kochanowicze gub. Witebska wł. Chrapowickiego; pałac w Abramowsku; zaprzęgi wiejskie; chaty wiejskie; zamek w Książu Wielkim; zaprzęgi konne; pałac w Zatorach; zamek w Chrząstowie; zamek w Orawie; Zygmunt Gloger; dwór w Brzozówce wł. Iwickich; dwór w Małej Wsi wł. Orlewskich; dwór w Żdżarach wł. Łoskowskiego; Strzałki wł. Okęckich; Chojnata Wola wł. Wierzbickiego; Chociwie wł. Jaśkowskich; dwór w Roszkowej Woli wł. Łoskowskiego; Gostomia wł. Jackowskiej; Stolniki wł. Czapskiego; hodowla koni w Galicji.

 

 

Zeszyt X zawiera:

Zdjęcia: polowanie; grzybobranie; pałac w Czerwonym Dworze; pałac i kościół w Berezynie; wykopki; dwór Chwałkowice; pałac w Bejscach wł. Byszewskiego; pałac w Nawrze wł. Szczanieckich; dwór w Nadółkach; pałac w nizinach pow. Stopnicki; dwór Dołpatycze wł. Podczaskich; typy Żydów wiejskich; życie na wski, wszystko o pstrągu; hodowla koni i hodowla ryb w stawach.

 

 

 

Zeszyt XI zawiera:

Zdjęcia: obszerny artykuł i zdjęcia z Niegolewa; zamek w Gołuchowie; pałac Koniuchy wł. Czapskich; zaprzęgi konne; Wiszniew dwór wł. Kiełczewskiej; dwór w Świdnie wł. Bonieckiego; pałac w Kościelnikach wł. Wodzickiego; kominek we dworze modrzewiowym w Litowszczyźnie wł. Wińczów; Hucuły, konie huculskie; Czarnogóra, typy huculskie; polowanie na Polesiu; wystawa w Humaniu.

 

 

 

Zeszyt XII zawiera:

Zdjęcia: ruiny zamku w Lidzie; kolędnicy, Nieżwież; wnętrza w Nieżwieżu; stawy w Nowosiołkach; pałac w Będlewie; wł. Potockiego; hodowla ryb w stawach; Hermanowice wł. Rakowskiego; Korzec na Wołyniu wł. Załęskiej; Łyntupy wł. Biszewskiego; dwór w Adryjankach; chaty wiejskie; s. Hubert, polowanie w Białowieży; Podlasie; dwór w Sosnowicy; hodowla koni.