Wstęp
I. POLSKA W LATACH 70  i 80  XX WIEKU
1. Różne oblicza opozycji politycznej:
problemy terminologiczno-definicyjne
2. Polska Gierka i kształtowanie się. Pierwszych
ugrupowań opozycyjnych
3. Kryzys polityczny 1980 roku i powstanie NSZZ „Solidarność"
4. Rządy Wojciecha Jaruzelskiego. Wprowadzenie stanu wojennego
5. Próby reform. Droga do „Okrągłego Stołu"
II. RADZIECKI RUCH DYSYDENCKI W LATACH 60. l 70. XX WIEKU
1. Ruchy wolnościowe w Związku Radzieckim. Powstanie - działalność - schyłek
2. Radziecki ruch dysydencki w publicystyce polskiej opozycji politycznej
III. OPOZYCJA POLSKA WOBEC PRZEOBRAŻEŃ WEWNĘTRZNYCH l POLITYKI ZAGRANICZNEJ
ZWIĄZKU RADZIECKIEGO
1. Władze na Kremlu w myśli politycznej polskiej opozycji
2. Pierestrojka Aaichaita Gorbaczowa a polska opozycja polityczna
3. Propozycje ułożenia stosunków polsko-radzieckich i polsko-rosyjskich w publicystyce opozycji politycznej 4. Postrzeganie przez polską opozycję wewnętrznej i międzynarodowej polityki Kremla
IV. KWESTIE NARODOWE W ZSRR NA PRZYKŁADZIE UKRAINY, LITWY, BIAŁORUSI l ROSJI W MYŚLI POLITYCZNEJ POLSKIEJ OPOZYCJI
1. Opozycyjne rozważania na temat Ukrainy
2. Polska opozycja wobec kwestii litewskiej
3. Kwestia białoruska w publicystyce polskich ugrupowań opozycyjnych
4. Obraz Rosji i Rosjan w dyskusjach polskiej opozycji politycznej

„Rosja w polskiej myśli politycznej zawsze zajmowała bardzo ważne miejsce. Z powodów geopolitycznych polska racja stanu ciągle musiała definiować swoje stanowisko wobec wschodniego sąsiada. Opracowanie Marka Golińczaka jest analizą takiej właśnie postawy. To ciekawe omówienie poglądów, które reprezentowali przedstawiciele polskich środowisk opozycyjnych schyłkowego okresu PRL. Jak się okazuje, drugoobiegowe publikacje wspomnianego czasu były areną zażartych dyskusji dotyczących postrzegania Związku Radzieckiego. Wszyscy urzędnicy sporów generalnie zgadzali się, iż pojałtański stan stosunków politycznych na linii Warszawa-Moskwa był niezwykle krzywdzący dla Polaków i koniecznie należało go zmienić. I, jak dowodzi Marek Golińczak, na tym właśnie zgoda się kończyła. Omawiane przez autora problemy ukazują, jak bardzo zróżnicowanew w swych poglądach były polskie społeczeństwo opozycyjne lat 70 i 80 XX wieku. Wykorzystując imponującą ilość materiałów źródłowych Autor w zajmujący i jasny sposób przedstawia percepcję polityki wewnętrznej, jak i zagranicznej Kremla, postrzeganie władz radzieckich czy wreszcie opozycyjne propozycje prowadzenia polskiej polityki tak wobec Moskwy, jak i krajów, które wchodziły w skład ZSRR. Szczególne miejsce, oprócz Rozji, zajęły w rozważaniach Ukraina, Białoruśi Litwa.”
Fragment recenzji dr. Hab.. Zdzisława Cuttera.

Marek Golińczak – dr nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki, absolwent Doktoranckiego Studium Nauk o Polityce, Filozofii i Socjologii przy Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego. Zainteresowania naukowe skupiają się na działalności polskich ugrupowań antykomunistycznych PRL ze szczególnym uwzględnieniem lat 70 i 80 XX wieku. Autor kilkunastu artykułów i recenzji poświęconych historii Polski.