A.  CESARSTWO ROSYJSKIE I REWOLUCJA W R. 1917
Nieszczęśliwa wojna z Japonią (1904—1905) i wzmocnione jej przebiegiem wrzenie rewolucyjne zmusiło absolutnego cesarza Rosji do oktrojowania konstytucji (manifesty z 30 października 1905 i 20 lutego 1906). Konstytucja ta powołała do życia dwuizbowe przedstawicielstwo ludowe, współdziałające z cesarzem w ustawodawstwie i uchwalające budżet. Izba niższa - Duma - wychodziła pierwotnie z wyborów powszechnych, które jednak rozporządzeniem cesarskim z 16 czerwca 1907 r. (niezgodnym z konstytucją) zostały znacznie ograniczone; Izba wyższa — Rada państwa — oparta była na zasadzie reprezentacji interesów. Większa część władzy państwowej pozostawała jednak nadal w ręku cesarza, od którego jedynie był zależny rząd, a przedstawicielstwo ludowe odgrywało rolę czynnika miarkującego absolutyzm monarchy.