Zielnik Czarodziejski

Józef Rostafiński (1[zasłonięte]850-19); botanik, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego; członek PAU, pionier polskiej florystyki. Jedna z jego książek, Przewodnik do oznaczania roślin w Polsce dziko rosnących, doczekała się 21 wydań między 1886 i 1979 rokiem.

Zielnik Czarodziejski - naukowe badanie dawnych przesądów, czarów i roślin czarodziejskich, w których Rostafiński wykazał, że owe wierzenia wśród ludu nie są wyobrażeniami, zachowanymi jeszcze z prastarych czasów pogańskich.

Wierzenia te zostały zatarte przez chrześcijaństwo i idącą w ślad za nim kulturę. Nastąpiło to w znacznej części w wieku XVI za pomocą popularnej polskiej literatury ludowej: Ogrody zdrowia; Księgi o gospodarstwie Piotra de Crescentis; Lekarstwa doświadczone Jana Pileckiego; Herbarz polski (roślinnym) Marcina z Urzędowa; Zielnik Szymona Syreńskiego; Młot na czarownice; Sekreta białogłowskie Haura i wiele, wiele innych, z których Rostafiński wybrał, zebrał i usystematyzował te najciekawsze i zaprezentował w swoim Zielniku.

Uważam, że cytat z Encyklopedii staropolskiej Z. Glogera będzie najbardziej zachęcającym do zakupu tej bardzo interesującej pozycji.

"Jeżeli zważymy, że sam zielnik Syreńskiego obejmuje przeszło 1500 stron in folio ścisłego druku, naszpikowanych tysiącami przesądów, pojmiemy, jak potwornie obfitą była ta strawa, płynąca przeważnie z zachodu i południa Europy do Polski dla nakarmienia ogółu polskiego, łaknącego, tak jak wszystkie inne, wszelakich sekretów i wiedzy, w codziennym życiu stosowanej. Prof. Rostafiński z literatury powyższej spożytkował do swego Zielnika czarodziejskiego wszystko, co się tyczy chorób ludzi i zwierząt, czarów, duchów, wróżb, wpływu roślin na: miłość, zgodę, niezgodę, wymowę, pamięć itd. Dowiadujemy się tu między innymi, że ziele Dziewięćsił, włożone dzieciom do kolebki, zachowywa je od złego urzeczenia bab. Boże drzewko dobrze jest przeciw czarom w małżeństwie w łoże słać. Dębowe liście i drzewo są środkiem przeciw czarom, a dymu z liści dębowych czart się boi. Dziewanna oddala czary, wymowność dawa, język wolny czyni ku wymowności... i tam, gdzie rad siadasz, pokrop tą wódką, a będą przy tobie dobrzy duchowie ku potwierdzeniu ciebie. Dzięgiel noszony zabezpiecza od zczarowania personę i dom, żuty serce smętne rozwesela, strachy, cienie nocne odpędza. Gwoździki kramne czynią mocnych w małżeństwie. Koszyszczko miłośnie zczarowanym pomaga. Lubczyk dobry jest przeciw czarom rzuconym na bydło. Oman tęskność oddala, serce uwesela, człowieka wdzięcznego, miłego i przyjemnego czyni, kłopot odpędza i zapomnienie przywodzi, cerę cudną czyni. Pietruszka paniom niepłodnym służy. Pięciornik - kto co od króla będzie żądał, otrzyma wszystko, mając przy sobie to ziele, albowiem czyni człowieka wymownym i przyjemnym. Piołun pod podeszwami noszony rozbudza apetyt. Piwonia (korzeń i nasiona) lekarstwo dla opętanych i przeciw czarom. Pokrzyk roślina jest czarodziejska. Pokrzywa trzymana w ręku ze złocieniem zabezpiecza od strachów i widm. Polej kreteński, kto chciwy czci, chwały i uwielbienia, ma go nosić przy sobie. Przestęp noszony na szyi chroni od czarów. Rośnik noszony na szyi zamienia nieprzyjaciół w przyjaciół, we wszelkich zawodach daje szczęście, chroni przed czarami. Ruta, zebrana przed wschodem słońca i używana na surowo, dobra przeciw czarom. Słonecznik mężom sił dodaje. Szafran w miarę użyty rozwesela serca, nadużyty czyni człowieka smutnym. Szałwja - jak zapewnia Syreński - tak jest skuteczna do płodności, że w Egipcie po morowem powietrzu przymuszano pozostałych mieszkańców do jej picia?"

J. Rostafiński Zielnik Czarodziejski
Reprint wydania z 1893 r.
Str. 202
Format: 160x250 mm
Oprawa twarda, zadrukowana wyklejka