Streszczenie. W pracy badano kinetykę, siarkowania stopów A-B, w których A (Cu, Ag, Fe) i B (A1 , Si), w ciekłej siarce oraz w jej parach. Ustalono skład chemiczny i fazowy przypowierzchniowego obszaru rdzenia metalicznego i zgorzeliny oraz morfologie, zgorzeliny.
Na powierzchni badanych stopów tworzy się dwuwarstwowa zgorzelina, zewnętrzna warstwa składa sie, wy łącznie ze związku AX, zaś wewnętrzna warstwa jest mieszaniną związków AX, BX oraz wtrąceń metalicznych. Szybkość siarkowania badanych stopów A-B da się opisać równaniem parabolicznym i jest determinowana dyfuzją składnika A w zewnętrznej warstwie zgorzeliny. Wzrost stężenia składnika B w stopie powoduje redukcję szybkości siarkowania stopów.
Stwierdzono, że w przypowierzchniowym obszarze rdzenia metalicznego następuje wzbogacenie w składnik stopu B. Wzrost stężenia metalu B w tej strefie powoduje utworzenie wydzieleń nowych faz o innym stężeniu składnika B niż w matrycy stopu. Wydzielenia nowych faz bogatszych w składnik B są kolejnymi fazama w danym układzie równowagi stopów podwójnych A-B. Wyjątek jedynie stanowi układ Cu-Si w którym kolejnych faz y i e nie zidentyfikowano. Wykazano, że wzbogacenie strefy powierzchniowej rdzenia metalicznego następuje w wyniku preferencyjnego siarkowania składnika A stopu. Proces ten zachodzi na skutek rozcieńczenia składnika B w stopie i obniżenia jego aktywności jak też dużej różnicy w szybkości narastania pomiędzy związkami AX a BX.
Utworzone wydzielenia przechodzą do zgorzeliny na skutek wielokrotnie wolniejszego siarkowania w porównaniu z matrycą stopu i pozostają w niej jako wtrącenia metaliczne.
Jedynie wydzielenia n 1!(Cu3Si) obserwowane na stopach Cu-Si. ulegają rozpadowi na granicy rozdziału zgorzelina/rdzeń na metaliczny krzem i siarczek miedzi. Wydzielenia Fe3Si obserwowane na stopach Fe-Si ulegają całkowitemu przereagowaniu.
Przechodzące do wewnętrznej warstwy zgorzeliny wydzielenia działają jak kliny zsczepiające zgorzelinę z powierzchnią rdzenia poprawiając jej przyczepność.
