Monografia naukowa poświęcona fenomenowi snycerskiego zdobnictwa chat wiejskich na Podlasiu, charakterystycznej cechy architektury regionalnej tej części kraju.Szeroko i interesująco przedstawiona została przedstawiona geneza i rozwój form zdobniczych: drzwi, okien, szczytów, ganków i werand, ścian, okapów.Ciekawie napisana książka pozwoli na głębsze zrozumienie lokalnej spuścizny kulturowej.Załączony do pracy bogaty i różnorodny materiał ilustracyjny pozwoli Czytelnikowi na zapoznanie się z różnorodnością form zdobniczych budownictwa drewnianego regionu.SPIS TREŚCI:7. Wstęp9. Warsztat naukowy11. Ikonografia11. Zbiory własne12 Zasoby Wydziału Architektury Politechniki Białostockiej12. Opracowania konserwatorskie12. Prawa autorskie15. Literatura15. Najdawniejsze prace etnograficzne17. Pierwsze prace krajoznawcze w XX wieku18. Publikacje z wczesnych lat powojennych18. Podlasie w monografiach nt polskiego budownictwa ludowego18. Opracowania etnograficzno-architektoniczne20. Publikacje architektów21. Publicystyka grup etnicznych22. Publicystyka regionalna23. Uzasadnienie wyboru informacji25. Stan wiedzy i zakres badań25. Ocena dotychczasowych badań26. Stan wiedzy27. Zakres pracy30. Specyfika obszaru31. Uwagi o przedmiocie badań i konstrukcji książki33. Geneza ludowego zdobnictwa na Podlasiu35. Zdobnictwo do 1918 roku35. Zdobnictwo na tle przemian XIX wiecznych40. Ekonomiczne determinanty rozwoju zdobnictwa46. Czynniki kulturowo-magiczne48. Przyczyny utylitarne51. Zdobnictwo a folklor52. Wzorce pionierskie oraz moda55. Inne przyczyny59. Zdobnictwo w latach 1[zasłonięte]918-1959. Bieżeństwo61. Ograniczenia techniczne63. Inspiracje zdobnictwem tkanin69. Archetyp ikony74. Zdobnictwo a organizacja pracy76. Inspiracje wernakularne83. inne przyczyny87. Zdobnictwo po 1945 roku87. Zniszczenia wojenne88. Uwarunkowania techniczno-ekonomiczne88. Upowszechnienie metalu w budownictwie92. Prasa93. Indywidualna kreacja95. Rola architektury stylowej96. Style architektury neorosyjskiej, styl "daczy"100. Styl szwajcarski oraz tzw. "świdermajer"101. Wzorce architektury sakralnej103. Elementy zdobnicze105. Naroża105. Znaczenie magiczne i obrzędowe107. Formy pierwotne108. Stare zdobienia deskowe112. Ewolucja archaicznych zdobień narożnych114. Obijanie tartymi deskami119. Zdobnictwo pilastrowe121. Zdobnictwo "lauzegowe"126. Zdobienia malarskie126. Nowe formy127. Ewolucja i klasyfikacja form129. Okna parteru129. Okna najdawniejsze130. Najstarsze zachowane typy okien135. Okna szklone nieuchylne136. Okna otwierane139. Okna polskie142. Pierwsze okna zdobione laubzegowo147. Laubzegowe zdobienia elewacji147. Modularne okna trójdzielne150. Okna z PCV151. Naliczniki153. Listwy nadokienne155. Okiennice157. Opaski157. Podokienniki160. Inne elementy zdobnicze okien160. Wnioski163. Okna poddaszy163. Geneza163. Pierwotne okna szczytowe164. Okna proste165. Opaski168. Archetyp ikony175. Deski nadokienne177. Daszki i gzymsy nadokienne179. Listwy jętkowe179. Ozdoby podokienne184. Listwy boczne184. Okna-kapliczki186. Podsumowanie187. Drzwi187. Drzwi w najstarszych chatach bielsko-hajnowskich190. Drzwi w chatach na obszarze osadnictwa drobnoszlacheckiego194. Drzwi z okresu międzywojennego197. Drzwi filongowe199. Drzwi typu miejskiego199. Drzwi przeszklone199. Zdobienia kowalskie202. Kilka uwag nt zdobnictwa drzwi204. Wnioski205. Werandy i ganki206. Geneza208. ganki214. Werandy228. Daszki230. Stan obecny231. Deskowanie231. Geneza237. Ornamentyka elewacji239. Wzory deskowania szczytów249. Kolorystyka250. Inne oblicowania253. Zdobnictwo szczytów253. Geneza257. Najstarsze szczyty259. Stare szczyty w domach o dachach dwuspadowych260. Wilczki 263. Zdobienia geometryczne264. Nowsze szczyty w dachach dwuspadowych268. Szczyty z ornamentem "laubzegowym"271. Deski frontowe271. Motywy solarne271. Akcentowanie konstrukcji276. Sterczyny278. Faktura jako czynnik kompozycyjny278. Kilka uwag279. Okapy284. Zdobienie tragarzy286. Rysie288. Zdobienie okapy z zakrytymi belkami290. Okap zdobiony frędzlami295. Ornamentyka liniowa (listwienia)296. Listwy okapowe297. Listwy wiatrowe299. Listwy frontowe303. Podsumowanie305. Podsumowanie306. interpretacja i ocena zdobnictwa308. Wnioski309. Dalsze badania310. Streszczenie310. Summary311. Bibliografia