Opis książki: Nowoczesna gospodarka oparta na wiedzy stawia przed wyższymi uczelniami specyficzne wymagania. Dotyczą one nie tylko samego przekazywania wiedzy, ale także metod jego organizacji i sterowania. To z kolei jest domeną zarządzania szkołą wyższą. Zebrane w XIV. tomie Prac Naukowych Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku prace pokazują dyle maty i wyzwania związane z zarządzaniem nowoczesną uczelnią. W szczególności zaś dotyczą: - wzajemnych zależności pomiędzy szkołą wyższą i jej otoczeniem, - organizacji i metod zarządzania uczelnią, - narzędzi zarządzania jakością w szkole wyższej. Publikacja ta adresowana jest przede wszystkim do menedżerów współczesnych uczelni. W swoich zamierzeniach ma jednocześnie być przyczynkiem do rozpoczęcia dyskusji naukowej nad procesami związanymi z zarządzaniem i organizacją szkoły wyższej.
Wprowadzenie 11
Część I Funkcjonowanie szkół wyższych w otoczeniu społeczno-gospodarczym. Relacje i zależności
1. Rola szkół wyższych w realizacji strategii rozwoju regionu - Anna Berezka 15 1.1. Strategia regionu a szkoły wyższej 16 1.2. Koncepcja miasta wiedzy i rola uczelni w mieście wiedzy 20 Streszczenie/Summary 27 Bibliografia 28
2. Problemy dopasowania oferty kształcenia szkół wyższych do potrzeb rynku pracy w Polsce - Agnieszka Jakubowska, Anna Rosa 29 2.1. Zmiany w szkolnictwie wyższym w Polsce 30 2.2. Szkolnictwo wyższe a rynek pracy 36 2.3. Jak podnieść użyteczność wyższego wykształcenia? 40 Streszczenie/Summary 42 Bibliografia 43
3. Edukacja jako sposób na niedopasowania strukturalne na rynku pracy - Aneta Trych 45 3.1. Niedopasowania strukturalne 45 3.2. Zmiany na rynku pracy absolwentów szkół wyższych w Polsce 46 3.3. Edukacja dla rynku pracy 48 3.4. Działania dostosowujące ofertę edukacyjną do potrzeb rynku pracy 54 Streszczenie/Summary 59 Bibliografia 60
4. Znaczenie szkolnictwa wyższego w rozwoju "gospodarki opartej na wiedzy" - Agnieszka Jakubowska, Anna Rosa 63 4.1. Szkolnictwo wyższe w Polsce 65 4.2. Wydatki na szkolnictwo wyższe 70 4.3. Nakłady na B+R 74 Streszczenie/Summary Bibliografia 79
5. Relacje z otoczeniem gospodarczym jako element kształtowania programu kształcenia. Doświadczenia z "Programu Partnerstwa Biznesowego" w Wydziale Zamiejscowym w Chorzowie WSB w Poznaniu - Krzysztof Koj 81 Streszczenie/Summary 93 Bibliografia 95
6. Wpływ otoczenia gospodarczego na kształtowanie programu kształcenia. Przykład wdrożenia - Krzysztof Koj 97 Streszczenie/Summary 103 Bibliografia 105
7. Wizerunek szkoły wyższej - Janusz Dworak 107 7.1. Elementy wizerunku szkoły wyższej 108 7.2. Graficzne elementy wizerunku szkoły wyższej 113 Streszczenie/Summary 117 Bibliografia 119
8. Doświadczenie praktyczne nauczycieli akademickich - wyznacznik wizerunku wyższej uczelni - Iwona Kowalska 121 8.1. Deficyt kwalifikacji zawodowych u absolwentów szkół wyższych 123 8.2. Formy wyróżniania nauczycieli akademickich z doświadczeniem praktycznym 125 8.3. Propozycje zmian zawarte w znowelizowanej ustawie o szkolnictwie wyższym 126 8.4. Proponowane zmiany w zakresie podniesienia rangi doświadczenia praktycznego nauczycieli akademickich 127 8.4.1. Umożliwienie naukowcom zdobycia praktyki w ramach staży 127 8.4.2. Umożliwienie realizacji dydaktyki razem z praktykiem 132 8.4.3. Wyróżnianie w ocenach okresowych nauczycieli z doświadczeniem praktycznym 133 Streszczenie/Summary 136 Bibliografia 137
9. Motywacja podjęcia studiów wyższych, wyboru specjalności i ocena uczelni na przykładzie Wydziału Zarządzania Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie - Piotr Górski 139 9.1. Charakterystyka środowiska społecznego i motywacji podjęcia studiów wyższych przez badanych studentów 141 9.2. Interpretacja informacji o rynku pracy, rozwój kompetencji zawodowych i ocena oferty uczelni146 Streszczenie/Summary 150 Bibliografia 151
10. Internacjonalizacja szkolnictwa wyższego w Polsce: perspektywa ukraińska - Kateryna Meller 153 10.1. Uzasadnienie skierowania polityki zagranicznej szkół wyższych na Wschód 153 10.2. Szkolnictwo wyższe na Ukrainie 156 10.3. Studia w Polsce 160 Streszczenie/Summary 164 Bibliografia 164
Część II Organizacja współczesnej szkoły wyższej. Dylematy zarządzania
11. Nowelizacja ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym - konsekwencje dla zarządzania szkołą wyższą - Maciej Markowski 169 11.1. Uwarunkowania zmian 169 11.2. Ustrój uczelni 170 11.3. Zarządzanie uczelnią - wybrane aspekty 172 11.3.1. Zarządzanie strategiczne 172 11.3.2. Zarządzanie zasobami ludzkimi 174 11.4. Konkurencyjność uczelni 175 11.4.1. Oferta kształcenia 176 11.4.2. Konkurencyjność w aspekcie międzynarodowym 178 Streszczenie/Summary 180 Bibliografia 180
12. Strategie uczelniane - antycypacja, translacja czy pseudokonformizacja celów polityki rozwoju szkolnictwa wyższego? - Agnieszka Dziedziczak-Foltyn 183 12.1. Kierunek modernizacji uniwersytetów w polityce unijnej 185 12.2. Rozwój szkół wyższych jako priorytet państwa polskiego 188 12.3. Stan wiedzy na temat zarządzania strategicznego w szkołach wyższych 192 12.4. Wymogi i wytyczne odnośnie strategii rozwoju uczelni 194 12.5. Uwagi na temat uniwersyteckich strategii i programów rozwojowych 195 Streszczenie/Summary 199 Bibliografia 200
13. Kształtowanie kultury organizacyjnej uczelni niepublicznej - Justyna Zawadzka 203 13.1. Kultura organizacyjna - definicja pojęcia 204 13.2. Diagnozowanie i typologia kultur organizacyjnych 206 13.3. Identyfikacja kultury organizacyjnej w uczelni niepublicznej - wyniki badań .209 Streszczenie/Summary 216 Bibliografia 217
14. Zarządzanie marketingowe w amerykańskich uczelniach prywatnych typu for profit - Maciej Kolasiński 219 14.1. Charakterystyka uczelni for profit 219 14.1.1. Uczelnie prywatne w USA - porównanie dwóch typów 219 14.1.2. Wielka Piątka - największe uczelnie for profit w USA 221 14.1.3. Studenci uczelni for profit 222 14.2. Marketing-mix uczelni for profit 223 14.2.1. Zarządzanie marketingowe 223 14.2.2. Strategia cen i zarządzanie kosztami 224 14.2.3. Zarządzanie produktem edukacyjnym 225 14.2.4. Zarządzanie komunikacją marketingową 226 14.2.5. Strategia dystrybucji - uczelnie sieciowe 226 14.2.6. Zarządzanie zasobami ludzkimi 228 Streszczenie/Summary 229 Bibliografia 230
15. Podejście procesowe w zarządzaniu uczelnią wyższą - Joanna Sokołowska 231 15.1. Organizacja procesowa - rozważania teoretyczne 232 15.1.1. Specyfika procesu biznesowego 232 15.1.2. Zarządzanie procesami 233 15.1.3. Klasyfikacja procesów biznesowych 233 15.1.4. Miary procesów 234 15.1.5. Mapa procesów 235 15.2. Procesy oraz ich identyfikacja w uczelni wyższej 236 Streszczenie/Summary 241 Bibliografia 242
16. Kapitał intelektualny w zarządzaniu szkołą wyższą - dylematy - Jerzy Gwizdała 243 16.1. Kapitał intelektualny jako specyficzny zasób uczelni wyższej 244 16.2. Efektywne zarządzanie kapitałem intelektualnym 246 16.3. Kapitał intelektualny w procesie zarządzania ryzykiem 250 Streszczenie/Summary 253 Bibliografia 254
17. Proces zarządzania zmianą w bibliotece wyższej uczelni niepublicznej - Aleksandra Ignaczak 255 17.1. Modele zarządzania zmianą 256 17.2. Źródła oporów pracowników wobec procesu wprowadzania zmiany 259 17.3. Podstawy komunikowania i pokonywania oporów przez menedżera zmiany 261 17.4. Tworzenie kultury organizacyjnej przyjaznej wprowadzaniu zmian 264 Streszczenie/Summary 267 Bibliografia 267
18. Proces budżetowania w niepublicznej szkole wyższej - Paweł Wnuczak .269 18.1. Rola budżetowania w zarządzaniu niepubliczną uczelnią wyższą 270 18.2. Proces tworzenia budżetu w niepublicznej szkole wyższej 271 18.2.1. Budżet sprzedaży w niepublicznej szkole wyższej 274 18.2.2 Przygotowanie budżetu dydaktyki w niepublicznej uczelni 276 18.2.3. Zasady opracowania budżetu działalności naukowo-badawczej w niepublicznej szkole wyższej 281 18.2.4. Budżet działalności pomocniczej w niepublicznej szkole wyższej 284 Streszczenie/Summary 286 Bibliografia 287
19. Ekonomiczno-prawne aspekty funkcjonowania związku uczelni - Jacek Patyk, Paweł Zygarłowski 289 19.1. Podstawy prawne związku uczelni 290 19.1.1 Osobność prawna związku uczelni 290 19.1.2. Utworzenie związku uczelni 291 19.1.3. Działalność związku uczelni 293 19.2. Modele funkcjonowania związku uczelni 295 19.3. Finansowo-zarządczy model związku uczelni 299 19.4. Opodatkowanie związku uczelni 302 19.4.1. Podatek dochodowy od osób prawnych 303 19.4.1.1. Prowadzenie ewidencji rachunkowej 303 19.4.1.2. Rozpoczęcie działalności a rok podatkowy 304 19.4.1.3. Dochody zwolnione z opodatkowania 305 19.4.2. Podatek od towarów i usług 309 19.4.3. Podatki lokalne 312 19.5. Związek uczelni w praktyce 314 Streszczenie/Summary 316 Bibliografia 317
20. Zarządzanie akademickimi strukturami sieciowymi - Paweł Zygarłowski 321 20.1. Rodzaje struktur sieciowych 322 20.1.1. Uczelnie wielokampusowe 322 20.1.2. Grupy uczelni 325 20.1.3. Związki uczelni 330 20.2. Zarządzanie strukturą sieciową 330 Streszczenie/Summary 334 Bibliografia 335
Część III Zarządzanie jakością w szkole wyższej. Kluczowe problemy
21. Zarządzanie jakością w uczelni wyższej. Ujęcie holistyczne - Bolesław Goranczewski 339 21.1. Proces Boloński jako fundament myślenia projakościowego w szkolnictwie wyższym 341 21.2. Pozostałe determinanty projakościowego ukierunkowania uczelni wyższych 344 21.3. Zapewnienie jakości kształcenia a zarządzanie jakością uczelni wyższej 349 Streszczenie/Summary 355 Bibliografia 356
22. Wybrane instrumenty zarządzania jakością kształcenia w szkołach wyższych na przykładzie Politechniki Opolskiej - Daniel Puciato, Bolesław Goranczewski, Agnieszka Łoś 359 22.1. Jakość i ilość - podstawowe interpretacje 361 22.2. Proces zarządzania jakością kształcenia w szkole wyższej 362 22.2.1. Pojęcie usług edukacyjnych 362 22.2.2. Istota jakości usług edukacyjnych 363 22.2.3. System zarządzania jakością kształcenia w szkole wyższej 365 22.3. Zastosowanie instrumentów zapewnienia jakości kształcenia w szkole wyższej - studium przypadku 367 Streszczenie/Summary 370 Bibliografia 371
23. Kodeksy etyczne na gruncie środowisk akademickich - Katarzyna Mizera 373 23.1. Etos akademicki 23.2. Kodeksy etyczne w organizacji 375 23.3. Kodeksy etyczne uczelni wyższych 377 Streszczenie/Summary 383 Bibliografia 384
|