Opis książki:
Katalog zagrożeń godzących w bezpieczeństwo pojedynczych osób, grup społecznych i wszelkiego typu organizacji jest zbiorem otwartym. Zazwyczaj zagrożeniom tym nie można zapobiegać skutecznie. Dlatego też niemal od zawsze podejmowano starania zmierzające do przeciwdziałania im i minimalizacji skutków ich wystąpienia, co w konsekwencji sprowadzało się do zarządzania w trudnych, krytycznych sytuacjach. Dziś to zarządzanie określa się mianem kryzysowego.
Przygotowania do zarządzania kryzysowego w państwie mają charakter systemowy. Realizują je wszystkie, wzajemnie powiązane funkcjonalnie siły i środki wykonujące zadania z dziedziny zarządzania kryzysowego, odpowiednio zorganizowane i utrzymywane w zdolności do działań. Przygotowania, o których mowa, są realizowane w zgodzie z obowiązującym prawem oraz wymaganiami podyktowanymi wyzwaniami i zagrożeniami. Proces ten jest permanentnie doskonalony. Uczestniczą w nim przywołane wcześniej siły oraz wspierające je środowiska badawcze. Ich wspólny wysiłek pozwala opracowywać rozwiązania prawno?organizacyjne na miarę potrzeb i możliwości.
Uzyskanie i utrzymanie możliwie najwyższego poziomu bezpieczeństwa stanowi z dawien dawna przedmiot zabiegów tak indywidualnych, jak i zbiorowych podmiotów życia społecznego. Dążąc do zaspokojenia tej podstawowej potrzeby jednostki i całej społeczności w toku rozwoju cywilizacyjnego, zbierają, analizują i przetwarzają różnorodne doświadczenia, ?tworzą? wiedzę o bezpieczeństwie oraz o kluczowej dla niego kategorii, jaką stanowią zagrożenia. Tak gromadzona i systematycznie wzbogacana wiedza pozwala opracowywać rozwiązania (prawne, instytucjonalne, organizacyjne, techniczne i in.), które umożliwiają zapobieganie zagrożeniom bezpieczeństwa na różnych poziomach (jednostki, grup społecznych, państw, społeczności międzynarodowych), w sytuacji zaś, gdy zagrożeń tych nie sposób uniknąć (np. w przypadkach gwałtownego działania sił natury), pomaga minimalizować ich skutki i nieść efektywną pomoc poszkodowanym.
Rozległość zadań związanych z zarządzaniem kryzysowym jest ogromna. Dotyczą one, jak już wcześniej wspomniano, teorii i praktyki, a także badań. Ważne dla jakości zarządzania kryzysowego są także konteksty. Odnoszą się one głównie do kwestii szeroko postrzeganej informacji, jej wymiany i skutków. Tych ostatnich, których bez wątpienia jest niemało, poszukiwać należy w wielu dziedzinach ? często wydających się niezwiązanymi z zarządzaniem kryzysowym.
Ponadczasowość omawianej problematyki skłoniła autorów niniejszego opracowania, a przede wszystkim jej redaktorów naukowych, do rozwiązania problemu badawczego, sformułowanego w pytaniu: jakie potrzeby badawcze w zakresie komunikacji wyznaczają współczesna teoria i praktyka zarządzania kryzysowego?
Na potrzeby dociekań autorów założono, że celem niniejszego opracowania jest określenie zasadniczych teoretycznych i praktycznych wyznaczników współczesnego zarządzania kryzysowego oraz ich wpływu na komunikację, a tym samym na perspektywy badawcze w tym obszarze.
Źródeł uzasadnienia penetracji obszaru określonego w tytule niniejszego opracowania należy poszukiwać w zapotrzebowaniu na naukowo zweryfikowane sposoby, koncepcje i modele zarządzania kryzysowego określone przez instytucje zajmujące się tego typu zarządzaniem oraz ośrodkami akademickimi kształcącymi między innymi na ich potrzeby.
W toku wspomnianych dociekań autorzy wykorzystywali osiągnięcia naukowe wielu krajowych i zagranicznych ośrodków naukowych, ekspertów z zakresu zarządzania, także własne doświadczenia z prowadzonych samodzielnie badań oraz tych wyniesionych z pracy w instytucjach zajmujących się bezpieczeństwem, w tym zarządzaniem kryzysowym.
Zaprezentowane do tej pory zagadnienia wpłynęły na strukturę niniejszego opracowania, złożonego z pięciu rozdziałów, wstępu i zakończenia.
W rozdziale pierwszym zaprezentowano teoretyczne aspekty zarządzania kryzysowego, uwzględniając w szczególności problemy bezpieczeństwa i zagrożeń, zarządzania strategicznego bezpieczeństwem.
Rozdział drugi został poświęcony zagadnieniom utylitarnym dotyczącym zarządzania kryzysowego. W tej części opracowania zaprezentowano rozwiązania prawno?organizacyjne stosowane w naszym kraju. Przedstawiono także zagadnienia związane z wypełnianiem wobec społeczeństwa służebnej roli przez organy administracji publicznej, związane z ochroną ludności. Rozdział drugi zamykają rozważania odnoszące się do wszechobecnych we współczesnym świecie systemów informatycznych, przeznaczonych do informatycznego wspomagania procesów zarządzania kryzysowego.
W rozdziale trzecim skupiono się na towarzyszących nieodłącznie zarządzaniu kryzysowemu informacjom i stresom. Treści prezentowane w tym rozdziale pozwalają na dostrzeżenie kontekstów zarządzania kryzysowego oraz jego interdyscyplinarnego charakteru, który w konsekwencji nadaje taki charakter zarządzaniu tego typu.
Dwa ostatnie rozdziały zostały poświęcone w całości perspektywom badawczym negocjacji kryzysowych i komunikacji kryzysowej. Te dwa obszary podlegające w ostatnim okresie intensywnej eksploracji zostały zaprezentowane w zbliżony sposób, z wykorzystaniem szczegółowej analizy źródeł naukowych traktujących o tych problemach, naukowo uzasadnionych perspektywach badawczych. Rozważania prezentowane w rozdziałach czwartym i piątym przedstawiono w odpowiedni sposób, korespondujący ze stylem zaprezentowanym w poprzednich częściach pracy.
Na zakończenie należy zauważyć, iż udział przedstawicieli wielu ośrodków akademickich w zespole autorskim wskazuje na potrzeby dalszej naukowej penetracji obszarów zasygnalizowanych w niniejszym opracowaniu.
Jadwiga Stawnicka, Bernard Wiśniewski
WPROWADZENIE (Jadwiga Stawnicka, Bernard Wiśniewski)
1. ZARZĄDZANIE KRYZYSOWE - TEORIA PROBLEMU
1.1. Pojęcie i istota bezpieczeństwa (Andrzej Wawrzusiszyn)
1.2. Współczesne postrzeganie zagrożeń (Robert Socha)
1.3. Zarządzanie strategiczne bezpieczeństwem (Jarosław Gryz)
1.4. Teoretyczne aspekty zarządzania kryzysowego (Janusz Falecki)
2. PRAKTYCZNE ZAGADNIENIA ZARZĄDZANIA
KRYZYSOWEGO
2.1. Prawno-organizacyjne problemy zarządzania kryzysowego
(Robert Socha, Arkadiusz Letkiewicz)
2.2. Ochrona ludności a zarządzanie kryzysowe (Mariola Madej)
2.3. Informatyczne wspomaganie procesów zarządzania kryzysowego
(Władysław Ryszard Sulęta)
3. WYMIANA INFORMACJI I JEJ SKUTKI
3.1. Informacyjne uwarunkowania zarządzania kryzysowego (Jarosław Prońko, Arkadiusz Letkiewicz)
3.2. Negocjacje i stres (Kuba Jałoszyński, Bernard Wiśniewski)
3.3. Konsekwencje stresu (Tomasz Głuszczak)
4. NEGOCJACJE POLICYJNE I KRYZYSOWE. RYS HISTORYCZNY
ORAZ PERSPEKTYWY BADAWCZE (Dariusz Biel)
4.1. Definicja negocjacji kryzysowych
4.2. Rys historyczny negocjacji kryzysowych
4.3. Bazy danych o incydentach
4.4. Badania naukowe negocjacji kryzysowych
4.5. Aspekt komunikacyjny sytuacji kryzysowych
5. KOMUNIKOWANIE KRYZYSOWE. PERSPEKTYWY
BADAWCZE (Jadwiga Stawnicka)
5.1. Wstęp
5.2. Wyjaśnienie terminu ?negocjacje policyjne?
5.3. Badania komunikacji w sytuacjach kryzysowych
ZAKOŃCZENIE (Robert Socha, Jadwiga Stawnicka)
BIBLIOGRAFIA
|
