Część I - zakażenia grzybami z rodzaju Malassezia


1. Zakażenia grzybami z rodzaju Malassezia 9

1.1. Wstęp 9
1.2. Historia 9

2. Klasyfikacja i charakterystyka grzybów z rodzaju Malassezia 10

2.1. Wstęp 10
2.2. Taksonomia 11
2.3. Charakterystyka 15
2.4. Fizjologia i biochemia 16

2.5. Serologia i budowa antygenowa 19
2.5.1. Wprowadzenie 19
2.5.2. Antygeny Malassezia 19
2.5.3. Właściwości immunomodulujące grzybów z rodzaju Malassezia 22

2.6. Dystrybucja Malassezia na normalnej zdrowej skórze 26
2.7. System immunologiczny skóry 27

3. Badania diagnostyczne drożdżaków lipofilnych 33

3.1. Hodowle 33
3.2. Inne badania diagnostyczne 35

4. Grzyby rodzaju Malassezia jako przyczyna chorób skóry 37

4.1. Łupież pstry (pityriasis versicolor – PV) 37
4.2. Seborrhoeic dermatitis i dandruff (SD) – łojotokowe zapalenie skóry i łupież 42
4.3. Zapalenie mieszków włosowych wywoływane przez Malassezia spp. (Pityrosporum folliculitis, Malassezia folliculitis) 46
4.4. Atopic dermatitis (AD) – rola Malassezia furfur w patogenezie atopowego zapalenia skóry (AZS) 47
4.5. Inne schorzenia skóry 51
4.6. Znaczenie Malassezia spp. jako organizmu oportunistycznego 51
4.7. Rola Malassezia spp. w innych chorobach 52

5. Choroby systemowe – peritonitis 54
6. Cel współczesnych badań nad grzybami z rodzaju Malassezia 58


Część II
Zakażenia grzybami z rodzaju Malassezia u ludzi
Badania własne przeprowadzone w Zakładzie Mikologii Lekarskiej Katedry i Kliniki Dermatologii AM w Poznaniu

1. Zakażenia grzybami z rodzaju Malassezia u ludzi 61

1.1. Materiał od chorych

1.2. Metody 62
1.2.1. Ocena kliniczna 62
1.2.2. Diagnostyka mikologiczna i bakteriologiczna 63
1.2.3. Badanie bezpośrednie 63
1.2.4. Hodowle 63
1.2.5. Badania bakteriologiczne przy użyciu automatycznego systemu ATB firmy bio-Merieux 64
1.2.6. Oznaczenie liczby komórek Malassezia {Pityrosporum) spp. w 1 mm powierzchni skóry 64

1.3. Leczenie tłustego łupieżu głowy owłosionej przy użyciu 2-procentowego ketokonazolu w szamponie 65

1.4. Diagnostyka immunologiczna i serologiczna 65
1.4.1. Test transformacji blastycznej limfocytów z suboptymalnymi dawkami antygenów 65
1.4.2. Badanie przeciwciał anty-HIV w surowicy za pomocą techniki EIA ABBOTT System 67
1.4.3. Oznaczenie surowiczego stężenia immunoglobulin: IgA, IgM, IgG 68
1.4.4. Oznaczenie surowiczego stężenia IgGl-IgG4 68

1.5. Badania hormonalne 68
1.5.1. Oznaczenie poziomu testosteronu w surowicy krwi 68
1.5.2. Oznaczanie poziomu kortyzolu w surowicy 68
1.5.3. Oznaczenie poziomu hormonu tarczycy T3 w surowicy 69
1.5.4. Oznaczenie poziomu hormonu tarczycy T4 w surowicy 69

1.6. Badania alergiczne 69
1.6.1. Oznaczenie stężenia surowiczego IgE 69
1.6.2. Testy skórne (punktowe) z antygenami 69
1.6.3. Oznaczenie stężenia w surowicy swoistych przeciwciał IgE: anty-Pityrosporum, anty-Candida albicans, anty-Cladosporium herbarum 70

1.7. Analiza statystyczna za pomocą testu ^-Studenta 71

1.8. Wyniki 71
1.8.1. Ocena kliniczna 71
1.8.2. Wyniki badań mikologicznych 75
1.8.3. Wyniki badań hormonalnych 83
1.8.4. Wyniki oznaczeń poziomu kortyzolu 84
1.8.5. Poziomy T3 i T4 w surowicy 85

1.9. Wyniki badań immunologicznych 86
1.9.1. Wyniki testu transformacji blastycznej 86
1.9.2. Wyniki oznaczeń przeciwciał przeciwko HIV 88
1.9.3. Wyniki badania dopełniacza u chorych z łojotokowym zapaleniem skóry 88
1.9.4. Wyniki oznaczeń stężenia surowiczego IgG, IgA, IgM metodą Array Protein System Beckman 90
1.9.5. Wyniki oznaczeń podklas immunoglobuliny 92

1.10. Wyniki badań alergicznych 93
1.10.1. Wyniki oznaczenia surowiczego IgE 93
1.10.2. Wyniki skórnych testów punktowych 93
1.10.3. Wyniki oznaczania swoistych przeciwciał IgE 97
1.10.4. Testy punktowe z antygenami Pityrosporum ovale a łuszczyca 98
1.10.5. Testy punktowe z antygenami Pityrosporum ovale a wyprysk kontaktowy i wyprysk pieniążkowaty 98

2. Podsumowanie 99
3. Wnioski końcowe 113


Część III Zakażenia grzybami z rodzaju Malassezia u zwierząt
Badania własne przeprowadzone w Zakładzie Wirusologii Mykologii i Immunologii Katedry Nauk Przedklinicznych Wydziału Medycyny Weterynaryjnej SGGW

1. Zakażenia grzybami z rodzaju Malassezia u zwierząt 117

1.1. Historia i dane ogólne 117
1.2. Cel pracy 124
1.3. Hodowla i izolacja 125
1.4. Określanie typu metabolizmu - podłoże Hugh-Lewsona 132
1.5. Fermentacja cukrowców - zymogram, asymilacja cukrowców- auksanogram 132
1.6. Wytwarzanie ureazy-podłoże Christensena 133
1.7. Asymilacja kwasów tłuszczowych 133
1.8. Asymilacja związków azotowych 134
1.9. Wytwarzanie hydrolaz zewnątrzkomórkowych 134
1.10. Aktywność katalazy 136
1.11. Testy skreeningowe na wytwarzanie lipazy i żelatynazy 136
1.12. Ocena wrażliwości szczepów na leki przeciwgrzybicze. Minimalna dawka hamująca (MIC) 136
1.13. Ocena zdolności adherencji do komórek nabłonka policzka psa jako ocena zdolności kolonizacji szczepów Malassezia pachydermatis 137
1.14. Testy do szybkiej identyfikacji grzybów drożdżopodobnych Api i Enterotube 139
1.15. Dobór metod przechowywania szczepów Malassezia pachydermatis 139

2. Właściwości immunomodulujące 142

2.1. Określanie LD50 (dosis lethalis 50) Malassezia dla myszy 142
2.2. Ocena pobudzenia układu makrofagalno-monocytarnego po podaniu frakcji komórkowych Malassezia pachydermatis w warunkach in vitro na modelu rybim 142
2.3. Układ doświadczenia - oceniane parametry 143
2.4. Ocena pobudzenia izolowanych limfocytów mysich stymulowanych i niestymulowanych Malassezia pachydermatis 145
2.5. Ocena pobudzenia wybranych elementów układu krwiotwórczego myszy w warunkach in vivo 146

3. Omówienie wyników i dyskusja 156
4. Wnioski I62

Indeks skrótów 163
Piśmiennictwo 165