OPIS PŁYTY:
Międzywojenne dwudziestolecie stało piosenką. Najpierw śpiewał kabaret, a gdy głos popłynął z ekranu, zaczęło śpiewać kino. Dlatego historia polskiej piosenki, to historia polskiego kabaretu i filmu. Pierwszy zaczął krakowski Zielony Balonik, a po nim warszawski Miraż. Ale dopiero Qui Pro Quo, pierwszy kabaret Niepodległej śpiewał na całe gardło "kochana stara buda". Mimo upływu tylu dziesięcioleci, uchodzi dalej za wzór doskonałości twórczej. Nigdy wcześniej, ani też niestety później nie współpracowało ze sobą zgodnie tyle indywidualności służącej lekkiej muzie w ogóle, a piosence szczególnie. W 1928 roku inicjatywę przejęło Morskie Oko. Tu zabłysły największe śpiewające gwiazdy piosenki tamtych lat. Dla tej sceny oddali swoją twórczą wenę kompozytorzy Henryk Wars, Jerzy Petersburski, bracia Artur i Henryk Goldowie, Zygmunt Karasiński, Szymon Kataszek i autorzy tekstów Marian Hemar, Emanuel Schlechter, Julian Tuwim, a przede wszystkim Andrzej Włast. Sławie Morskiego Oka zaczęły zazdrościć inne kabarety i teatrzyki rewiowe. Niektóre istniały jeden sezon, inne plajtowały po jednym programie, ale każdy z nich "fundował" polskiej piosence melodię i tekst, nuty lub płytę.
Na płyty trafiały też ekranowe szlagiery. Pisanie muzyki do dźwiękowców - jak je wówczas nazywano - było nie lada umiejętnością i specjalnością. Na czele nowego frontu artystycznego stanęło niezbyt liczne grono uznanych kompozytorów. Ich wybór wydawał się reżyserom i producentom tak samo ważny, jak posługiwanie się klasyką literatury przy pisaniu scenariuszy. O ile jednak dzieła Mickiewicza, Fredry, Orzeszkowej, Żeromskiego inspirowały twórczo scenopisarzy i reżyserów, o tyle sławy klasyki muzycznej wypadły w swej profesji mizernie. A specjaliści od piosenki?
W biografiach Andrzeja Panufnika i Jana Maklakiewicza nie wspomina się o ich przedwojennej przygodzie z filmem, traktując ją jako mało znaczący epizod. Tadeusz Sygietyński przedkładał krytykę muzyczną i folklor nad muzykę filmową. Życiopis Romana Palestra wśród tuzina tytułów międzywojennego dwudziestolecia, wyżej lokuje jego muzykę pisaną w spółce z Marianem Neuteichem, niż jego własny szlagier Baby zaśpiewany przez Bodo w Zabawce i powtarzany teraz po wielokroć. Zapomniany dzisiaj Ivo Wesby był mistrzem instrumentalnej ścieżki dźwiękowej i wspaniałym aranżerem. Jerzy Petersburski mimo wszystko wolał estradę niż ekran. Filmografia Alfreda Schera, Władysława Dana i Zygmunta Wiehlera jest niewielka, chociaż zapisała się kilkoma pięknymi piosenkami.
Najbardziej znaczącą postacią, zapewniającą powodzenie filmom muzycznym międzywojnia był Henryk Wars. Na ekranie nie miał właściwie konkurentów, o czym świadczy powtarzające się w jego nazwisko w co trzecim, ze 150 filmów dźwiękowych, wyprodukowanych przed wojną.
Większości piosenkom z tego czasu dawno stuknęła osiemdziesiątka. Ktoś może powiedzieć, że są stare. I jeśli nawet ma rację, cóż to za piękna starość. Dlatego tak drogie są wspomnienia. Drogie są też dlatego, że przetrwały czasy, w których liczyło się zupełnie co innego... wojaczka albo przetrwanie, kolaboracja albo obóz koncentracyjny, getto albo więzienie, emigracja albo śmierć. To "albo" nie oznaczało wcale wyboru mniejszego zła. Większości przytrafiało się i jedno i drugie i... trzecie. Tak jak to bywa na wojnie.
|
|
UTWORY:
CD 1: 1. Janusz Popławski - Jak drogie są wspomnienia 2. Mieczysław Fogg - Nie ma szczęścia bez miłości 3. Zula Pogorzelska - To mi wystarczy 4. Adam Wysocki - Francois 5. Zofia Terne - Może tak, może nie 6. Chór Dana - Tango milonga 7. Tadeusz Faliszewski - Rebeka 8. Hanka Ordonówna - Miłość ci wszystko wybaczy 9. Adam Aston - Każdemu wolno kochać 10. Eugeniusz Bodo - Już taki jestem zimny drań 11. Tola Mankiewiczówna - To mężczyzna jest stuprocentowy 12. Aleksander Żabczyński - Gdy szczęście podaje ci dłoń 13. Stanisława Nowicka - Skrwawione serce 14. Chór Juranda - Najlepiej w głowie mieć szum 15. Adolf Dymsza - Cóż bez miłości wart jest ten świat 16. Mieczysław Fogg - Hanko 17. Zula Pogorzelska - Panna Mania gra na gramofonie 18. Stefan Witas - Odrobinę szczęścia w miłości 19. Adam Aston i Tadeusz Faliszewski - Znakiem tego 20. Zofia Terne - Pokoik na Hożej 21. Stefan Witas - Niezapominajki 22. Adam Aston - Bo ja się boję być we dwoje 23. Tola Mankiewiczówna i Janusz Popławski - Tangolita (Całować umiem tak jak Tangolita) 24. Eugeniusz Bodo - O?key CD 2: 1. Chór Dana - Co nam zostało z tych lat 2. Tadeusz Faliszewski - Zapomnisz mnie 3. Zula Pogorzelska - Mały gigolo 4. Adam Aston - Ach, jak przyjemnie 5. Marian Demar - Mikuszewski - Czy pamiętasz tę noc w Zakopanem 6. Hanka Ordonówna - Na pierwszy znak 7. Mieczysław Fogg - To ostatnia niedziela 8. Janusz Popławski - Złociste chryzantemy 9. Zofia Terne - Rebeka 10. Eugeniusz Bodo - Tyle miłości 11. Albert Harris - Ada, to nie wypada 12. Jadzia Andrzejewska - W niedzielę 13. Szczepko i Tońko - Dobranoc, oczka zmruż 14. Tadeusz Olsza - Takie coś 15. Eugeniusz Bodo - Baby 16. Tola Mankiewiczowna - Francois 17. Aleksander Żabczyński - Śpiewaj 18. Janusz Popławski - Świat się zaczął dziś 19. Maria Modzelewska - Chciałabym, a boję się 20. Albert Harris - Tylko we Lwowie
|