Książka dotyczy niezwykle istotnego zagadnienia ochrony i kształtowania krajobrazu wiejskiego przy uwzględnieniu jego wartości materialnych i niematerialnych, zachowania harmonii dawnej i współczesnej zabudowy w celu uniknięcia chaosu przestrzennego. Przedstawione tu badania są ważne dla projektantów oraz urzędników decydujących o miejscowych planach zagospodarowania terenu, pozwalają bowiem zrozumieć charakter miejsca i podjąć właściwe działania, które będą chronić wartości w nim się znajdujące. Autorka za przedmiot rozważań obrała teren Opolszczyzny i Dolnego Śląska, atrakcyjny krajobrazowo, ale i zagrożony, na którym zachowało się jeszcze wiele wsi o czytelnym układzie i tradycyjnym charakterze. Ujęła problem kompleksowo i interdyscyplinarnie. Jej zainteresowania skoncentrowały się na ukazaniu przestrzennego rozwoju badanych miejscowości od czasów najdawniejszych aż po współczesne, ich specyfiki, istoty i przyczyn współczesnych zagrożeń, problemów społecznych i działań związanych z europejskimi programami odnowy wsi. Zaletą publikacji jest bogaty i kolorowy materiał ilustracyjny, tok rozważań w tekście głównym jest tu uzupełniony przez liczne przypisy dolne, zawierające dodatkowe wątki i wyjaśnienia . Książka została wydana z najwyższą starannością edytorską.

1. Wprowadzenie
1.1. Zarys problemu
1.2. Cel, główne założenia i idea pracy
1.3. Zakres terytorialny i czasowy pracy
1.4. Metoda pracy
1.5. Stan badań
1.5.1. Doświadczenia polskie
1.5.2. Krajobraz wiejski w dobie powszechnej urbanizacji
1.5.3. Wybrane metody analizy krajobrazu
2. Programy ochrony krajobrazu wiejskiego
2.1. Program Leader
2.2. Program Odnowy Wsi
2.3. Program Odnowy Wsi w Polsce
2.4. Odnowa Wsi a ochrona krajobrazu kulturowego - przykłady europejskie
2.4.1. Adaptacja dawnych budynków gospodarczych do nowych funkcji - Konken, Barweiler (Niemcy)
2.4.2. Wieś łaciata - Ottenschlag (Dolna Austria)
2.4.3. Detal, elewacje, wymiana okien - Mehren, Weidingen (Niemcy)
2.4.4. Kolor jako element kształtowania krajobrazu wsi - Obermoschel,Weyarn, wsie w Saksonii (Niemcy)
2.4.5. Mała architektura, wiaty przystankowe, trafostacje - Barweiler, Jettenbach, Konken, Nothweiler (Niemcy)
2.4.6. Wody powierzchniowe - Ludwigswinkel (Niemcy)
2.4.7. Zieleń - tradycyjne gatunki - Minshausen (Luksemburg), Obermarkersdorf, Elixhausen, Schleedorf (Austria), Jettenbach, Barweiler (Niemcy)
2.4.8. Zieleń - Wieś różana - Schmitshausen (Niemcy)
2.5. Podsumowanie
3. Proponowana metoda kreowania wizerunku wsi
3.1. Współpraca między uczelnią a mieszkańcami wsi i władzami lokalnymi
3.2. Kreowanie nowego wizerunku wsi
3.2.1. Analizy zmierzające do określenia elementów charakterystycznych i wyróżniających wieś
3.2.2. Katalog elementów charakterystycznych
3.3. Podsumowanie
4. Elementy charakterystyczne, wyróżniki wsi
4.1. Wstęp
4.2. Definicje wyróżnika
4.3. Rola wyróżników wsi
4.4. Wyróżniki wsi - systematyka
4.5. Podział wyróżników wsi przyjęty w opracowaniu
4.6. Wyróżniki antropogeniczne
4.6.1. Wyróżniki antropogeniczne niematerialne
4.6.2. Wyróżniki antropogeniczne materialne
4.7. Analiza wyróżników materialnych w wybranej grupie miejscowości
5. Szczegółowy opis wybranych materialnych wyróżników antropogenicznych wsi dolnośląskich i opolskich
5.1. Układy przestrzenne wsi jako wyróżniki
5.1.1. Owalnica - Brzezina, gmina Skarbimierz (Opolszczyzna)
5.1.2. Ulicówka - Złotogłowice, gmina Nysa (Opolszczyzna)
5.2. Rzeki stanowiące osie kompozycyjne układów przestrzennych wsi
5.2.1. Pilszcz, gmina Kietrz (Opolszczyzna)
5.3. Place jako wyróżniki wsi
5.3.1. Place - centrum wsi
5.3.2. Mniejsze place o charakterze miejsc spotkań lub miejsc symbolicznych
5.3.3. Place zabaw
5.3.4. Boiska sportowe
5.4. Zagrody i folwarki jako wyróżniki wsi
5.4.1. Zagrody frankońskie
5.4.2. Folwarki
5.5. Obiekty architektury jako wyróżniki wsi
5.5.1. Dominanty
5.5.2. Obiekty ważne przez swoją funkcję
5.5.3. Obiekty zabytkowe
5.5.4. Inne
5.6. Materiały budowlane (budulec) jako wyróżniki wsi
5.6.1. Budynki murowane tynkowane
5.6.2. Budynki murowane, licowane czerwoną cegłą
5.6.3. Kamień wapienny jako budulec
5.7. Dachy jako wyróżniki wsi
5.8. Zdobnictwo jako wyróżnik wsi
5.9. Mała architektura jako wyróżnik wsi
5.10. Infrastruktura jako wyróżnik wsi
5.11. Zieleń jako wyróżnik wsi
5.11.1. Parki podworskie
5.11.2. Parki wiejskie nowo powstałe
5.11.3. Jednorodność zieleni
5.11.4. Pojedyncze okazy drzew (solitery)
5.12. Wody powierzchniowe jako wyróżniki wsi
5.12.1. Zbiorniki wodne, źródła
5.12.2. Strzeszów, gmina Wisznia Mała (Dolny Śląsk); Pietna, gmina Krapkowice (Opolszczyzna)
5.13. Podsumowanie - wyróżniki wsi w kreowaniu nowego wizerunku wsi i tworzeniu koncepcji planu rozwoju miejscowości
6. Metoda sektorowej analizy wnętrz krajobrazowych i panoram
6.1. Etap I- wnętrza krajobrazowe - sektorowa analiza 1
6.2. Etap II- wnętrza krajobrazowe - sektorowa analiza 2
6.3. Sektorowa analiza panoram
6.4. Podsumowanie
7. Ład przestrzenny i architektoniczny wsi
7.1. Ład a planowanie przestrzenne
7.2. Ład przestrzenny a odrębność regionalna w Unii Europejskiej
7.3. Ład a proces inwestycyjny
7.3.1. Systematyka zagadnień związanych z ładem przestrzennym wsi
7.4. Podsumowanie
8. Wnioski
9. Literatura
Źródła ilustracji
Spis ilustracji
Spis tabel
Załącznik