Problematyka pierwszej wojny światowej, choć obecna w historiografii, pozostaje w cieniu kolejnego globalnego konfliktu, który rozegrał się zaledwie 25 lat później, a z czasem zawładnął niemal niepodzielnie wyobraźnią historyków, politologów, miłośników techniki wojskowej, a nawet twórców kultury - pisarzy oraz reżyserów. Zepchnięta w cień Wielka Wojna z trudem przebija się dziś przez zalew publikacji o swojej „młodszej siostrze” i mało kto wie, że np. Francuzi, Brytyjczycy i Amerykanie za zwycięstwo nad Niemcami Kaisera zapłacili daniną krwi wielokrotnie większą od tej, jaką przyszło im później złożyć dla pokonania Niemiec Hitlera. Niewielu pamięta również, że w zmaganiach lat 1[zasłonięte]914-19 niebagatelną rolę odegrała osmańska Turcja. Państwo to, choć zacofane gospodarczo i militarnie, prowadziło przez 4 lata zmagania na kilku frontach jednocześnie, odnosząc przy tym znaczące sukcesy. Dla Brytyjczyka, Australijczyka czy Nowozelandczyka wojna z Turcją kojarzy się nieodmiennie z zaciętymi walkami pozycyjnymi na półwyspie Gallipoli, lecz także pośród reprezentantów tych nacji, ze świecą szukać tego kto wie, że lądowanie wojsk ANZAC na Gallipoli i krwawe dziewięciomiesięczne zmagania na półwyspie były operacją wymuszoną przez wcześniejsze, dotkliwe niepowodzenie sił morskich Ententy w Cieśninie Dardanelskiej. Autor niniejszej pracy poświęcił wiele trudu by dociec jak było możliwe, że „chory człowiek Europy”, za którego powszechnie uważano wówczas Turcję, zdołał swoim skromnym potencjałem militarnym skompromitować dwie niekwestionowane potęgi morskie ówczesnego świata.

OD AUTORA
PODZIĘKOWANIA
UWAGI JĘZYKOWE
WYKAZ ZASTOSOWANYCH SKRÓTÓW
ROZDZIAŁ I - SIŁY STRON W MOMENCIE WYBUCHU PIERWSZEJ WOJNY ŚWIATOWEJ
1.1 Uwarunkowania geograficzno-klimatyczne w omawianym rejonie
1.2 Siły morskie Wielkiej Brytanii na Morzu Śródziemnym
1.3 Siły morskie Francji na Morzu Śródziemnym
1.4 Sity morskie Niemiec na Morzu Śródziemnym
1.5 Siły morskie Austro-Węgier
1.6 Siły morskie i lądowe Turcji w północno-wschodnim obszarze Morza Śródziemnego oraz w rejonie cieśnin czarnomorskich .
ROZDZIAŁ II - UCIECZKA NIEMIECKIEGO DYWIZJONU ŚRÓDZIEMNOMORSKIEGO DO DARDANELI
11.1 Tło policyczno-militarne obecności Goebena i Breslaua na Morzu Śródziemnym oraz przyczyny decyzji o ich udaniu się do Dardaneli
11.2 Brytyjski pościg .
11.3 Wejście niemieckich okrętów do Dardaneli oraz konsekwencje militarno-polityczne tego kroku
11.4 Blokada Dardaneli przez Aliantów .
11.5 Powszechna mobilizacja i koncentracja wojsk tureckich w rejonie Dardaneli. ROZDZIAŁ III - DZIAŁANIA MORSKIE W AKWENIE EGEJSKIM MORZA ŚRÓDZIEMNEGO W OKRESIE 10 SIERPNIA 1914 - 18 LUTEGO 1915
III. l Działania zmierzające do zwiększenia potencjału obronnego Dardaneli
111.2 Tureckie plany obrony
111.3 Sytuacja w Dardanelach i akwenie egejskim po opuszczeniu cieśniny przez Goebena i Breslaua
111.4 Pierwsze bombardowanie fortów dardanelskich
111.5 Zatopienie okrętu liniowego Mesudiye
111.6 Dalsze wzmacnianie tureckiego potencjału obronnego
111.7 Działania przeciw alianckim okrętom podwodnym i zatonięcie Saphira
ROZDZIAŁ IV - DZIAŁANIA MORSKIE W AKWENIE EGEJSKIM MORZA ŚRÓDZIEMNEGO W OKRESIE 19-25 LUTEGO 1915
IV. 1 Brytyjskie plany opanowania cieśnin oraz stanowisko Francji i Rosji
IV.2 Początek operacji dardanelskiej
ROZDZIAŁ V - DZIAŁANIA MORSKIE W OBSZARZE EGEJSKIM (Z WYŁĄCZENIEM DARDANELI) W OKRESIE 26 LUTEGO - 17 MARCA 1915
V. l Tajne negocjacje brytyjsko-tureckie dotyczące zaniechania obrony cieśnin
V.2 Działania wojenne w Zatoce Izmirskiej
V.3 Misja torpedowca Demirbisar
V.4 Działania wojenne w zatoce Saros i w rejonie Kabatepe
ROZDZIAŁ VI - PRÓBY ZDOMINOWANIA PRZEZ ALIANTÓW POŁUDNIOWEGO ODCINKA DARDANELI (26 LUTEGO - 4 MARCA 1915)
VI. l Działania morskie i lądowe w dniach 26-28 lutego oraz ich konsekwencje
VI.2 Konfrontacja okrętów ze zgrupowaniem haubic i porażka trałowców
V1.3 Gorzka lekcja na lądzie - desant 4 marca
ROZDZIAŁ VII - WALKI POŁĄCZONEJ ESKADRY SPRZYMIERZONYCH Z DARDANELSKIMI FORTAMI CENTRALNYMI (5-17 MARCA 1915)
VII. l Próby bombardowania ogniem pośrednim
VII.2 Powrót do poprzedniej taktyki
VII.3 Przygotowania do decydującego uderzenia
ROZDZIAŁ VIII - SZTURM ALIANCKIEJ ESKADRY NA DARDANELSKIE FORTY CENTRALNE (18 MARCA 1915)
VIII.l Siły stron przed decydującym starciem
VIII.2 Walna bitwa
VIII.3 Bilans konfrontacji okrętów z fortami
ZAKOŃCZENIE
ANEKSY
Aneks 1. Dane techniczne okrętów brytyjskich
cz. 1]
Aneks 1. Dane techniczne okrętów brytyjskich
cz. 2]
Aneks l. Dane techniczne okrętów brytyjskich
cz. 3]
Aneks 2. Dane techniczne okrętów francuskich i rosyjskich
Aneks 3. Dane techniczne okrętów niemieckich
Aneks 4. Dane techniczne okrętów tureckich
cz. 1]
Aneks 4. Dane techniczne okrętów tureckich
cz. 2]
Aneks 5. Biogramy ważniejszych postaci
Aneks 6. Baterie nadbrzeżne broniące Zatoki Izmirskiej
Aneks 7. Nazewnictwo najważniejszych fortów i baterii Dardanelskiego Rejonu
Umocnionego w źródłach i opracowaniach stron walczących
Aneks 8. Zagroda minowa w Cieśninie Dardanelskiej
Aneks 9. Liczba dział rozmieszczonych w Dardanelskim Rejonie Umocnionym
Aneks 10. Donośność armat, haubic i moździerzy będących na wyposażeniu Dardanelskiego Rejonu Umocnionego
Aneks 11. Zaopatrzenie w amunicję 2. Brygady Artylerii, podległej dowództwu Dardanelskiego Rejonu Umocnionego
Aneks 12. Personel, uzbrojenie oraz zapas amunicji artylerii 2. i 3. strefy obrony Cieśniny Dardanelskiej
Aneks 13. Legenda o minach postawionych przez Nusreta
Aneks 14. Artyleria Dardanelskiego Rejonu Umocnionego
cz. l ]
Aneks 14. Artyleria Dardanelskiego Rejonu Umocnionego
cz. 2]
Aneks 15. Zapas amunicji poszczególnych fortów i baterii Dardanelskiego Rejonu Umocnionego przed rozpoczęciem głównego natarcia eskadry sprzymierzonej (18 marca 1915) oraz po jego zakończeniu .
Aneks 16. Stopnie oficerskie w osmańskiej marynarce wojennej i w innych państwach
Aneks 17. Stopnie oficerskie w osmańskich siłach lądowych i w innych państwach
BIBLIOGRAFIA
MAPY
INDEKSY
Indeks osobowy
Indeks geograficzny
Indeks jednostek pływających
Indeks fortów i ważniejszych baterii