Przekład z języka niemieckiego:   Michał Głażewski    

    Pedagogika prezentowana w Wychowaniu do wolności odrzuca pragmatyczny, w istocie postherbartowski model technologii wychowania, sprowadzający się do manipulacji człowiekiem, przywracając mu jego duchowy wymiar: nauczyciel szkoły waldorfskiej nie urabia wychowanka, nie wtłacza go w gotowe wzorce „ról społecznych”, nie narzuca mu spreparowanego światopoglądu, lecz pomaga mu w jego wysiłku stawania się, dorabiania się osobowości w wysiłku bycia człowieka jako bytu przytomnego w świecie, w jego autonomicznym rozwoju ku wewnętrznej wolności sądzenia i stanowienia o sobie i świecie. Spirytualistyczno-teozoficzny (antropozoficzny) fundament filozofii Rudolfa Steinera może się wydawać Czytelnikowi kontrowersyjny ze względu na swój radykalnie alternatywny i uniwersalistyczny charakter, i taką też może się mu jawić wywiedziona z niego pedagogika, lecz szkoły waldorfskiej przez niemal stulecie swej działalności pokazały swą niezaprzeczalną praktyczną wartość wychowawczo-dydaktyczną, tworząc – w trudnych warunkach konkurencji z systemami szkół państwowych – rzeczywistą dla nich alternatywę.

Książka zdaje sprawozdanie z tej działalności już ponad 900 szkół w świecie (w tym kilku w Polsce). Napisana niezwykle komunikatywnie, bogato ilustrowana, ukazuje obraz pedagogiki radości barwnego dzieciństwa zabawy, naśladowania i fantazji twórczej, poszukującej młodości, nie pozbawionej jednak dobrodziejstwa autorytetu, rozwoju ku samodzielności sądzenia i dojrzałości nieindyferentnej dorosłości.

Wstęp do polskiego wydania

Rudolf Steiner i jego pedagogika

Dziecko przed osiągnięciem dojrzałości szkolnej

Dziecko jako narząd zmysłu

Pierwsze trzy lata

Mało przedmiotów – wiele fantazji

Podstawy pedagogiki

Rytm dnia

Nauczanie w cyklach

Działania artystyczne

Żywe słowo

Praca z książką i zeszytem

Rola działań artystycznych

O rysowaniu form

Obcowanie z barwami

O pracach ręcznych i rzemiośle artystycznym

Gimnastyka

Eurytmia

Uroczystości comiesięczne

Ze świata języków

Temperamenty

Zróżnicowane nauczanie religii

O motywie wolności

Pierwsze osiem lat w szkole

Problem dojrzałości szkolnej

Nauczyciel wychowawca klasy

Autorytet czy wolność?

Potrzeba obrazów

Od obrazu do litery

Klasa pierwsza: baśnie

O nauce rachunków

Klasa druga: bajki i legendy

Klasa trzecia: Stary Testament

Opowiadania z kluczem

Kryzys dziewiątego roku życia

Wiedza o środowisku

Nauka o zwierzętach

Nauka o roślinach                                                                    

Geografia

Historia

Sztuki dramatyczne

Geometria

Dwunasty rok życia

Prawa, które można zobaczyć i usłyszeć

Zjawiska na niebie – jak je postrzegamy

Ostatnie cztery lata

Pokwitanie w naszych czasach

Kontrasty w klasach VII i VIII

Klasy IX – XII (klasy starsze)

Matematyka i geometria

Fizyka

Chemia

Aspekty technologiczne

Geografia

Nauka o człowieku i biologia

Historia i nauka o społeczeństwie

Zajęcia artystyczne

Historia literatury

Języki obce

Sztuka dramatyczna

Muzyka

Malowanie

Inne dziedziny artystyczno-rzemieślnicze

Współczesne problemy szkoły

Szkoła uprzemysłowiona i szkoła pedagogiczna

Wolna szkoła

Ogólnoświatowy ruch szkolny

Wychowanie do wolności

Współpraca autorska

Pedagogika steinerowska w literaturze

Szkoły steinerowskie w świecie