WYBICKI MYŚLI POLITYCZNE WOLNOŚĆ CYWILNA 1775

09-05-2014, 19:49
Aukcja w czasie sprawdzania była zakończona.

Aktualna cena: 59.99 zł

Użytkownik inkastelacja

numer aukcji: 4197435578

Miejscowość Kraków

Koniec: 09-05-2014 19:45:00

KLIKNIJ ABY PRZEJŚĆ DO SPISU TREŚCI

KLIKNIJ ABY PRZEJŚĆ DO OPISU KSIĄŻKI

KLIKNIJ ABY ZOBACZYĆ INNE WYSTAWIANE PRZEZE MNIE PRZEDMIOTY ZNAJDUJĄCE SIĘ W TEJ SAMEJ KATEGORII

KLIKNIJ ABY ZOBACZYĆ INNE WYSTAWIANE PRZEZE MNIE PRZEDMIOTY WEDŁUG CZASU ZAKOŃCZENIA

KLIKNIJ ABY ZOBACZYĆ INNE WYSTAWIANE PRZEZE MNIE PRZEDMIOTY WEDŁUG ILOŚCI OFERT

PONIŻEJ ZNAJDZIESZ MINIATURY ZDJĘĆ SPRZEDAWANEGO PRZEDMIOTU, WYSTARCZY KLIKNĄĆ NA JEDNĄ Z NICH A ZOSTANIESZ PRZENIESIONY DO ODPOWIEDNIEGO ZDJĘCIA W WIĘKSZYM FORMACIE ZNAJDUJĄCEGO SIĘ NA DOLE STRONY (CZASAMI TRZEBA CHWILĘ POCZEKAĆ NA DOGRANIE ZDJĘCIA).

PEŁNY TYTUŁ KSIĄŻKI -
AUTOR -
WYDAWNICTWO -
WYDANIE -
NAKŁAD - EGZ.
STAN KSIĄŻKI - JAK NA WIEK (ZGODNY Z ZAŁĄCZONYM MATERIAŁEM ZDJĘCIOWYM) (wszystkie zdjęcia na aukcji przedstawiają sprzedawany przedmiot).
RODZAJ OPRAWY -
ILOŚĆ STRON -
WYMIARY - x x CM (WYSOKOŚĆ x SZEROKOŚĆ x GRUBOŚĆ W CENTYMETRACH)
WAGA - KG (WAGA BEZ OPAKOWANIA)
ILUSTRACJE, MAPY ITP. -

DARMOWA WYSYŁKA na terenie Polski niezależnie od ilości i wagi (przesyłka listem poleconym priorytetowym, ew. paczką priorytetową, jeśli łączna waga przekroczy 2kg), w przypadku wysyłki zagranicznej cena według cennika poczty polskiej.

KLIKNIJ ABY PRZEJŚĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ

SPIS TREŚCI LUB/I OPIS (Przypominam o kombinacji klawiszy Ctrl+F – przytrzymaj Ctrl i jednocześnie naciśnij klawisz F, w okienku które się pojawi wpisz dowolne szukane przez ciebie słowo, być może znajduje się ono w opisie mojej aukcji)

KOMISJA BADAŃ NAD JÓZEFEM WYBICKIM
Edycję opracował Zbigniew Nowak
Przekład i komentarz do tekstów łacińskich Zenobia Lidia Pszczółkowska
Okładkę i strony tytułowe projektował Stanisław Skiba
Publikacja wydana z dotacji Wydziału Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku
Redaktor Wydawnictwa Danuta Baczkowska
Redaktor techniczny Jan Szyngwelski
Korektor Maria Trocha

SPIS ILUSTRACJI

1. Józef Wybicki.............. 8
2. Strona tytułowa Myśli politycznych o wolności cywilnej, Poznań 1775............... 12
3. Strona tytułowa Myśli drugiej,. Poznań 1776...... 18
4. Strona tytułowa Myśli trzeciej, Poznań 1776...... 20
Zdjęcia stron tytułowych i ozdobników typograficznych z pierwszego wydania Myśli politycznych wykonał Dział Reprograficzny Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu.

SPIS TREŚCI

Myśli polityczne Józefa Wybickiego - Emanuel Rostworowski .
Nota edytorska — Zbigniew Nowak........ 37
Myśli polityczne o wolności cywilnej. Myśl pierwsza .... 43
Myśl druga................ 69
Myśl trzecia................ iD'
Słowniczek................ lM
Spis ilustracji............... 23a

NOTA EDYTORSKA

Myéli polityczne o wolności cywilnej zostały opublikowane anonimowo w latach 1775 (Myśl pierwsza) i 1776 (Myśl druga i Myśl trzecia) w Drukarni J.K.M. i Rzeczypospolitej w Poznaniu (byłej drukarni jezuickiej), którą wówczas kierował ks. Józef Rogaliński1. W Myśh pierwszej autor ukrył się pod kryptonimem J.W.PJP., co należy odczytać jako: Józef Wybicki, Podwojewodzi Poznański. Przez wiele lat dzieło to traktowano jako twór autorsko anonimowy. Karol Estreicher opisał je pod hasłem „Myśli" w tomie 22 Bibliografii polskiej (Kraków 1908, s. 664). Adam Bar w Słowniku pseudonimów i kryptonimów polskich oraz Polski dotyczących (Kraków 1936—1938) zupełnie nie uwzględnił kryptonimu J.W.P.P. z Myśli politycznych o wolności cywilnej. Kryptonim ten rozszyfrował Stanisław Estreicher w tomie 33 Bibliografii polskiej (Kraków 1939, s. 411—412), gdzie ponadto znalazł się dosyć szczegółowy przegląd treści całego dzieła.
Stanisław Estreicher odnotował wówczas, że egzemplarze Myśli politycznych były tylko w Bibliotece Jagiellońskiej i w Bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie. Obecnie stan posiadania tego dzieła Józefa Wybickiego w bibliotekach polskich znacznie się powiększył. Katalog centralny starych druków, prowadzony przez Bibliotekę Narodową, informuje, że komplety Myśli politycznych znajdują się w następujących bibliotekach: Biblioteka Narodowa (sygn. XVIII.2.1986), Biblioteka Jagiellońska (sygn. 11113 I), Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu (sygn. XVIII-4717--II). Ponadto zachowały się poszczególne Myśli, nie tworzące kompletu: Biblioteka Narodowa (Myśl druga), Biblioteka Jagiellońska (Myśl pierw-
sza i Myśl druga), Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu (Myśl trzecia), Biblioteka Seminarium Duchownego w Lublinie (Myśl pierwsza, Myśl druga i Myśl trzecia, egzemplarze zdefektowane), Biblioteka PAN w Kórniku (Myśl pierwsza i Myśl druga), Muzeum Narodowe w Krakowie (Myśl pierwsza i Myśl druga), Biblioteka KUL w Lublinie (Myśl pierwsza i Myśl druga), Biblioteka Czar-toryskich w Krakowie (Myśl pierwsza i Myśl trzecia), Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego (Myśl druga), Biblioteka Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu (Myśl trzecia).
Niniejsza edycja jest pierwszym wznowieniem tej pracy Józefa Wybickiego. Została ona sporządzona na podstawie egzemplarza ze zbiorów Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, sygn. XVIII-4717-II. Znaki proweniencyjne wskazują, że był on początkowo własnością Remigiusza Kurdwanowskiego (odręczny podpis na kartach tytułowych każdej Myśli), później przeszedł w ręce Ewarysta Andrzeja Kuropatnickiego, kasztelana bełskiego i bliskiego przyjaciela Józefa Maksymiliana Ossolińskiego (naklejka z nadrukiem: Kuropatnicki Kasztelan Bełzki), aby w końcu spocząć w magazynie Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Tam egzemplarz Myśli politycznych został oznaczony owalną pieczęcią z herbem Ossolińskich „Topór" i napisem w otoku: INSTYTUT OSSOLIŃSKIEGO oraz otrzymał sygnaturę 10.694, którą następnie zamieniono na XVIII-4717--II. Stan zachowania jest dobry, w tekście spotyka się nieliczne podkreślenia ołówkiem i atramentem, dokonane już w XX w. Książka oprawiona jest w brązowy półskórek, oprawa z końca XVIII w. wykazuje niewielkie zniszczenia grzbietu i narożników.
Pierwodruk Myśli politycznych składa się z trzech odrębnych wydawniczo części o następujących cechach bibliograficznych i typograficznych:
Część 1 [k. tyt. w ozdobnej ramce o wym. 125X68 mm; antykwa] MYSLIllPOLITYCZNEllOlIWOLNOSClIlCYWILNEJUtkursywa] Servi legum JWus ut liberi ej"je[|poj"jimus. [antykwa] Zdanie Rzymian.]! [winieta z koroną] ||w Poznaniu w Drukarni J.K.M. y||Rze-pltey Roku Pań: 1775.||8O k. alb. 24, sygn. A-Cs.
Tekst zasadniczy złożono antykwa o wym. 20 ww. = 92 mm (gar-mond). Ponadto dla wyróżnienia przytoczeń łacińskich i niektórych nazwisk oraz wyrazów polskich zastosowano kursywę tego samego stopnia. Imprimatur złożono antykwa stopnia cycero, przedmowę autora zaś kursywą tegoż stopnia. Na k. A,r, rozpoczynającej tekst oraz na k. Csr, kończącej tekst, umieszczono drobne winietki. U góry każdej stronicy od k. A,v znajduje się podłużny ozdobnik typograficzny (23 mm). Część 2. [k. tyt. w ramce jw.; antykwa] MYSLlUPOLITYCZNEHOUWOL-
NOSClHCYWILNEJIIMYSLllDRUGAlItkursywa] Quibus autem Re-gia potej'tas||non placuit, non ii nemini,|j Jed non Jemper uni, parere||voluerunt. [antykwa] Cicero de||Legibus.|| [winieta z koroną] ||w Poznaniu||w Drukarni J.K.M. y Rpltey RP 1776||8O k. nlb. 4, s. 180, sygn. b. sygn. 4, A-L8, M2.
Tekst zasadniczy złożono takim samym garniturem pisma jak w części 1 i z zachowaniem takich samych zasad składu drukarskiego oraz kompozycji tekstu. Powtórzone zostały niektóre winiety i ozdobniki typograficzne, przybyły też nowe, np. na k. nlb. 2r. Paginacja ujęta jest w drobne przerywniki typograficzne, co podnosi estetykę druku. Część 3 [k. tyt. w ramce jw. antykwa] MYSLlHPOLITYCZNEHOHWOL-NOSCI||CYWILNEY||MYSL TRZECIA|| [kursywa] Libertatis ex-trema licentia,[|extremae Jervitutis ej't princi-||pium. [antykwa] Pla-to.|[ [winieta z koroną] ||w Poznaniu||w Drukarni J.K.M. y Rpltey R.P. 1776||8O k. nłb. 3, s. 169, nlb. 1, sygn. aa, A-K8, L5. Tekst zasadniczy złożono takim samym garniturem pisma jak w części 1 i 2 i z zachowaniem takich samych zasad składu drukarskiego oraz kompozycji tekstu. Powtórzono też te same winiety i ozdobniki typograficzne, zastosowano taką samą paginację jak w części 2. Druk jest we wszystkich częściach staranny i czysty, z wyraźną troską o estetykę składu, jednakże w wielu miejscach skażony błędami zecerskimi. Papier średniej jakości, w każdej części nieco inny.
Wydanie niniejsze ma charakter krytyczny. Pod względem edytorskim zostało ono przygotowane według zaleceń zawartych w Zasadach wydawania tekstów staropolskich. Projekt (Wrocław 1955), przewidzianych dla wydań typu B, ti. popularnonaukowych. Zgodnie z tą formułą wydawniczą realizacja tekstu pierwodruku została dokonana za pomocą transkrypcji, modernizującej niektóre właściwości graficzne, fonetyczne i interpunkcyjne oryginału. Wprowadzono współczesny system ortograficzny, co jest równoznaczne z fonetyczną interpretacją tekstu. Końcówki fleksyjne przymiotników i zaimków otrzymały brzmienie zgodne z dziś obowiązującymi normami, natomiast końcówki deklinacyjne rzeczowników i liczebników zachowano jak w oryginale. Pisownia wielkich i małych liter opiera się również na współczesnych zasadach; jedynie w wyrazach: Ojczyzna i Matka (w znaczeniu Ojczyzna), u Wybickiego nacechowanych emocjonalnie, zachowujemy jak w oryginale wielkie litery.
Najczęstsze ingerencje transkrypcyjne dotyczą spółgłosek dźwięcznych i bezdźwięcznych. Przedrostki typu: roz-, bez- są przeważnie w oryginale pisane jako: ros-, bes-, nip. bespiecznie, roskazywać. Fonetyczny, ubezdźwięczniający zapis mają w pierwodruku spółgłoski dźwięczne w wygłosie oraz wewnątrz wyrazu przed spółgłoskami bezdźwięcznymi, np.: cosz, roskosz, rospacz, postrzesz, uwasz, tudziesz,
cięszko, bliszszych, bliści, obowiąski. Spotyka się też zapisy odwrotne, np.: niżczeć, bydź, ztwierdza, ztąd, zplamia, ztaczają, wymodz, proźba. Zapisy te, mieszczące się w normach ortograficznych końca XVIII w., poddane zostały transkrypcji zgodnej z dzisiejszą ortografią.
Ujednolicono zgodnie z dziś obowiązującymi zasadami pisownię wyrazów z „ó" i „h", co w pierwodruku niekiedy odbiegało od dzisiejszej normy ortograficznej .Spotykamy bowiem zapisy typu: szczegulny, ogulny, gurować, hytry, himera, podhlebstwo. Wyrazy i nazwy typu: Demosthenes, Themistokles, Xerxes, Alexander, Theby, Atheny, exe-cutiey, sequestra, pretextowi itp. oddano w transkrypcji następująco: Demostenes, Temistokles, Kserkses, Aleksander, Teby, Ateny, egzekucy-jej, sekwestru, pretekstowi.
Zachowano charakterystyczne cechy pisowni i wymowy dialektycznej w odmianie czasowników, polegające fia poszerzaniu niektórych form o samogłoskę „e", np.: nosiemy, obróciemy, postanowiemy, zosta-wiemy, musiemy, widziemy. Podobnie postąpiono z archaiczną pisownią kilku wyrazów, wybiegającą poza konwencje ortograficzne i graficzne końca XVIII w., a stosowaną konsekwentnie w całym dziele: rozwiozłość (rozwiązłość), w czasiech, bohatyr, rzemiesła, tłomaczyć, pośrzód, źrzódeł, styr, w Polszcze.
Osobna uwaga należy się modernizacji interpunkcji, który to zabieg jest swoistą stylistyczną i składniową interpretacją tekstu. Tekst utworu Wybickiego jest trudny w odbiorze. Styl wypowiedzi tego autora odznacza się retorycznością wzorowaną na pisarzach antycznych, zwłaszcza na Cyceronie, Tacycie, Senece i Platonie. W wielu wypadkach spotyka się kalki składni łacińskiej (np. „gmin jest krótkowidz", „moc prawodawcza jest serce wolnego państwa", „nie pozwalam jest polski tyran"), liczne są równoważniki zdań, zdania urwane, zdania łączone, występuje przestawny szyk wyrazów. Zmodernizowana interpunkcja usiłuje wydobyć logiczne cząstki wypowiedzi i odpowiednio je wyróżnić. Spełnia więc funkcje komentarza wydawcy, interpretuje i wyjaśnia tekst zawikłany. W oryginale interpunkcja spełnia inne zadania, akcentuje emocjonalną wartość tekstu i jego rytm.
Modernizując interpunkcję, wydawca starał się zachować walory retorycznego stylu autora, w którym dominuje retoryczna perswazja, a w niej na czoło wysuwa się pouczenie (docere) oraz poruszenie (mo-vere). Myśli polityczne to przede wszystkim popis oratorstwa politycznego, gdzie zarówno występuje doradzanie (suasio), jak i odradzanie (dissuasio) różnych postaw, spraw, problemów. W celu uzyskania maksymalnej sprawności retorycznej i zamierzonych efektów ekspresji ideowej oraz artystycznej, Wybicki szeroko posłużył się takimi środkami stylistycznymi i gatunkami wypowiedzi, jak prozopopeja, sentencje, dygresje, błagania, prośby, pytania retoryczne, alegorie, animizacje,
metonimie, peryfrazy. Ważną funkcję w tym tekście pełnią przykłady (exempla), zaczerpnięte z historii starożytnej, z dziejów powszechnych wieków średnich i czasów nowożytnych oraz z bajecznych i rzeczywistych dziejów Polski. Ilustrują one tezy autora, a jednocześnie ampli-fikują przedstawiane problemy. Często spotyka się przytoczenia w języku łacińskim, które są wyróżniane kursywą. W obecnej edycji zachowano ten sposób wyróżniania graficznego przytoczeń łacińskich.
Uogólniając krótkie uwagi o pisarstwie Wybickiego, można styl jego wypowiedzi w Myślach politycznych określić jako wzniosły (gravis), dostosowany do doniosłego tematu, o dużym ładunku emocjonalnym. Styl ten jest zbliżony pod wieloma względami do cyceronianiz-mu, który był modny w Europie jeszcze w końcu XVIII w.
Pisownia łączna i rozdzielna w oryginale stosowana jest bardzo dowolnie. Niniejsza edycja oddaje tę pisownię zgodnie z dziś obowiązującymi zasadami ortograficznymi.
Zgodnie z zasadami wydawania tekstów staropolskich w edycji podano tekst krytyczny, oczyszczony z błędów drukarskich. Poprawiono następujące omyłki druku:
Część 1: k.A6v: piniądze - pieniądze; k.A6r: wyrządać — wyrządzać; k.B5r: nieosiałych — nieosiadłych; k.B6v: czeńść — część; k.B7r: zwierzhchności — zwierzchności; k.C,y: roskzywać - rozkazywać.
Część 2: s. 19: pierszeństwo — pierwszeństwo; s. 30: dzieła — dziale; s. 44: trcziną — trzciną; s. 44: ojczynę — ojczyznę; s. 47: wspo-mniając — wspominając; s. 84: roszarpaniu — rozszarpaniu; s. 115: mieć mogą — mieć nie mogą; s. 136: stacunek — staru-nek; s. 146: sali — ssali; s. 154: zgubie — zgubić; s. 177: ojczyny — ojczyzny.
Część 3: s. 9: roszerzyli —- rozszerzyli; s. 16: Chiweie — Chwieje; s. 19: czczi - czci; s. 26: bezkrolowiu — bezkrólewiu; s. 33: rozosz — rokosz; s. 36: zostował — zostawał; s. 36: obywytelom — obywatelom; s. 37: dogodzą - dogadza; s. 41: myślania — myślenia; s. 42: króre - które; s. 44: bezgruntuwność — bezgruntowność, s. 46: odłogem — odłogiem; s. 50: doświadczaczenie — doświadczenie; s. 51: Legnich — Lengnich; s. 55: kandytat — kandydat; s. 58: dziszejsze — dzisiejsza; s. 60: wszykich — wszystkich; s. 68: bliżego — bliższego; s. 70: piewsi — pierwsi; s. 74: upodobonia — upodobania; s. 77: po poprawy — poprawy; s. 80: republikatń-ska —. republikańska; s. 82: kmitnący — kwitnący; s. 83: Angel-czyków — Angielczyków; s. 96: wszyko — wszystko; s. 111: oj-nie — wojnie; s. 111: roszarpany — rozszarpany; s. 124: nabliż-sze — najbliższe; s. 136: najwięszy — największy; s. 142: cóż — cóżby; s. 150: przynajoniej — przynajmniej; s. 157: swej — swej..
Komentarz dostosowany jest merytorycznie, formalnie i metodologicznie do objaśnień w wydanych wcześniej innych pismach Wybic-kiego. Przyjęto zasadę jednokrotnego objaśniania realiów, postaci, sytuacji, zdarzeń, terminologii specjalnej, aluzji i przytoczeń, wówczas gdy pojawiają się one po raz pierwszy. W wypadku powtórzeń tych problemów, stosuje się odsyłacze. Z uwagi na to, że wstęp pióra E. Ros-tworowskiego daje tło i charakterystykę zdarzeń związanych z genezą i treściami Myśli politycznych, w komentarzu ograniczono się do objaśnień podstawowych, odnoszących się bezpośrednio do omawianych osób, sytuacji, aluzji itp.
Spore fragmenty Myśli politycznych, a szczególnie Myśl druga, odwołują się do historii starożytnej greckiej i rzymskiej. W komentarzu nie objaśnia się wątków fabularnych związanych z osobami i zdarzeniami świata antycznego, gdyż sens tych odwołań wynika wyraźnie i bezpośrednio z kontekstu i jest rezultatem osobistych przemyśleń oraz interpretacji historiograficznych Wybickiego. Nie podjęto też próby ukazania źródeł erudycji klasycznej autora Myśli politycznych. Problem ten, istotny dla pełnego zrozumienia politycznej twórczości Wybickiego, wymaga gruntownych badań i studiów zarówno nad przygotowaniem naukowym Autora, jak i jego lekturą oraz zasobnością domowej biblioteki. Dotąd nie ma szczegółowych prac z tego zakresu.
W tekście Myśli politycznych występują liczne przytoczenia z dzieł różnych autorów, głównie jednak klasycznych. Często są one podawane w języku łacińskim. W komentarzu podaje się tłumaczenie na język polski wszystkich przytoczeń łacińskich oraz wskazuje się ich lokalizację. W kilku wypadkach nie udało się tej lokalizacji dokładnie ustalić, co odpowiednio zasygnalizowano w komentarzu. Należy dodać, że Wy-bicki nie zawsze wskazuje autora cytowanych zdań, a zdarza się też, że podaje mylną informację. Niektóre przytoczenia mają charakter parafraz, prawdopodobnie odtwarzał je autor z pamięci.
W celu ułatwienia recepcji tekstu Wybickiego na końcu dołączono słowniczek.

Zbigniew Nowak

SŁOWNICZEK

bawić — tu: przebywać bieżeć — biegnąć caie — tu: całkowicie, zupełnie cenzor — wysoki urzędnik
rzymski
ciarlatan — szarlatan cywilny — tu: prywatny, obywatelski
decemwir — członek kolegium składającego się z dziesięciu osób
dependuj ący - zależny, podległy
dowcip — tu: bystrość, inteligencja, polot, talent doża — tytuł księcia weneckiego dwoić — tu: dzielić efor - najwyższy urzędnik w Sparcie i miastach doryc-kich
egzekucyja — tu: wykonanie ustaw, zarządzeń prawnych emulacyja - rywalizacja fakcyja - partia, stronnictwo
polityczne
forsa - tu: przymus, nacisk flis - żeglarz
gmin - tu: pospólstwo, warstwy ndeoświecone, ludność wiejska
grubość - tu: prymitywność, prostactwo
haki — tu: mielizna w morzu hetmanić — dowodzić imaginowany — zmyślony, pozorny
influencyja — wpływ, oddziaływanie
istność — tu: istota, natura J.W.JMCi — jaśnie wielmożnego jegomości
J.W.W.MCi — jaśnie wielmożnego waszmości
jestestwo - tu: istnienie, egzystencja
jestność — tu: to samo co jestestwo
karby — tu: karność, dyscyplina
karmią — pokarm klima — klimat koleją - tu: koleina, wytyczony
szlak
kondycyja -— tu: stanowisko; także: warunek, zastrzeżenie
koneksyja - znajomość, powiązanie
kontentować - zadowalać kordyjał - tu: lekarstwo pobudzające, orzeźwiające korupcyja - tu: rozkład kotły - tu: bębny
krzesło — tu: stanowisko senatorskie
lub — tu: chociaż, choć luboli - tu: chociaż lustr — tu: połysk, blask łechliwy — tu: głaszczący, pochlebiający MCi — mości magistratura — tu: władza
zwierzchnia
maksymy — tu: zasady nachylać — tu: zmieniać niewiadomość — tu: niewiedza niskomyślący - podle myślący n-iskomyślność — tu: nikczem-
ność novemwir — członek zespołu
dziewięciu osób obrót — tu: wyprawa zbrojna ociec — ojciec odrodny — wyrodny okryślony — określony osiadlość — tu: posiadłość partykularny — prywatny, osobisty
pierwiastkowy — tu: pierwotny płonnie — tu: daremnie, próżno podchlebstwo — pochlebstwo podejźrzenie — podejrzenie policy ja — tu: urząd czuwający nad porządkiem publicznym pośrzednik — pośrednik pośrzód — oośród potency ja — tu- potęga, mocarstwo
potrzeba — tu: walka powietrze — tu: gwałtowna wichura
pracowny — pracowity prawidło — tu: resuła, zasada pretor — urzędnik sądowy
w starożytnym Rzymie przeglądać - tu: dostrzegać
przejźrzany — tu: przewidziany przewodować — tu: przewodzić przodownik — tu: poprzednik przymiot — tu: wada, skaza przynuka — ponaglenie, zachęta, przymuszanie przyrodzenie — tu: natura przytomność - tu: teraźniejszość
puginał — nóż obosieczny referencyja - polecenie (kogoś
komuś)
rokosz — bunt
rozciągłe granice - długie granice
rozpajać — tu: rozłączać rozwaliny — ruiny rozwiozłość — rozwiązłość sentymenta — tu: uczucia, przekonania osobiste skaziony ,— skażony, zepsuty skazujący — tu: ukazujący spaniały - wspaniały spekulatywa - dociekanie, rozumowanie
śpiknąć się — tu: zmówić się śrzodki — środki staje — tu: wystarcza starunki — tu: starania, zabiegi styr — ster
substancyja — tu: mienie, majątek
sumnienie — sumienie sztadhuder — wielkorządca w
dawnej Holandii sztybel — kamasz, półbut teskliwie — tu: z utęsknieniem towarzystwo cywilne — tu: społeczność prywatna trefunek — przypadek triumwirat — rządy trzech w Rzymie
truna — trumna
ubronić - obronić
udzielność — tu: wyłączność
umysł — tu: zamiar, postanowienie
WW MC — waszmość
WW MCi — wielmożnego wasz-mości
wały — tu: fale morskie
wcale — tu: całkowicie, zupełnie
wiadomca — tu: znawca
własność — tu: właściwość
wniść — wejść
współwładny — dzielący z kim władzę
wybaczać — tu: schodzić na bok z drogi
wy błąkać — tu: wyprowadzić z zabłąkania
wyciągać — tu: wymagać
wyciśniony — tu: odbity, wytłoczony
wypadły — tu: wynikający wypleniać się — wyludniać się wysadzony —. tu: wysoko wyniesiony
wysilony — tu: pozbawiony sił wystawiać sobie — wyobrażać
sobie
wywołać — tu: wygnać zabiegać — tu: zapobiegać, unikać
zakąt — ukryty kąt, kryjówka zastawić się — tu: stanąć w
obronie
zatopy — tu: mokradła zawiśny — tu: wrogi zbieżeć — tu: przybieżeć zdrożyć — tu: zejść z drogi zrucać — zrzucać źrzódło — źródło

WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ

WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ

Możesz dodać mnie do swojej listy ulubionych sprzedawców. Możesz to zrobić klikając na ikonkę umieszczoną poniżej. Nie zapomnij włączyć opcji subskrypcji, a na bieżąco będziesz informowany o wystawianych przeze mnie nowych przedmiotach.