Spis treści

Wiadomości wstępne............................. 5

1. Nazwa i przedmiot dyscypliny naukowej ............ 5

2. Klasyfikacja nauk ze względu na metodę ich uprawiania . . 6

3. Klasyfikacja nauk prawnych .................... 7

4. Podział materiału wykładów .................... 9

Pytania repetycyjne .............................. 10

Część I

Wstęp do nauki o państwie

Rozdział I. Pojęcie, geneza i klasyfikacje państw ......... 13

1. Definicje państwa ........................... 13

1.1. Definicja etymologiczna.................... 13

1.2. Definicje rzeczowe....................... 14

2. Pojęcie państwa prawnego...................... 17

3. Geneza państwa ............................ 18

4. Suwerenność państwa......................... 22

5. Klasyfikacje państw.......................... 24

6. Aparat państwowy........................... 30

7. Aparat państwowy a samorząd................... 32

Pytania repetycyjne .............................. 33

Rozdział II. System polityczny, system partyjny, partie

polityczne.................................. 35

1. System polityczny...........................

fc.

1.1. Pojęcie systemu politycznego ................ 35

1.2. Koncepcje systemu politycznego .............. 36

2. System partyjny ............................ 37

2.1. Pojęcie systemu partyjnego.................. 37

2.2. Klasyfikacje systemów partyjnych ............. 37

3. Pojęcie partii politycznej....................... 39

4. Funkcje partii politycznych ..................... 41

5. Grupy nacisku i stowarzyszenia .................. 41

6. Typologia partii politycznych.................... 42

Pytania repetycyjne

44

Rozdział III. Państwo a naród...................... 45

1. Teorie wyjaśniające relacje: państwo-naród .......... 45

2. Naród a ojczyzna ........................... 48

Pytania repetycyjne .............................. 48

Rozdział IV. Państwo a Kościół..................... 49

1. Państwa wyznaniowe i świeckie.................. 49

1.1. Państwo wyznaniowe...................... 49

1.2. Państwo świeckie........................ 51

2. Państwa konkordatowe i bezkonkordatowe ........... 54

3. Stosunki między państwem a Kościołem w Polsce ...... 55

Pytania repetycyjne .............................. 56

Lektury uzupełniające ............................ 57

Część II Wstęp do nauki o prawie

Rozdział I. Miejsce normy prawnej w zespole norm

społecznych ................................ 61

1. Normy społeczne............................ 61

2. Podział norm społecznych...................... 62

3. Prawo a moralność .......................... 67

Pytania repetycyjne .............................. 69

Rozdział II. Filozoficzne definicje prawa.....

1. Pozytywizm prawniczy..............

2. Normatywizm prawniczy.............

3. Funkcjonaliznl prawniczy ............

4. Realizm prawniczy ................

5. Psychologizm prawniczy.............

6. Teorie prawa naturalnego ............

6.1. Religijne koncepcje prawa naturalnego

6.2. Laickie koncepcje prawa naturalnego .

7. Teoria marksistowska...............

8. Koncepcje kulturowe ...............

Pytania repetycyjne ....................

Rozdział III. Charakterystyka normy prawnej

1. Norma prawna a przepis prawny.....

2. Rodzaje norm i przepisów prawnych . .

3. Budowa normy prawnej ..........

4. Rodzaje sankcji................

5. Rodzaje norm ze względu na sankcje .

Pytania repetycyjne

Rozdział IV. Stosunki prawne ......................

1. Pojęcie stosunku prawnego .....................

2. Koncepcje stosunków prawnych ..................

3. Podmiot stosunku prawnego ....................

3.1. Osoba fizyczna .........................

3.1.1. Pojęcie osoby fizycznej................

3.1.2. Zdolności osoby jako podmiotu stosunku praw­nego ............................

3.2. Osoba prawna ..........................

3.2.1. Pojęcie i rodzaje osób prawnych ..........

3.2.2. Teorie wyjaśniające naturę osoby prawnej . . .

3.2.3. Tryb powstawania osób prawnych ........

4. Przedmiot stosunku prawnego ..................

5. Uprawnienie i obowiązek, czyli modalności stosunku prawnego ...............................

6. Zdarzenia prawne ..........................

7. Swoiste fakty prawne........................

7.1. Domniemanie prawne ....................

7.2. Fikcja prawna .........................

Pytania repetycyjne...........................

71

74 75 76 77 78 79 80 81

83

85 86 89 91 91

92

93 93 93 95 95 95

96 98 98 [zasłonięte] 101 101

103 [zasłonięte] 106 106 107

108

Rozdział V. Źródła prawa....................

1. Pojęcie i klasyfikacja źródeł prawa .............

2. Rodzaje źródeł prawa ze względu na sposób powstania

2.1. Zwyczaj prawny....................

2.2. Akty normatywne...................

2.3. Umowa .........................

2.4. Precedens sądowy...................

2.5. Opinie uczonych prawników............

3. System źródeł prawa ....................

4. Budowa aktów normatywnych

109

109 [zasłonięte] 110

113 [zasłonięte] 114

5. Zbiory źródeł prawa, kodyfikacja, inkorporacja ....... 116

6. System źródeł prawa polskiego ................. 117

Pytania repetycyjne

Rozdział VI. System prawa......................

1. Pojęcie systemu prawa......................

2. Hierarchiczna budowa systemu prawa ............

3. Niesprzeczność systemu prawa..................

4. Zupełność systemu prawa ....................

5. Podział systemu prawa......................

5.1. Prawo publiczne i prawo prywatne............

5.2. Podział prawa na gałęzie ..................

5.3. Podział systemu prawa III Rzeczypospolitej......

Pytania repetycyjne .............................

Rozdział VII. Wykładnia prawa....................

1. Pojęcie wykładni prawa ......................

2. Etapy wykładni prawa .......................

3. Teorie wykładni prawa.......................

3.1. Opisowe teorie wykładni prawa..............

3.2. Normatywne teorie wykładni prawa ...........

3.2.1. Statyczne teorie wykładni prawa.........

3.2.2. Dynamiczne teorie wykładni prawa .......

4. Rodzaje wykładni prawa......................

4.1. Rodzaje wykładni prawa ze względu na materiał

i dyrektywy...........................

4.2. Rodzaje wykładni prawa ze względu na autora i moc w iążącą ..............T..............

4.3. Rodzaje wykładni prawa ze względu na zakres zna­czenia stosowanej norrm ..................

Pytania repetycyjne .............................

122

123 [zasłonięte] 125 126 [zasłonięte] 130 130 [zasłonięte] 132

136

137 [zasłonięte] 138 139 [zasłonięte] 141 142 [zasłonięte] 145

145 148

150 151

Rozdział VIII. Stosowanie prawa................. 153

1. Pojęcie stosowania prawa ..................... 153

2. Etapy stosowania prawa ...................... 154

3. Typy rozumowań w procesie stosowania prawa....... 158

3.1. Sylogizm prawniczy ...................... 15S

3.2. Reguły inferencyjne ..................... lt>0

P> tania repetycyjne ............................. Id2

Rozdział IX. Praworządność ...................... Id3

1. Pojęcie praworządności....................... Iti3

2. Rodzaje praworządności ....................... 104

2.1. Praworządność formalna .................. Itó

2.2. Praworządność materialna.................. Itó

3. Gwarancje praworządności .................... lt*7

3.1. Gwarancje materialne .................... 167

3.2. Gwarancje formalne ..................... 16S

Pytania repetyeyjne ............................. 170

Lektury uzupełniające ........................... 171