WRZEŚNIOWA KSIĘGA CHWAŁY KAWALERII POLSKIEJ
STRON 399
W roku 1921, po zakończeniu działań wojennych z Rosją Radziecką, marszałek Józef Piłsudski udekorował krzyżami Orderu Wojennego Virtuti Militari sztandary pięciu pułków kawaleryjskich. Były to sztandary: pułku szwoleżerów (którego Józef Piłsudski był szefem), i pułku ułanów krechowieckich,
— pułku ułanów lubelskich, 14 pułku ułanów jazłowieckich oraz i pułku ułanów poznańskich. Stanowiło to niejako akt symboliczny, potwierdzenie faktu, iż duch kawaleryjski i tradycje broni przetrwały wśród Polaków czasy ciężkiej niewoli i rozkwitły
całej swej okazałości w odrodzonej i niepodległej Rzeczypospolitej Polskiej”.
0w mit, szczególna legenda polskiej jazdy, trwał od wieków; był częścią składową patriotycznego wychowania wielu pokoleń Polaków żyjących w niewoli pod zaborami. Do legendarnej szarży pod Somosierrą doszły w latach 19 inne szarże: pod Rokitną, Krechowcami, Kaniowem, Jazłowcami czy Hrebionką. Pielęgnowano w kawalerii polskiej tradycje również i innych pól bitewnych lat 19 pułki kawalerii obchodziły swe pułkowe święta w rocznice bitew toczonych pod Dolhobyczowem, Lokiszynem, Komarowem, Janowem, Szczurowicami, Brodnicą i Ciechanowem.
Odrodziła się polska jazda w wieku XX w pamiętnym dniu wyruszenia na bojowy patrol słynnej „siódemki” Władysława Beliny-Prażmowskiego 2 sierpnia 1914 r.; prócz dowódcy w skład owego historycznego patrolu wchodzili: Zygmunt Bończa-Karwacki, Janusz Głuchowski, Stanisław Grzmot-Skotnicki, Stefan Hanka-Kulesza, Antoni Jabłoński i Ludwik Kmicic-Skrzyński. W 1939 r. trzech z nich już nie żyło; z pozostałych czterech jeden w stopniu generała dywizji był I wiceministrem spraw wojskowych, trzech zaś dowodziło brygadami kawalerii w stopniach generałów brygady i pułkownika.
SPIS TREŚCI
Kawaleria Rzeczypospolitej Polskiej
Odrodzenie w walce
Organizacja pokojowa kawalerii polskiej
Organizacja wojenna kawalerii polskiej
Dlaczego nie zmotoryzowana?
Wschodnie zagrożenie a sojusznicy
Wrześniowe preliminaria
Epitafium dla broni i barwy
Legenda szwoleżerów
1 Pułk Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego
2 Pułk Szwoleżerów Rokitniańskich
3 Pułk Szwoleżerów Mazowieckich im. płk. Jana Kozietulskiego
Pułki ułanów
1 Pułk Ułanów Krechowieckich im. płk. Bolesława Mościckiego
2 Pułk Ułanów -rochowskich im. gen. Józefa Dwernickiego
3 Pułk Ułanów Sląskich (dzieci Warszawy)
4 Pułk Ułanów Zaniemeńskich
5 Pułk Ułanów Zasławskich (im. gen. Józefa Hallera)
6 Pułk Ułanów Kaniowskich
7 Pułk Ułanów Lubelskich im. gen. Kazimierza Sosnkowskiego
8 Pułk Ułanów ks. Józefa Poniatowskiego
9 Pułk Ułanów Małopolskich (im. ppłk. Józefa Dunina-Borkowskiego)
10 Pułk Ułanów Litewskich
11 Pułk Ułanów Łegionowych im. marszałka Edwarda Smigłego-Rydza
12 Pułk Ułanów Podolskich (odsieczy Lwowa)
13 Pułk Ułanów Wileńskich (ze szwadronem tatarskim)
14 Pułk Ułanów Jazłowieckich
15 Pułk Ułanów Poznańskich
16 Pułk Ułanów Wielkopolskich im. gen. Gustawa Orlicz-Dreszera
17 Pułk Ułanów Wielkopolskich (gnieźnieńskich) im. króla Bolesława Chrobrego
18 Pułk Ułanów Pomorskich
19 Pułk Ułanów Wołyńskich im. gen. Karola Edmunda Różyckiego
20 Pułk Ułanów im. króla Jana III Sobieskiego
21 Pułk Ułanów Nadwiślańskich .
22 Pułk Ułanów Podkarpackich (im. księcia Jeremiego Wiśniowieckiego)
23 Pułk Ułanów Grodzieńskich
24 Pułk Ułanów Zmotoryzowanych
25 Pułk Ułanów Wielkopolskich
26 Pułk Ułanów Wielkopolskich im. hetmana wielkiego litewskiego Jana Karola Chodkiewicza
27 Pułk Ułanów (nieświeskich) im. króla Stefana Batorego
Pułki strzelców konnych
1 Zmotoryzowany Pułk Strzelców Konnych (im. cesarza Napoleona)
2 Pułk Strzelców Konnych (hrubieszowskich)
3 Pułk Strzelców Konnych im. hetmana polnego koronnego Stefana
Czarnieckiego
4 Pułk Strzelców Konnych Ziemi Łęczyckiej
5 Pułk Strzelców Konnych (dębickich)
6 Pułk Strzelców Konnych im. hetmana wielkiego koronnego Stanisława
Zółkiewskiego
7 Pułk Strzelców Konnych Wielkopolskich
8 Pułk Strzelców Konnych (chełmińskich)
9 Pułk Strzelców Konnych im. gen. Kazimierza Pułaskiego
10Pułk Strzelców Konnych (zmotoryzowany)
1 Pułk kawalerii KOP „Rokitno” i inne pododdziału kawaleryjskie Korpusu
Ochrony Pogranicza
Improwizowane pułki i grupy kawaleryjskie
Warszawski pułk ułanów
Pułki Rezerwowej Brygady Kawalerii „Wolkowysk”
Pułk zbiorowy Pomorskiej Brygad Kawalerii
Pieszy pułk rezerwowy Pomorskiej Brygady Kawalerii grupa szwadronów osłony
Wisły)
Pułk zapasowy Kresowej Brygady Kawalerii
Pułk zapasowy „Łuków” Nowogródzkiej Brygady Kawalerii
Pułk marszowy Podolskiej Brygady Kawalerii
Pułk zapasowy „Kraśnik” Wielkopolskiej Brygady Kawalerii
Kawaleria Grupy „Dubno” (w tym pułk rezerwowy Wołynskiej Brygady Kawalerii)
Pułk kawalerii Grupy „Kowel”
Grupa Kawalerii „Chełm”
Grupa Kawalerii ppłk Wani
Pułk kawalerii „Bohdan”
Zgrupowanie kawalerii mjr Juniewicza (w Grupie „Palmiry”)
Ośrodki Zapasowe Brygad Kawalerii
Kawaleria dywizyjna
Dywizjony artylerii konnej
1 Dywizjon Artylerii Konnej im. gen. Józefa Bema
2 Dywizjon Artylerii Konnej im. gen. Józefa Sowińskiego
3 Lubelski Dywizjon Artylerii Konnej im. płk. Włodzimierza Potockiego
4 Dywizjon Artylerii Konnej (odsieczy Lwowa)
5 Dywizjon Artylerii Konnej
6 Dywizjon Artylerii Konnej im. gen. Romana Sołtyka
7 Wielkopolski Dywizjon Artylerii Konnej
9 Dywizjon Artylerii Konnej Dywizjon Artylerii Konnej
13 Dywizjon Artylerii Konnej
14 Dywizjon Artylerii Konnej
Ośrodki Zapasowe Artylerii Konnej
Rozformowane dywizjony artylerii konnej
Dywizjony pancerne towarzyszące kawalerii
11 dywizjon pancerny Mazowieckiej Brygady Kawalerii
21 dywizjon pancerny Wołyńskiej Brygady Kawalerii
31 dywizjon pancerny Suwalskiej Brygady Kawalerii
32 dywizjon pancerny Podlaskiej Brygady Kawalerii
33 dywizjon pancerny Wileńskiej Brygady Kawalerii
51 dywizjon pancerny Krakowskiej Brygady Kawalerii
61 dywizjon pancerny Kresowej Brygady Kawalerii
62 dywizjon pancerny Podolskiej Brygady Kawalerii
71 dywizjon pancerny Wielkopolskiej Brygady Kawalerii
81 dywizjon pancerny Pomorskiej Brygady Kawalerii
91 dywizjon pancerny Nowogródzkiej Brygady Kawalerii
Brygady kawalerii
Mazowiecka Brygada Kawalerii
Wołyńska Brygada Kawalerii
Wileńska Brygada Kawalerii
Suwalska Brygada Kawalerii
Krakowska Brygada Kawalerii
Podolska Brygada Kawalerii
Wielkopolska Brygada Kawalerii
Nowogródzka Brygada Kawalerii
Pomorska Brygada Kawalerii
Kresowa Brygada Kawalerii
Podlaska Brygada Kawalerii Brygada Kawalerii (zmotoryzowana)
Kombinowana Brygada Kawalerii
Pododdziały specjalne oraz oddziały wsparcia wielkich jednostek kawalerii
Bibliografia
