Tytułowy kataklizm do świata gry sprowadził pradawny smok, Deathwing. Bestia od czasów Drugiej Wojny spoczywała uwięziona głęboko pod ziemią, jednak tajemnicza moc pradawnych bogów obudziła w niej gniew i furię, wyzwalając przy tym nieziemską siłę, dzięki której potwór wyzwolił się z niewoli. Jego wyjściu na powierzchnię towarzyszyły anormalne zjawiska pogodowe: wielkie sztormy, tsunami oraz erupcje wulkanów. Wszystko to przyniosło do świata Azerothu zniszczenie, które dotknęło praktycznie wszystkie części uniwersum stworzonego przez Blizzarda. Zagłada dotknęła wiele części obu kontynentów i nic już nie wygląda tak samo jak wcześniej. Znane wcześniej rejony uległy degradacji. Darkshore zostało całkowicie zalane przez wodę, Auberdine to obecnie teren totalnie wyniszczony przez rozmaite zjawiska atmosferyczne, Horda zdobyła Ashenvale, a Aszhara zamieszkiwana jest przez zgraję goblinów. Powstały również zupełnie nowe obszary. Jednym z nich jest Deepholm na terenie Wschodniego Królestwa, gdzie z zapomnienia powrócił Deathwing - w dodatku pełni przede wszystkim rolę lokacji tranzytowej, z której możemy dostać się do wszystkich nowych stref wprowadzonych w Cataclysmie. Na środku oceanu znajduje się obecnie Sunken City of Vashj'ir, podwodne miasto, a co za tym idzie również olbrzymie tereny pod powierzchnią oceanu i zupełnie nowe przygody. Twilight Highlands i Grim Batol, stały się bastionem Deathwinga i jego armii. Dodatek wprowadził również wiele nowych lokacji podziemnych, głównie przeznaczonych do raidów: The Firelands, Blackrock Caverns, Skywall czy wspomniane już Grim Batol. W Cataclysmie otrzymaliśmy dwie nowe grywalne rasy. Gobliny, których statek rozbił się na terenie Lost Islands, zdecydowały się dołączyć do Hordy w ramach zemsty na członkach Przymierza. Ich startową lokacją jest Isle of Kezan, znajdująca się na północy świata Azerothu. Grając Goblinem możemy wybrać każdą klasę postaci z wyjątkiem paladyna i druida. Worgeni to rasa przywołana z innego świata przez maga Arugala, która z biegiem czasu zdecydowała dołączyć się do Przymierza. Gracze decydujący się na stworzenie postaci należącej do tej frakcji, rozpoczynają rozgrywkę w Gilneas na terenie Wschodniego Królestwa i muszą się liczyć z tym, że nie pokierują szamanem oraz paladynem. Poza nowymi rasami, wprowadzono również wiele nowych kombinacji dotyczących klas postaci dostępnych w grze. Zupełnie nowe profesje otrzymali zarówno przedstawiciele Hordy (Troll druid, Undead hunter, Orc mage, Tauren paladin, Tauren priest oraz Blood Elf warrior), jak i Przymierza (Human hunter, Dwarf mage, Dwarf shaman, Night Elf Mage oraz Gnome priest). Wraz z dodatkiem nie zaimplementowano za to żadnych nowych, stworzonych od postaw klas postaci. Kolejną ważna zmianą jest zwiększenie maksymalnego poziomu doświadczenia do 85 levelu. Osiągnięcie kolejnego stopnia zaawansowania nie jest łatwe i powinno być uznawane za bardzo ważne wydarzenie w wirtualnym życiu bohaterów przemierzających Azeroth. Zmianom uległ również system rozwoju postaci. Wprowadzone zostały między innymi nowe talenty, a gracze otrzymali pięć dodatkowych punktów na ich rozwój. Mastery system pozwala za to czerpać dodatkowe, pasywne bonusy z rozwoju podstawowego drzewka talentów. Istniejące w grze gildie otrzymały możliwość zdobywania kolejnych poziomów doświadczenia. Awans na kolejny level całej drużyny wiąże się z ciekawymi udogodnieniami dla wszystkich jej członków, tańszą naprawą sprzętu, większą żywotnością posiadanych przedmiotów czy masowym wskrzeszaniem poległych w walce towarzyszy. Gildia kolejne poziomy zdobywa przez raidy, wykonywanie dziennych questów czy w walki PvP. W ten sposób może osiągnąć maksymalnie 20 level. Cataclysm to również setki nowych questów, nowy system wynagradzania za ich wykonanie, odnoszący się również do zadań znanych z poprzednich dodatków i podstawowej wersji gry. Poza tym, cały Azeroth możemy teraz podziwiać z lotu ptaka – kataklizm spowodował bowiem, że gracze wszędzie korzystają z latających mountów. Spore zmiany dotknęły również system walki PvP. Poza znanymi Arenami (nowe tego typu lokacje zostały również wprowadzone), dodane zostały specjalne lokacje do walki między graczami. Jedną z nich jest obszar Gilneas, gdzie bohaterowie Hordy i Przymierza toczą walkę o kontrolę nad jak największą ilością dzielnic tego miasta. Inną strefą przeznaczoną do PvP jest Tol Barad.
