Monografia
poświęcona jest analizie działań wolicjonalnych. Autor ukazuje wolę
jako syntezę nieświadomej dyspozycji psychicznej i czynu zaplanowanego
przez rozum. Podejmuje takie centralne zagadnienia, jak konflikty
pomiędzy świadomym zamierzeniem a afektywnym i popędowym opętaniem
przez kompleksy, pomiędzy procesami cyklicznymi (reaktywnymi i
mechanicznymi) a spiralnymi (twórczymi i progresywnymi), pomiędzy
doświadczaną rzeczywistością a tworzonymi przez ludzkie umysły iluzjami.
W swej refleksji autor opiera się na psychologii głębi, sięga do myśli
chrześcijańskiej, do filozofii Schopenhauera i Nietzschego oraz do
buddyjskich sutr, nauk dawnych mistrzów buddyjskich i ich współczesnych
propagatorów.
Spis treści
Wprowadzenie: Odkrywanie rzeczywistości
Rozdział 1: Psyche i wola
1.1. Transcendentny charakter woli
1.2. Św. Paweł i zniewolenie przez grzech
1.3. Wolicjonalizm stoicki i augustiański
Rozdział 2: Wola a typy psychologiczne
2.1. Enancjodromia
2.2. Wola i przeciw-wola w postawie ekstrawertywnej
2.3. Wola i przeciw-wola w postawie introwertywnej
Rozdział 3: Ego i złudzenie wolnej woli
3.1. Człowiek jako przejaw woli
3.2. Wola a „przeciw-gra”
3.3. Fenomen świadomości siebie
Rozdział 4: Doświadczenie bycia
4.1. Bycie i stawanie się
4.2. Iluzje a urojenia
4.3. Procesy pierwotne i wtórne
4.4. Dynamika pokus
Rozdział 5: Archetypowe i instynktowe źródła opętania
5.1. Pseudoindywiduacja
5.2. Cień i opętanie
5.3. Destrukcyjna moc myśli i wyobrażeń
5.4. Ego jako pseudojaźń
Rozdział 6: Wola w psychologii buddyjskiej
6.1. Wola a karma
6.2. Wola a skandhy
6.3. Wola a dwanaście ogniw współzależnego powstawania
6.4. Łańcuchy uwarunkowanego
6.5. Karma a wolność woli
Zakończenie: Wychowanie do szaleństwa
Wola a przyczyny urojone
Warunkowania ideologiczne
Wola i jej trzy hipostazy
O Autorze
Tomasz Olchanowski – dr nauk humanistycznych, adiunkt w Zakładzie
Psychoanalizy i Myśli Humanistycznej na Wydziale Pedagogiki i
Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku. Zajmuje się interpretacją
wytworów ludzkiej wyobraźni oraz ewolucją psychiczną człowieka.
Zainteresowania Autora koncentrują się na zagadnieniach historii kultury
i rozwoju cywilizacji, źródłach filozofii (poszukiwania mądrości),
problematyce przemiany duchowej (destrukcyjne i twórcze tendencje w
ludzkiej naturze).
Autor książki „Jungowska interpretacja mitu ojca
w prozie Brunona Schulza” (2001) oraz kilkudziesięciu artykułów z
zakresu kulturoznawstwa, psychologii literatury i filozoficznych
aspektów psychologii głębi. Publikował m.in. w takich czasopismach, jak:
Świat Psychoanalizy, Kartki, ALBO albo. Problemy psychologii i kultury,
Acta Universitatis Nicolai Copernici, współautor prac zbiorowych –
„Konflikty współczesnej kultury” (1995), „Psychologia literatury.
Zaproszenie do interpretacji” (1999), „Literatura i Psychoanaliza”
(2001). Opublikował również liczne utwory prozatorskie (opowiadania,
proza poetycka), m.in. tomik prozy poetyckiej „Księżyc zgrzyta zębami”
(1993). |
