JERZY ZALEWSKI

WOKÓŁ TOŻSAMOŚCI WOJSKA POLSKIEGO

PRZEŁOMU XX / XXI WIEKU

_____________________________

STAN: bdb, książka wykluczona z magazynu bibliotecznego

STRON: 240

ROZMIAR KSIĄŻKI: OBSZAR SKANERA TO FORMAT A4

_____________________________

Spis treści
WSTĘP .................................................. 7

Rozdział I. O KONIECZNOŚCI ZMIANY TOŻSAMOSCI WOJSKA

POLSKIEGO........................................................................................13

1.    Kilka uwag w sprawie pojęcia przekształcenie..................................13

2.    Uruchomienie przekształceń ustrojowych w Polsce ..........................17

2.1 Potrzeby zmiany tożsamości wojska ..........................................22

2.1.1.    Charakterystyczne składowe tożsamości wojskowej .... 25

2.1.2.    Kłopoty z programem przekształceń tożsamości Sił Zbrojnych RP................................. 30

3.    Suwerenność, tożsamość narodowa a przynależność do NATO

i Unii Europejskiej ..................................... 33

3.1.    Suwerenność...................................... 34

3.2.    Tożsamość narodowa.................................

3.3.    Racja stanu ....................................... 41

3.4.    Europejskość...................................... 43

Rozdział II. PRZED PRZEŁOMEM ............................. 48

1.    Utworzenie aparatu partyjno-politycznego w Wojsku Polskim ..... 48

1.1.    Lata 1[zasłonięte]949-19 . . ’’................................................59

1.2.    Wzmożenie konfrontacji ideologicznej ......................................65

1.3.    Operacja Dunaj '68 - nowe doświadczenia w pracy partyjno-politycznej..................................................................71

2.    Upartyjnienie tożsamości wojskowej ................................................73

3.    Pozycja ogniw partyjno-politycznych w latach 80..............................81

4.    Próby demokratyzacji życia wojskowego..........................................87

4.1.    Problematyka wojskowa przy okrągłym siole .............. 89

Rozdział III. NOWY SYSTEM ODDZIAŁYWAŃ WYCHOW'AW'CZYCH ... 95 1. Kierunki zmian........................................101

1.1.    Założenia programowo-organizacyjne ...................104

1.1.1.    Uchwała Komitetu Obrony Kraju w sprawie doktryny obronnej RP..................................105

1.1.2.    Odideologizowanie życia w’ojskowego ..............108

1.2.    Nowe rozwiązania systemowe .........................113

1.2.1. Proponowane zakresy kompetencyjne ..............117
1.2.2,    Inne próby określenia zasad funkcjonowania ogniu1 wychowawczych ..............................118

2.    Tradycje orężne........................................121

3.    Pierwszy etap formowania nowej tożsamości Wojska Polskiego .... 126

3.1.    Ocena kierunków7...................................126

3.2.    Przywrócenie ordynariatów wojskowych .................127

3.2.    t. Zasady udziału środowiska wojskowego w uroczystościach

religijnych ...................................12*0

3.3.    Opinie o systemie działalności wychowawczej po przełomie ... 132

Rozdział IV. ZAWIROWANIA WOKÓŁ DZIAŁALNOŚCI

WYCHOWAWCZEJ ......................................137

1.    Nowy układ kompetencyjny ..............................137

1.1.    Pa rce l a c j a za d ań wyc how awc zyc h .....................139

1.2.    Działalność wychowawcza w Regulaminie (>rga}ii7.acy;nvm MON . 144

1.3.    Pola zadaniowe Departamentu Oświatowo-Wychowawczego

i    Zarządu Oświatowo-Wychowawczego Sztabu

Generalnego WP..................................146

1.4.    Rola organizacji pozarządowych w realizacji zadań proobronnych .....................................149

2.    Po podziale zadań wychowawczych.........................151

2.1.    Emancypacja a tożsamość............................153

3.    Rozszerzenie sporu kompetencyjnego.......................157

3.1.    Tożsamość wojska w debacie parlamentarnej na temat obronności........................................1 60

3.2.    Narastanie frustracji wśród żołnierzy....................162

3.3.    Powrót do jednolitego kierowania działalnością wychowawczą . . 166

4.    Koncepcja działalności wychowawczej wr Siłach Zbrojnych RP .... 173

Rozdział V. W NATO I CO DALEJ?..............................180

1.    Konsensus wobec integracji z NATO........................180

2.    Nowe zadania, charakter zmian ...........................185

2.1.    „Armia 150”.......................................195

3.    Potrzeby oddziaływań wychowawczych......................198

3.1.    Charakterystyka podmiotu oddziaływań .................200

3.2.    Ogniwa wsparcia dowódcy ...........................202

4.    1999 r. - otwarcie nowego etapu kształtowania tożsamości Wojska Polskiego.............................................208

4.1.    Karuzela restrukturyzacyjna ..........................208

4.2.    Poszukiwanie nowego typu przywódcy wojskowego.........211

4.3.    Co dalej z działalnością wychowawczą?..................213

4.4.    Uwagi końcowe do rozdziału..........................221

ZAKOŃCZENIE............................................225

"Każdy przełom ustrojowy zawiera w układzie tcrnporalnym uczucie życia w kilku światach jednocześnie: (1) w przeszłość i, która wciąż oddziałuje na sposób myślenia, mówienia, działania a także na styl funkcjonowania w teraźniejszości, niekiedy trudnej do zniesienia z jej psychologicznymi, moralnymi i ekonomicznymi wstrząsami oraz (2) w przyszłości, która jest jeszcze mało zrozumiała, nade wszystko mniej przewidywalna niż teoretycznie zakładano. Podobnie jest w odniesieniu do pytań o formowanie tożsamości Wojska Polskiego - po przełomie roku 1989, to jest: ustalenie cezury (rozgraniczenia) pomiędzy stan'tu i nowym ustrojem sił zbrojnych, występowanie ograniczonej w czasie ciągłości, głównie prawnej, strukturalno-organizacyjnej, mentalnej, wreszcie charakteru jakości dokonanych i dokonywanych zmian we wszystkich dziedzinach życia wojskowego.

Różne wspólnoty społeczno-zawodowe przejawiają tendencje do określenia własnej tożsamości przez odróżnianie się od innych. Tego typu zachowania są naturalne i prowadzą do pozytywnych skutków, jeśli istnieje m.in. wzajemna tolerancja, uznanie i szacunek w'obec innych wspólnot. Wypowiadając się w kwestii tożsamości Wojska Polskiego przełomu XX/XXI wieku można być posądzonym o nacjonalizm czy szowinizm, o kosmopolityzm czy nihilizm narodowy. Niezależnie, transformacja tożsamości sił zbrojnych sprzężona z przekształceniem ustroju państwa jest doskonałą okazją do refleksji nad przebytą drogą. Tożsamość indywidualna, jak i wspólnotowa, nie są nigdy dane raz na zawsze, niezmienne. Ludzka tożsamość nie jest jakąś konkretną cechą, właściwością czy statycznym zespołem cech. Tworzy się ona w ciągłym procesie przyjmowania i asymilowania nowych wątłości i norm oraz odrzucania łych, uznanych za nieprzydatne, szkodliwe czv wręcz anachroniczne. Tożsamość wojskowa kształtuje się w procesie relacji prawno-historycznych, społeczno-politycznych, ekonomicznych, technologicznych i kulturowych.

Jak już zostało stwierdzone problematyka przemiany tożsamości Wojska Polskiego należy do materii złożonej, a przy t>'m kontrowersyjnej i drażliwej. W; publikacjach i dyskusjach o wrojsku przeplatają się argumenty racjonalne, oparte na obiektywnych przesłankach z poglądami emocjonalnymi. Dzieje się tak może dlatego, że podczas debat politycznych od początku lat 90. wieku, w piśmiennictwie politologicznym i historycznym oraz publicystyce za mało eksponuje się zagadnień związanych z naturalnym charakterem tożsamości narodowej, uwolnionej od romantyzmu przeszłości, co jest także istotne dla roli i miejsca armii w państwie. W zamian, w mediach aż kipi od agresywnego interesu partyjnego
..."