Upadek Konstantynopola zapoczątkował również nową epokę na europejskim teatrze wojny. Zdominował ją wynalazek czarnego prochu narzucający radykalne zmiany w strategii ogólnej oraz taktyce pola walki, ale także odejście do przeszłości klasycznych metod prowadzenia wojen. Odtąd decydującą rolę zaczęły odgrywać lekkozbrojna piechota oraz lekka i ciężka jazda. Ta ostatnia - zwłaszcza polska husaria - niejednokrotnie zadawała nawet lepiej wyszkolonemu i zorganizowanemu przeciwnikowi decydujący cios. Ostatecznie jednak żywiołowy rozwój techniki wojennej wpływał bardziej na przebieg działań zbrojnych aniżeli na ostateczny ich wynik, a udoskonalenia w umacnianiu zamków i twierdz powodowały, że nawet stosunkowo szczupłe załogi mogły bardzo długo przeciwstawiać się przeważającym siłom oblężniczym wroga. Zmieniał się także ogólny charakter wojny: to właśnie wtedy jej okrucieństwo zaczęło w większym stopniu dotykać ludność cywilną. Na polach bitew coraz częściej zaczęli pojawiać się również - zwłaszcza pod koniec XVI w. - najemnicy. Zmiany w sztuce wojennej kształtowały także ówczesną politykę i zmieniały stosunki gospodarcze, a nowoczesne armie europejskie wkrótce zasłynęły w zdobywaniu Nowego Świata...
Stephen Turnbull jest znanym brytyjskim historykiem; wykłada podstawy religii japońskiej w Leeds University. Napisał ponad pięćdziesiąt książek dotyczących dziejów militarnych Europy i Dalekiego Wschodu.