Red. Wiesław Pawlak, Magdalena Piskała – Wojny, bitwy i potyczki w kulturze staropolskiej

Wydawnictwo: Instytut Badań Literackich PAN

Seria: nd

Rok wydania : 2011

Wydanie : bd

Nakład : bd

ISBN:[zasłonięte]978-83757-19-1

Stron : 420

Format :166x237 mm

Oprawa : miękka

Opis:

Tom Wojny, bitwy i potyczki w kulturze staropolskiej jest zbiorem artykułów poświęconych problematyce bardzo szeroko pojętego konfliktu zbrojnego. Jak każde wydawnictwo zbiorowe, zawiera materiał dość zróżnicowany. Zamieszczono w nim zarówno analizy poświęcone tekstom bezpośrednio odnoszącym się do heroicznych dziejów Rzeczpospolitej, jak i takie które omawiają utwory traktujące tytułowe wojny i potyczki w sposób alegoryczny, by nie rzec, z przymrużeniem oka. Obok poematów i relacji poświeconych faktycznym wydarzeniom badacze zajęli się utworami opowiadającymi dzieje zupełnie fikcyjne. Tuż przy dziełach opiewających doniosłe zwycięstwa, ze szczególnym uwzględnieniem wiktorii grunwaldzkiej, omawiane są teksty podejmujące problem klęski i obraz żołnierskiej niedoli. Nic też dziwnego, że obok gatunków szczególnie predysponowanych do opiewania i relacjonowania owych starć, a więc epopei, kronik czy herbarzy, znaleźć tu można szczegółowe analizy barokowych romansów, humanistycznych dramatów, oracji obłóczynowych [...], dokonywane pod kątem nadrzędnego tematu, któremu poświęcono omawiany tom. Obszar zainteresowań badaczy nie ogranicza się bynajmniej do literatury polskiej, ale rozszerza na piśmiennictwo nowołacińskie, a także problematykę związków polsko-angielskich i polsko-włoskich. […] Książka przynosi wielostronny ogląd dawnego piśmiennictwa w różnym stopniu powiązanego z tematyką wojenną. I ta właśnie różnorodność oraz rozmaitość ujęć czyni z tej pozycji pracę interesującą, bo pokazującą nowe sposoby badania staropolskiej literatury, jej związków z nie zawsze heroiczną rzeczywistością, ale i mocną zależność od literackich konwencji.

(Z recenzji Adama Karpińskiego)

Tom wypełniają teksty sygnowane nazwiskami znanych i uznanych uczonych specjalizujących się w literaturze staropolskiej i dawnej kulturze, spośród których wypada w tym miejscu wymienić choćby Paulinę Buchwald-Pelcową, Ludwikę Ślękową, Jacka Sokolskiego, Marka Prejsa, Mirosławę Hanusiewicz-Lavallee, Marię Barłowską, Dariusza Śnieżkę, Kwirynę Ziembę, ale nie mniej interesujące i rzetelne dociekania prezentują też młodsi badacze. W zebranych tu artykułach wykorzystano najnowsze badania w obrębie podejmowanej tematyki. Trzeba przy tym zaznaczyć, że omawiana książka nie tyle podsumowuje i domyka istniejący stan badań nad określonymi w tytule aspektami kultury dawnej, ile otwiera pola nowe, które wymagają dalszej wytrwałej eksploracji.

(Z recenzji Joanny Partyki)

Spis treści:

Słowo wstępne
Krystyna Stasiewicz – Przypomnienie staropolskiej poezji o wiktorii grunwaldzkiej „by tak wspaniały czyn […] nie zginął w mrokach głuchego milczenia [...]”
Ludwika Ślękowa - „Krajobraz po bitwie”. Metaforyzacje pobojowiska w dawnej poezji
Mirosław Lenart – Czy Jagiełło płakał pod Grunwaldem?
Agnieszka Borysowska – Grunwald w „Lechiadzie” Alberta Inesa
Justyna Dąbrowska- Kujko – Wojna w świetle pism Erazma z Rotterdamu i w polskiej adaptacji „Querela pacis...” Stanisława Łaskiego

Jan Ptak – Obraz żołnierskiej niewoli w staropolskiej poezji
Dariusz Śnieżko – Bielscy – bataliści (Obertyn 1531)
Kwiryna Ziemba – Wojny z Moskwą w twórczości Jana Kochanowskiego
Sławomir Baczewski – O wolność szlachty. Ideowe konteksty wypowiedzi literackich związanych z bitwą pod Byczyną
Tomasz Ślęczka – Pod Pskowem i Smoleńskiem – staropolskie relacje o oblężeniach moskiewskich twierdz (pamiętniki, diariusze, commentarii)
Michał Kuran – Relacje o klęsce cecorskiej – konwencje literackie i spory ideowe
Paulina Buchwald-Pelcowa - „Imiona wasze wiek wiekowi podawać będzie...”. Kilka kartek z dziejów sławy wojny chocimskiej 1621 roku
Paweł Pietrzyk – Nadzieje, niepokoje i tryumfy wojenne w poezji Kaspra Miaskowskiego
Krzysztof Fordoński – Przedmurze chrześcijaństwa widziane z Albionu. Tematyka wojenna w angielskich przekładach, naśladowaniach i parafrazach ód Macieja Kazimierza Sarbiewskiego
Anna Nowicka-Struska – Czekając na Chmielnickiego... Lublin w tekstach czasów wojen kozackich
Wiesław Pawlak – Jakub Susza – zapomniany świadek i historiograf bitwy pod Beresteczkiem
Jerzy Kroczak – Sołocha i Duńcowa siostra – kozackie wiedźmy na wojnie. Od relacji z bitwy do poematu epickiego
Renata Ryba – Wyzwalanie z jasyru jako przedmiot rozważań w epice drugiej połowy XVI i XVII wieku (Wybrane zagadnienia)
Marek Prejs – Obraz wojny północnej w poezji pierwszej połowy XVIII wieku
Grzegorz Trościński - Literackie echa pojedynków Adama Tarły z Kazimierzem Poniatowskim
Jacek Sokolski – Paradoxographia heroicomica. Garść uwag o „Spitamegeranomachii” Jana Achacego Kmity
Radosław Rusnak - „Vigro contra virum”. Kategoria płci w „Pentesilei” Szymona Szymonowica

Edyta Dworak - „Orland Szalony” jako poemat batalistyczny
Iwona Maciejewska – Między Wenerą a Marsem. Wojny, bitwy, pojedynki w świecie barokowych romansów
Magdalena Piskała – Arma salutis, czyli o właściwym przeznaczeniu herbowego oręża w heraldycznym dziele Szymona Okolskiego
Maria Barłowska – Głosy zwycięzców i nieprzyjacielskie chorągwie – oratorski fragment rycerskiej tradycji
Małgorzata Trębska - „Odważny Judyt” i mężna „w Bogu Amazonka”, czyli o walce duchownej w staropolskich oracjach obłóczynowych
Mirosława Hanusiewicz-Lavallee - „Wojna duchowna” w polskim przekładzie alegorii Johna Bunyana „The Pilgrim's Progress”
Indeks skrótów
Indeks naziwsk

Stan książki bardzo dobry, nowa. Okładka zgodna ze zdjęciem. Zobacz inne moje aukcje. Dane do przelewu otrzymasz w liście od Allegro informującym Cię o wygraniu aukcji (na samym dole).