Wizerunek obcych, zwłaszcza sąsiednich, narodowości wiąże się zazwyczaj z dominacją stereotypu, bazującym na resentymentach, uproszczeniach, deformacji, a także negacji. Literatura w niniejszej pracy potraktowana została jako nosicielka diagnoz społecznych, w tym jako rejestratorka pozytywnych przemian dokonujących się wraz z upływem czasu w kształtowaniu poglądów Polaków, Niemców i Rosjan.