Redakcja: Tomasz Szybisty
Ilustracja na 1. stronie okładki:
Śiv. Katarzyna, witraż w kościele w Siedliskach-Bogusz,
proj. S. Matejko, wyk. S. G. Żeleński, 1912, fot. Marta Nikiel
Ilustracja na 4. stronie okładki:
fragment witraża w kamienicy przy ul. F. Straszewskiego 5 w Krakowie,
wyk. S. G. Żeleński, 1910, fot. D. Czapczyńska-Kleszczyńska
Książka jest zbiorem referatów wygłoszonych
podczas konferencji naukowej
Witraże secesyjne. Tendencje i motywy,
która odbyła się w Łodzi
w dniach 13-15 maja 2009 roku,
Konferencja została zorganizowana przez:
Stowarzyszenie Miłośników Witraży Ars Vitrea Polona
i Muzeum Historii Miasta Łodzi



Spis treści


Wprowadzenie 7
Kłopotliwy przedmiot pożądania - Paweł Banaś 13
Barwny świat secesji. Różne oblicza stylu - Anna Szkurłat 19
Nieznane witraże Fritza Geigesa do katedry na Wawelu
a zwycięstwo „nowej" sztuki w witrażownictwie krakowskim
przełomu XIX i XX wieku - Tomasz Szybisty 25
Wiedeńskie inspiracje galicyjskiej sztuki witrażowej
- epizod secesyjny - Andrzej Laskowski 39
Witraże w sanatorium dra Dłuskiego w Zakopanem
- Małgorzata Reinhard-Chlanda 63
„Do wielce szanownych naszych P. T. Klientów..." - urywek z dziejów Krakowskiego Zakładu Witrażów
- Danuta Czapczyńska-Kleszczyńska 77
Lwowskie witraże secesyjne - Jurij Smirnow 89
Witraże jako element architektoniczny gmachów administracyjnych i publicznych Lwowa okresu secesji
- Maria Szumska 105
Z badań nad secesyjnymi witrażami w kościele Matki Bożej
Pocieszenia w Żyrardowie i ... niedoszłym dziełem Józefa
Mehoffera. Zagadnienie atrybucji - Joanna Wapicnnik-Kossowicz 113
Sacrum w kwiatach - Marta Nikiel 123
Witraż z przedsionka Galerii w Rogalinie
- Magdalena Weber-Faulhaber 133
„Wszelakich budowli ozdoba". Secesyjny witraż w województwie
śląskim na wybranych przykładach - Irena Kontny 145
Co Bunschowi w duszy grało..., czyli rzecz o witrażach
w kościele Mariackim w Katowicach - Anna Radłowska-Tabor 169

Kaplica grobowa Kindlerów w Pabianicach i witraże
Richarda Schleina - Ewa Grochowska, Krzysztof Stefański 179
Święci w rajskim ogrodzie. Postsecesyjne witraże zgierskiej fary
- Jan Dominikowski 191
Witraże ze zbiorów Muzeum Miasta Łodzi.
Ocalone dziedzictwo architektury łódzkiej [komunikat]
- Łukasz Grzejszczak 205
Wokół witraży w ratuszu opolskim, Przyczynek do historii witrażownictwa dwudziestolecia międzywojennego
- Ewa Kalbarczyk-Klak 215
Stylistyka art deco w witrażach Jana Piaseckiego (1[zasłonięte]905-19)
- Natalia Oleszczuk 227
Witraże w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w Legnicy
- Zbigniew Brzeziński 235
Konserwacja witraży w świetle zaleceń CVMA
247
- Paweł Karaszkiewicz 241
Lista darczyńców (w kolejności alfabetycznej)



Wprowadzenie


Tom, który trafia do rąk Czytelników, zawiera referaty wygłoszone na kon¬ferencji Witraże secesyjne. Tendencje i motywy, zorganizowanej przez Stowarzy¬szenie Miłośników Witraży ARS VITREA POLONA i Muzeum Historii Miasta Łodzi. Odbyła się ona w dniach 13-15 maja 2009 roku w pałacu Poznańskich w Łodzi i była już szóstą międzynarodową konferencją naukową przygotowaną przez Stowarzyszenie, założone z inicjatyw)' prof. dr hab. arch. Krystyny Paw-łowskiej w Krakowie w roku 1998 celem popularyzowania wiedzy na temat sztuki witrażowej i jej ochrony.
Wybór tematu, jak i miejsca łódzkiej konferencji nie był przypadkowy. Po¬przednie dawały możliwość szerokiego spojrzenia na wybrane zagadnienia sztu¬ki witrażowej, a ich ramy tematyczne nie były zawężone do jednej tylko epoki (z wyjątkiem konferencji dedykowanej Stanisławowi Wyspiańskiemu). Obecna skupiła się na witrażach secesyjnych, najbardziej - jak się wydaje - obecnych w świadomości powszechnej. Na gruncie polskim badania nad sztuką sece¬sji rozpoczął prof. Mieczysław Wallis, związany z Łodzią - miastem, w które¬go krajobrazie kulturowym epoka ta pozostawiła niezwykle wyraziste piętno. Nie bez powodu Łódź zwana jest „miastem secesji". W latach siedemdziesią¬tych minionego stulecia to tu rozpoczęły się również prace nad inwentaryzacją świeckich witraży z XIX i początku XX wieku. Wiele z nich, obok barwnych przeszkleń zdobiących łódzkie świątynie, uczestnicy konferencji mieli okazję podziwiać podczas spaceru po Łodzi.
Obradom towarzyszyła wystawa w pałacu Poznańskich zatytułowana Okna. Łódzkie witraże belle epoąue, prezentująca nieznane dotąd lub trudno dostęp¬ne prace, oryginalne lub w formie wielkoformatowych fotografii i przezroczy. Pomysłodawcą i autorem scenariusza ekspozycji był Jan Dominikowski. On też, wespół z Małgorzatą Laurentowicz-Granas, współtworzył katalog wystawy i omówił ją w popularyzatorskim artykule na łamach „Spotkań z zabytkami" (2009, nr 5).
Mamy nadzieję, iż teksty zawarte w niniejszym tomie, prezentujące szerokie spektrum tematyczne i różniące się optyką spojrzenia na witraż, przyczynią się nie tylko do wypełnienia wciąż wielkiej luki w badaniach nad sztuką witrażo¬wą, ale i będą interesującą lekturą dla wszystkich jej pasjonatów.

Kraków, czerwiec 2011
Referat wprowadzający w tematykę łódzkiej konferencji wygłosiła Anna Szkurłat z Zamku Królewskiego w Warszawie, a Tomasz Szybisty omówił po¬krótce kontrowersje, jakie towarzyszyły historyzującym witrażom katedry kra¬kowskiej zamówionym w Niemczech pod koniec XIX wieku, a które można uznać za punkt przełomowy w historii witraż ownictwa u progu Młodej Polski. Tematem większości wystąpień była prezentacja mniej lub bardziej znanych przeszkleń secesyjnych, zarówno pojedynczych zespołów, jak i zasobów wi¬trażowych niektórych regionów obecnej Polski i Ukrainy (Krzysztof Stefański, Małgorzata Reinhard-Chlanda, Jurij Smirnow, Rostyslawa Hrymaluk - tekst ukaże się w kolejnym tomie, Maria Szumska, Marta Nikiel, Magdalena We-ber-Faulhaber, Irena Kontny, Marta Kaluch - niestety tego referatu zabrakło w publikacji, Joanna Wapiennik-Kossowicz). Szkoda, że nie mógł być obecny węgierski badacz Janos Polyak z zapowiedzianym referatem Witraże secesyj¬ne w Budapeszcie. W kręgu Austro-Węgier pozostawało również wystąpienie Andrzeja Laskowskiego dotyczące inspiracji wiedeńskich sztuki witrażowej w Galicji. W konferencji poświęconej witrażom secesyjnym nie mogło oczywi¬ście zabraknąć Krakowskiego Zakładu Witrażów S.G. Żeleński (Danuta Czap-czyńska-Kleszczyńska). Reminiscencje art nowueau w witrażach zgierskiej fary omówił Jan Dominikowski. Nie doszło natomiast do przedstawienia witraży Jó¬zefa Mehoffera w kościele w Turku, usytuowanych także „między secesją a art deco" (Joanna Wapiennik-Kossowicz, Bartosz Stachowiak). Swoistą klamrę konferencji stanowiły inaugurujące ją wystąpienie prof. Pawła Banasia, będące barwną opowieścią o perypetiach kolekcjonera witraży, oraz burzliwa dyskusja po referacie dra Pawła Karaszkiewicza dotyczącym zaleceń konserwatorskich, wykazująca dramatyczne niekiedy zaniechania w zakresie ochrony sztuki wi¬trażowej, szczególnie wieków XIX i XX.
Nie wszystkie wygłoszone referaty odnosiły się do sztuki secesyjnej. Jeden prezentował witraże współczesne (Zbigniew Brzeziński). Dwa kolejne dotyczyły interesujących aspektów witrażownictwa okresu dwudziestolecia międzywo¬jennego (Natalia Oleszczuk, Ewa Kalbarczyk-Kłak), czym zainspirowały temat kolejnej konferencji Stowarzyszenia: „Nie tylko art deco". Sztuka ivitrażowa okresu międzyiuojennego. Jest ona obecnie przygotowywana we współpracy z Centrum Dokumentacji Współczesnej Sztuki Sakralnej Uniwersytetu Rze¬szowskiego, kierowanym przez dr Grażynę Rybę (odbędzie się w październiku 2011 roku). Tym samym Stowarzyszenie włączy się w nurt badań nad wciąż słabo poznanym „stylem dekoracyjnym", jak również bliskimi mu chronolo¬gicznie kierunkami artystycznymi oraz ich uwarunkowaniami społeczno-kul-
tur owymi.
Za przygotowanie konferencji w Łodzi dziękuję zaangażowanym w to przed¬sięwzięcie członkom Stowarzyszenia i pracownikom Muzeum Historii Miasta Łodzi, z Panem Dyrektorem Ryszardem Czubaczyńskim i Wicedyrektor Mał¬gorzatą Laurcntowicza-Garas na czele. Szczególne słowa wdzięczności należą



się koi. Janowi Dominikowskiemu, pomysłodawcy konferencji i towarzyszącej jej wystawy, nadzwyczaj czynnie zabiegającemu o urzeczywistnienie swego za¬mysłu. Redakcji materiałów pokonferencyjnych podjął się koi. Tomasz Szybisty, sekretarz Stowarzyszenia, któremu za tę społeczną pracę dziękuję.
Dra Jerzego Kropiwnickiego, ówczesnego prezydenta miasta Łodzi, i prof. Grażynę Korpal, dziekana Wydziału Konserwacji i Restauracja Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, proszę o przyjęcie podziękowań za ob¬jęcie konferencji swoim patronatem. Za przyjęcie zaproszenia gorąco dziękuję gościom honorowym: prof. Irenie Huml z Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk oraz prof. Pawłowi Banasiowi z Uniwersytetu Wrocławskiego, wybitnym badaczom sztuki przełomu XIX i XX wieku.
Słowa wielkiej wdzięczności kieruję do osób i instytucji, które zechciały fi¬nansowo wesprzeć niniejszą publikację. Lista darczyńców została umieszczona na końcu książki oraz na stronie internetowej Stowarzyszenia: www.stowarzy-szenie-witrazy.pl. Powyższy adres internetowy polecam Państwa uwadze także ze względu na opublikowane tam materiały z konferencji Witraż w architektu¬rze - architektura na witrażu, zorganizowanej we współpracy z Muzeum Archi¬tektury we Wrocławiu. Konferencja ta, obfitująca w niezwykle ciekawe referaty, odbyła się w dniach 17-18 października 2003 roku. Mimo wielu starań nie udało się doprowadzić do ich wydania.
Polecając Państwu lekturę niniejszej publikacji, pozostaję w nadziei, iż nie¬bawem ukaże się kolejny tom - pokłosie konferencji rzeszowskiej.
Prezes Stowarzyszenia
Danuta Czapczyńska-Kleszczyńska


WIELKOŚĆ 21x15 CM,MIĘKKA OKŁADKA,LICZY 246 STRON.

STAN BDB.

KOSZT WYSYŁKI WYNOSI 8 ZŁ - PŁATNE PRZELEWEM / KOSZT ZRYCZAŁTOWANY NA TERENIE POLSKI,BEZ WZGLĘDU NA WAGĘ,ROZMIAR I ILOŚĆ KSIĄŻEK - PRZESYŁKA POLECONA PRIORYTETOWA + KOPERTA BĄBELKOWA / / W PRZYPADKU PRZESYŁKI ZAGRANICZNEJ PROSZĘ O KONTAKT W CELU USTALENIA JEJ KOSZTÓW / .

WYDAWNICTWO STOWARZYSZENIE MIŁOŚNIKÓW WITRAŻY
KRAKÓW LEGNICA 2011
.

INFORMACJE DOTYCZĄCE REALIZACJI AUKCJI,NR KONTA BANKOWEGO ITP.ZNAJDUJĄ SIĘ NA STRONIE "O MNIE" ORAZ DOŁĄCZONE SĄ DO POWIADOMIENIA O WYGRANIU AUKCJI.

PRZED ZŁOŻENIEM OFERTY KUPNA PROSZĘ ZAPOZNAĆ SIĘ Z WARUNKAMI SPRZEDAŻY PRZEDSTAWIONYMI NA STRONIE "O MNIE"

NIE ODWOŁUJĘ OFERT KUPNA!!!

ZOBACZ INNE MOJE AUKCJE

ZOBACZ STRONĘ O MNIE