WIELKIE KULTURY ŚWIATA
RZYM
Tim Cornell John Matthews 

ŚK 1995 str. 240, stan db+ (przykurzona, podniszczona lekko okładka)
ISBN

Przedmowa
Celem niniejszej książki jest przedstawienie ogólnego obrazu świata rzymskiego w jego aspekcie geograficznym i kulturowym. Obejmuje on długi okres od powstania miasta Rzymu i jego początkowej ekspansji, poprzez podbój Italii 1 basenu Morza Śródziemnego, ustanowienie cesarstwa przez Augusta, wyłonienie się nowego porządku politycznego i religijnego, aż po upadek cesarstwa na zachodzie i rewindykację przez Bizancjum znajdującej się w rękach ludów germańskich Italii. Podstawą naszego przeglądu jest przebieg wydarzeń w ujęciu chronologicznym, co wydawało się najwłaściwsze choćby ze względu na samą długość trwania świata rzymskiego (ponad 1300 lat) i skalę zachodzących w nim przemian. Mamy jednak nadzieję, że nasze ujęcie zagadnieii oraz wybór i sposób prezentacji materiału ilustracyjnego i map przyczyni się do powstania jednolitego i wyważonego obrazu, w którym ujęcie problemowe jest co najmniej równie istotne jak narracja historyczna.
Z tego samego powodu, czyli ze względu na rozległość w czasie i różnorodność omawianych zjawisk, konieczne wydawało się nam podzielenie pracy, w przeciwnym razie trudno byłoby uzyskać bezpośredniość ujęcia z uwzględnieniem wyników najnowszych badań. Adresując książkę do szerokiej rzeszy Czytelników, zwracaliśmy Czarazem uwagę na kwestie sporne i określaliśmy własne stanowisko. Fakt, że nasze osobiste zainteresowania kierują się ku okresowi wczesnej republiki i późnego cesarstwa sprawia, że książka nastawiona jest nie tyle —jak to się często zdarza — na "środkowy" okres dziejów Rzymu, co raczej na okresy "graniczne". Część poświęcona prowincjom cesarstwa zmierza do odtworzenia ich obrazu z II w. n.e., choć i w niej zwracamy uwagę na procesy przemian i rozwoju poszczególnych miejsc; jednak generalnie rzecz biorąc z największym zainteresowaniem pisaliśmy o początkowym i końcowym okresie istnienia świata rzymskiego. Więcej uwagi poświęciliśmy chyba zagadnieniu istoty społeczeństwa rzymskiego w czasach archaicznych i procesom chrystianizacji cesarstwa w epoce po Konstantynie niż wojnom domowym późnej republiki i dziejom cesarzy z dynastii julijsko-klaudyjskiej; nie czujemy się jednak w obowiązku składania za to przeprosin.
Historyk Ammianus Marcellinus krytykował filozofów piszących książki o marności ludzkich ambicji i opatrujących je swoim nazwiskiem. Jednak jako historycy, którym równie jak Ammianowi bliskie jest dążenie do rzetelności ujęcia omawianych wydarzeń, uznaliśmy, że dobrze będzie zaznaczyć, który z nas odpowiada za poszczególne partie książki. Tim Cornell opisał dzieje republiki i cesarstwa do śmierci Augusta, dobrał materiały i sporządził opisy map i ilustracji oraz napisał rozdziały poświęcone Pompejom, Ostii i religii rzymskiej. John Matthews jest z kolei autorem tekstu i wyboru materiału ilustracyjnego dotyczącego cesarstwa po śmierci Augusta i omówienia jego prowincji. Pracowaliśmy niezależnie, choć w ramach ściśle określonych wytycznych i przy podjęciu wszelkich starań na rzecz uzyskania zgodności ujęcia. Wiele się nauczyliśmy od siebie nawzajem, chcielibyśmy jednak także podziękować członkom zespołu redakcyjnego, zwłaszcza zaś Andrew Lawsonowi, który omawiając z nami zagadnienia wyboru i sposobu przedstawienia ilustracji sprawił nam mnóstwo przyjemności, wykazując przy tym ogromne zrozumienie dla naszych intencji; Liz Orrock i Zoe Godwin za przygotowanie materiałów kartograficznych w oparciu o nasze wskazówki, które — jak się wydaje — były tym mniej jasne, im bardziej stawały się obszerne; Grahamowi Speake za wydawnicze wskazówki i rady, które miały wielki wpływ na ostateczny kształt książki. Ray Davis zebrał materiały do mapy przedstawiającej rozmieszczenie majątków wyliczonych w Liber Pontificalis, Michael Whitby sporządził mapę wschodniej granicy cesarstwa w czasach Justyniana, Margaret Roxan zaś służyła nam radą w kwestii rozmieszczenia wojsk rzymskich. Na różne sposoby pomagali nam także inni uczeni, Benjamin Isaac, Kenen Erim, Brian Croke i wielu innych, którzy być może nie zawsze zdawali sobie sprawę z celu próśb z jakimi zwracali się do nich autorzy odkrywający w trakcie pracy nad książką jak skromna jest ich własna wiedza.

Zapraszam na inne moje aukcje