WIELKIE FRANCUSKIE DZIAŁO LUDWIK XIV Z XVIIIw.

WYOBRAŹ SOBIE JAK TA PIĘKNA REPLIKA UDEKORUJE TWOJE WNĘTRZE.

WYOBRAŹ SOBIE PEŁNE PODZIWU I ZAZDROŚCI MINY TWOICH ZNAJOMYCH.

WYOBRAŹ SOBIE JAKĄ RADOŚĆ MOŻESZ SPRAWIĆ TAKIM PREZENTEM OBDAROWANEJ OSOBIE.


(404)

Materiał:
stop cynku i aluminium, oraz drewno
Producent: Denix Hiszpania

długość 45 cm
waga: 1,7 kg

Ludwik XIV Wielki, Król Słońce (ur. 5 września 1638 w Saint-Germain-en-Laye, zm. 1 września 1715 w Wersalu) – król Francji i Nawarry 1643–1715, syn Ludwika XIII, z dynastii Burbonów.

Gdy umarł Ludwik XIII Burbon, jego następca miał 4 lata i 2 miesiące. Do czasu osiągnięcia 13 roku życia rządy sprawowali jego matka Anna Austriaczka i Włoch - kardynał Jules Mazzarini, wyznaczony na regenta jeszcze przez swego poprzednika, kardynała Armanda Richelieu. Mazzarini kontynuował politykę imperialistyczną władzy centralnej. Między innymi rozwiązał parlament paryski. Fronda zwolenników parlamentu, występujących zwłaszcza za zwiększeniem udziału mieszczaństwa w życiu politycznym, a przeciwko ustrojowi króla, została bezwzględnie stłumiona przy użyciu wojska.

Faktycznie Ludwik XIV przejął samodzielne rządy dopiero w wieku 19 lat, po śmierci Mazzariniego w 1661 r. Przygotował się do nich starannie i już w pierwszym roku swego panowania wydał 14 edyktów, zapoczątkowując szerokie i wszechstronne reformy we Francji. Obejmowały one prawodawstwo, finanse, gospodarkę, nowy podział administracyjny kraju, wojsko, porządki publiczne, podatki, cła i inne. Skodyfikowano prawo sądowe, opracowując tzw. wielkie ordonanse: postępowania cywilnego, karnego, prawa handlowego i marynarki. Dwa pierwsze złożyły się na tzw. Kodeks Ludwika XIV. Wszystkie miały na celu umocnienie potęgi i roli państwa oraz władzy absolutnej. Ludwik XIV chciał sam rządzić i decydować o wszystkim, co się działo w królestwie. Swój kult władzy budował także na wystawności i bogactwie dworu królewskiego oraz na organizowaniu licznych festynów, widowisk i przedstawień teatralnych, sławiących monarchę i jego czyny. Malowidła Charlesa Le Bruna są wyjątkowym obrazem panowania Ludwika XIV od 1661 do 1678 roku, co zresztą nie jest oderwane od rzeczywistości: Ludwikowi XIV przypisuje się stwierdzenie "ja jestem ludem i władcą" lub określa się go jako "Króla-Słońce". Królem słońce nazywano go nie do końca dlatego, że był wielkim monarchą ,ale ponieważ lubił się tak przedstawiać oraz kazał wybijać monety ze swoim wizerunkiem na tle słońca.

Ludwik XIV otaczał się urzędnikami najczęściej z rodziny co nie wykluczało ich zdolności, oraz umiejętności zarządzania. Król wspierał też rozwój kultury, nauki i sztuki. W okresie jego panowania powstało wiele monumentalnych budowli, realizowanych w stylu dojrzałego baroku. Głównym z nich jest zespół pałacowo-ogrodowy, w Wersalu, będący siedzibą dworu królewskiego.

Ludwik XIV nie był władcą tolerancyjnym. W 1685 r. anulował edykt nantejski z 1598 r. o równouprawnieniu innowierców. Związana z tym fala represji spowodowała emigrację ponad 200 tys. hugenotów i odbiła się negatywnie na gospodarce kraju i na stosunkach politycznych z państwami protestanckimi Europy. Między innymi państwa niemieckie Rzeszy odmówiły współdziałania z Francją w jej konfliktach z katolickimi Habsburgami.

Za panowania Ludwika XIV Francja prowadziła liczne wojny, w wyniku których znacznie powiększyło się jej terytorium. Gdy wstępował na tron, trwała jeszcze wojna trzydziestoletnia, w ramach której Francja walczyła z Hiszpanią, Austrią i częścią mniejszych państewek niemieckich (m.in. z Bawarią). Walki na terenie Niemiec zakończył pokój westfalski, na mocy którego Francja anektowała austriackie posiadłości w Górnej Alzacji oraz twierdze Breisach i Philippsburg na prawym brzegu Renu (na obszarze historycznej krainy Badenii). Wojna z Hiszpanią trwała natomiast ze zmiennym szczęściem jeszcze do 1659 r; mimo niepowodzeń na niektórych frontach (głównie w Katalonii, gdzie Hiszpanom udało się ostatecznie stłumić wspierane przez Francuzów powstanie) ostatecznie Francja osiągnęła przewagę i na mocy kończącego wojnę pokoju pirenejskiego uzyskała Roussillon, Artois bez Aire i Saint-Omer, kilka fortec we Flandrii, Hainaut i Luksemburgu (m.in. Thionville). W 1662 r. Ludwik XIV odkupił od Anglii Dunkierkę.

W 1667 r, powołując się na prawa swej żony, Marii Teresy Hiszpańskiej, do tronu hiszpańskiego, Ludwik rozpoczął tzw. wojnę dewolucyjną z Hiszpanią. W jej toku wojska francuskie zajęły część Niderlandów Hiszpańskich, a w roku 1668, okupowały Franche-Comté. Jednak w tym samym 1668 r. Holandia, Anglia i Szwecja zawarły układ w Hadze, by wspólnie wymusić na Ludwiku XIV zgodę na ich mediację w sporze z Hiszpanią. Kończący wojnę pokój w Akwizgranie przyznawał Francji część zdobyczy w Niderlandach (m.in. Lille, Courtrai, Tournai, Audenarde (fr. Oudenaarde) i Charleroi), ale zmuszał też do zwrócenia Hiszpanii reszty zajętych terenów, w tym Franche-Comté. Jednak w wyniku zawartego pokoju rozpadła się koalicja haska, co Ludwik XIV wykorzystał do zmontowania koalicji przeciwko Holandii; zawarł antyholenderski sojusz z królem angielskim Karolem II, zapewnił sobie neutralność państw niemieckich, a w 1670 r. zajął Lotaryngię, której władca Karol IV prowadził antyfrancuską politykę.

W roku 1672 r. wybuchła wojna francusko-holenderska. Silna armia francuska dokonała inwazji na terytorium holenderskie, zaś flota sprzymierzonej z Ludwikiem XIV Anglii zaatakowała Holandię od strony morza. Jednak niedostatecznie szybkie działania wojsk francuskich umożliwiły przejęcie władzy w Holandii przez Wilhelma Orańskiego, otwarcie śluz i zalanie dużych obszarów Holandii, co zatrzymało pochód wojsk francuskich. Wkrótce też Francuzi zostali zmuszeni do wycofania się z terytorium Holandii, gdy do wojny przeciw Ludwikowi XIV przystąpiła Brandenburgia, cesarz Leopold I i Hiszpania; w dodatku w wyniku klęsk w starciach z flotą holenderską, w 1674 r. pokój z Holandią zawarł sojusznik Ludwika - król Anglii Karol II. Mimo początkowego osamotnienia (nieco później udało się Ludwikowi nakłonić króla Szwecji Karola XI do przystąpienia do wojny po stronie Francji) w starciu z szeroką koalicją, wojna toczyła się pomyślnie dla Francji. W 1673 r. wojska francuskie zdobyły twierdzę Maastricht, a w roku następnym opanowały Franche-Comté oraz powstrzymały podejmowane przez koalicję próby inwazji na Francję w zwycięskich bitwach pod Seneffe, Entzheim i Miluzą. W kolejnych latach wojny Francuzi odnieśli też zwycięstwa pod Turckheim (1675) i pod Cassel (1677), zdobyli też szereg twierdz w południowej części Niderlandów Hiszpańskich. Z kolei wojskom cesarskim udało się jednak w 1676 r. zdobyć Philippsburg.

W toku wojny flota francuska na Morzu Śródziemnym wsparła sycylijskich powstańców z Mesyny, występujących przeciw hiszpańskim rządom na Sycylii. W 1676 r. na wodach sycylijskich Francuzi stoczyli bitwy morskie z flotą hiszpańsko-holenderską pod Stromboli i pod Augustą. W wyniku ran odniesionych w tej drugiej bitwie zmarł wybitny holenderski admirał Michiel de Ruyter, a miesiąc po jego śmierci Francuzi odnieśli zwycięstwo nad flotą sprzymierzonych pod Palermo.

W 1678 r. wojska francuskie zdobyły Gandawę, a Ludwik XIV wykorzystał ten sukces, by wywrzeć nacisk na sprzymierzonych, aby ci zgodzili się zawrzeć pokój. Ostatecznie w latach 1678 - 1679 Ludwik XIV w Nijmegen zawarł osobne traktaty pokojowe z Holandią, Hiszpanią i cesarzem Leopoldem I. Na ich mocy zyskiwał hiszpańskie Franche-Comté i liczne fortece w południowych Niderlandach (m.in. Cambrai, Ypres, Valenciennes, Saint-Omer, Aire, Maubeuge, Cassel, Condé i Bouchain), a także należący do Habsburgów austriackich Fryburg Bryzgowijski. W zamian uznał jednak stratę Philippsburga na rzecz cesarza, a Hiszpanii zwrócił część najdalej wysuniętych na północ fortec zagarniętych w wyniku wojny dewolucyjnej (m.in. Charleroi, Courtrai i Audenarde); musiał też ewakuować Gandawę i Maastricht. Miał również oddać następcy Karola IV Lotaryńskiego, Karolowi V księstwo Lotaryngii, ale bez Nancy, Longwy i prowadzących przez księstwo traktów komunikacyjnych. Karol V nie zgodził się jednak na objęcie we władanie tak okrojonego księstwa, co Ludwik XIV wykorzystał, by wbrew postanowieniom traktatów pokojowych zatrzymać Lotaryngię pod swoją kontrolą. Ludwik XIV wycofał też swoje poparcie dla sycylijskich powstańców z Mesyny, co umożliwiło Hiszpanom odzyskanie kontroli nad miastem. W 1679 r. Ludwik XIV zmusił Danię i Brandenburgię do zawarcia pokoju ze Szwecją i do zwrotu Karolowi XI wszystkich terytoriów zagarniętych w toku wojny (m.in. okupowanego przez Brandenburczyków Pomorza Szwedzkiego).

Korzystając z wyczerpania swoich przeciwników długotrwałą wojną na początku lat 80. XVII wieku Ludwik XIV rozpoczął politykę bezkrwawych aneksji na terenie Niemiec, tzw. reunionów. W wyniku tej polityki Francja opanowała m.in. prawie całą Alzację (wraz ze Strasburgiem, obsadzonym przez wojska francuskie w 1681 r.), Montbéliard, część Luksemburga (bez stolicy) i należące do króla Szwecji Księstwo Dwóch Mostów w Palatynacie. Dodatkowo na mocy układu z księciem Mantui załoga francuska w 1681 r. obsadziła twierdzę Casale w północnych Włoszech, zagrażając kontrolowanemu przez Hiszpanów Księstwu Mediolanu. W 1683 r. Hiszpania wypowiedziała wojnę Ludwikowi XIV, jednak wojna szybko przybrała dla niej niekorzystny obrót. Jeszcze w tym samym roku wojska francuskie zajęły Courtrai i Dixmunde, oraz spustoszyły dużą część Niderlandów Hiszpańskich; w roku 1684 r. Francuzi zajęli miasto Luksemburg, a flota francuska zbombardowała i częściowo spaliła Genuę, która budowała i zbroiła galery dla Hiszpanii. Wojnę zakończył w 1684 r. rozejm w Ratyzbonie między Francją a Hiszpanią i cesarstwem, na mocy którego Ludwik na okres 20 lat uzyskiwał prawo do zatrzymania terenów anektowanych w ramach polityki reunionów, jak też części zdobyczy ostatniej wojny z Hiszpanią (m.in. miasta Luksemburga). Jednak Ludwik XIV nie porzucił myśli o dalszej ekspansji i powołując się na prawa Elżbiety Charlotty z Palatynatu (żony Filipa Orleańskiego, młodszego brata Ludwika), wysuwał w jej imieniu roszczenia do części Palatynatu. Jego przeciwnicy w 1686 r. zawiązali Ligę Augsburską, w celu powstrzymania dalszej ekspansji Francji.

Wszystkie te wojny bardzo wiele Francję kosztowały. Również kosztowna była ekspansja kolonialna Francji, przy czym zamorskie posiadłości francuskie znacząco powiększyły się za panowania Ludwika XIV, między innymi o zachodnią część wyspy Haiti (dzisiejsze państwo Haiti) na Karaibach (formalnie Hiszpanie zrzekli się tych terenów na rzecz Francji na mocy traktatu z Ryswick). Wcześniej, w toku wojny z Holandią z lat 1[zasłonięte]672-16, Francuzi opanowali część holenderskich posiadłości zamorskich - wyspę Tobago na Karaibach oraz część holenderskich faktorii w zachodniej Afryce, w tym wyspę Gorée na obszarze dzisiejszego Senegalu (opanowana w 1677 r.); te nabytki francuskie zostały zatwierdzone traktatem pokojowym w Nijmegen. Zreformowana została administracja Nowej Francji, francuskich posiadłości na terytorium dzisiejszej Kanady, intensywnie też kolonizowano ten obszar (pod koniec XVII wieku w Nowej Francji żyło już 15 000 Francuzów). W 1682 r. René-Robert Cavelier de La Salle popłynął w dół rzeki Missisipi, docierając do Zatoki Meksykańskiej, i objął nowo odkryte ziemie w posiadanie Francji, nadając im na cześć Ludwika XIV (fr. Louis) nazwę Luizjana. Jednak dopiero w 1699 r. Pierre Le Moyne d'Iberville założył pierwszą stałą francuską kolonię na terenie Luizjany. Francuzi założyli też swoje faktorie w Indiach, m.in. w Chandernagor i Pondichérry.

Król Ludwik XIV zmarł w 1715 r., pozostawiając po sobie wielkie, zmodernizowane państwo o scentralizowanej, absolutystycznej władzy królewskiej, będące wzorem dla wielu innych państw Europy, mimo przejściowego krachu gospodarki i finansów królestwa. Zaś francuski dwór w Wersalu stał się salonem mody i etykiety. Bardzo rozbudował się Paryż, osiągając ponad ćwierć miliona mieszkańców i uzyskując nowe eleganckie dzielnice, place, bulwary, mosty, parki oraz liczne obiekty architektoniczne. Odtąd na wiele stuleci stolica Francji stała się równocześnie architektoniczną i kulturalną stolicą całej Europy, zaś język francuski stał się językiem dyplomacji i arystokracji europejskiej.

Król-Słońce Ludwik XIV był najdłużej panującym monarchą europejskim, bo aż 72 lata (wliczając okres regencji). W gmachu władzy absolutnej, stworzonej przez jego pradziadka, zaistniały rysy, które (w miarę ich powiększania) zaowocowały wybuchem rewolucji 74 lata później. Po nim na tronie francuskim zasiadł jego prawnuk Ludwik XV (1[zasłonięte]715-17)"1.

1-Ludwik XIV [online]. Wikipedia : wolna encyklopedia, 2009-07-2 12:14Z [dostęp: 2[zasłonięte]009-07 09:31Z]. Dostępny w Internecie: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ludwik_XIV&oldid=17[zasłonięte]582