Wiedza doświadczenie praktyka Interdyscyplinarne spojrzenie na problemy społeczne
Prace dedykowane Panu Profesorowi
Henrykowi Machelowi
Jubileusz zasłużonego i ważnego dla społeczności akademickiej członka zwykło się zgodnie z tradycją uniwersytecką upamiętniać ofiarowaniem mu specjalnie z tej okazji przygotowanej Księgi Jubileuszowej. Prace dedykowane Profesorowi Henrykowi Machelowi zostały przez wzgląd na swoją zróżnicowaną tematykę przyporządkowane poszczególnym częściom niniejszej Księgi. Począwszy od działań zaradczych i profilaktycznych, przez analizę patologicznych form zachowania, ich resocjalizację oraz skuteczność po możliwości i utrudnienia resocjalizacyjnych oddziaływań penitencjarnych. Pracę wieńczą probacyjne i alternatywne formy oddziaływań resocjalizacyjnych.
Pierwszą część Księgi pt. Profilaktyka problemów społecznych otwiera artykuł, który wskazuje na innowacyjne formy zapobiegania przestępczości w Polsce. Poruszane jest również zagadnienie kapitału społecznego i jego animacji jako alternatywy dla zachowań w środowisku życia współczesnego Polaka, a także zostały opisane wybrane strategie oporu społecznego.
Druga część Księgi pt. Norma a resocjalizacja patologicznych form zachowania podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, czy normalność jest wartością. Porusza także problematykę alkoholizmu i etapów jego uzależnienia, przedstawiając działania psychologicznych mechanizmów uzależnienia, jakie występują u osób podejmujących stacjonarne leczenie psychoterapeutyczne. W tej części Księgi zostały również zamieszczone artykuły przedstawiające genezę zachowań tworzących sytuacje kryminogenne u osób niepełnosprawnych psychicznie oraz efektywności i skuteczności resocjalizacji osób o psychopatycznej strukturze osobowości. Zamieszczono tu również prace oscylujące wokół seksualizacji młodzieży. Z jednej strony zostały zasygnalizowane zmienne psychologiczne warunkujące seksualizację dzieci i młodzieży, z drugiej wpływ Internetu na aktywność seksualną młodzieży.
Trzecią część Księgi pt. Resocjalizacja – o skuteczności podejmowanych działań otwiera artykuł, w którym autor ukazuje drogę resocjalizacji od korekcji do rozwoju. Poruszona jest tu również kwestia emocjonalnego przesilenia w oddziaływaniach resocjalizacyjnych, nowe tendencje w resocjalizacji w odniesieniu do działań podejmowanych przez instytucje resocjalizacyjne dla nieletnich, a także zagadnienie kary, tolerancji i dobroczynności w odniesieniu do charyzmy i charyzmatyczności, jaką powinien posiadać wychowawca. Ostatnią część tej pracy wieńczy artykuł prezentujący czynniki determinujące efektywność w zespołowych grach sportowych.
Czwartą część Księgi, noszącą tytuł „Macheliańska” koncepcja resocjalizacji penitencjarnej i jej możliwości, otwiera artykuł ukazujący model pedagogiki resocjalizacyjnej na podstawie doświadczeń i praktyki Jubilata. Można w niej również znaleźć odpowiedzi na pytanie, czy możliwa jest resocjalizacja w warunkach izolacji więziennej, a jeśli tak, to jakie ma ona znaczenie dla społecznej readaptacji skazanych.
Piąta część Księgi zatytułowana Negatywne determinanty resocjalizacji penitencjarnej ukazuje wybrane i najważniejsze utrudnienia resocjalizacji penitencjarnej, jakimi są bez wątpienia poruszane w pracach problemy: przeludnienia zakładów penitencjarnych, pomocy więźniom i ich rodzinom, psychologiczne bariery procesu resocjalizacji penitencjarnej oraz problematyka torturowania w warunkach pozbawienia wolności.
Szósta, ostatnia część Księgi, zatytułowana Probacyjne formy oddziaływań resocjalizacyjnych, podejmuje tematykę mediacji jako alternatywnej formy rozwiązywania konfliktów oraz wybrane aspekty i metodykę pracy kuratorów sądowych.
Niniejsza Księga, poza istotą poruszanej tematyki, jest przede wszystkim wyrazem nie tylko uznania dla osiągnięć Jubilata, ale również różnorodnych więzi, jakie łączą go z osobami zamieszczającymi w niej swoje teksty. Są to więzi naukowe, praktyczne, ale przede wszystkim przyjacielskie i partnerskie. Dlatego też autorzy artykułów są zarówno uczniami, współpracownikami, jak i przyjaciółmi Pana Profesora z rożnych ośrodków naukowych oraz zakładów penitencjarnych. Jako redaktorki Jubileuszowej Księgi dedykowanej osobie Profesora Henryka Machela pragniemy im bardzo serdecznie podziękować za ich udział w tak ważnym dla Jubilata wydarzeniu.
Beata Pastwa-Wojciechowska
Monika Marczak
Gdańsk, marzec 2010
Spis treści
Henryk Machel – pedagog resocjalizacyjny, profesor uniwersytetu, przyjaciel
Profilaktyka problemów społecznych
Bronisław Urban
Dysfunkcjonalność i propozycje innowacji w polskim systemie zapobiegania przestępczości
Stanisław Kawula
Zasoby wychowania w środowisku życia współczesnego Polaka – perspektywa animacji kapitału ludzkiego
Ewa Bielska, Andrzej Radziewicz-Winnicki
Opór i niektóre (zaledwie zasygnalizowane) strategie oporu społecznego
Andrzej Chodubski
Ogniwa dziedzictwa przeszłości w funkcjonowaniu instytucji „grupy interesu”
Norma a resocjalizacja patologicznych form zachowania
Janusz Sztumski
Czy normalność jest wartością?
Mieczysław Ciosek
Alkohol i etapy procesu uzależnienia
Radosław Breska
Intensywność działania psychologicznych mechanizmów uzależnienia u osób uzależnionych od alkoholu, podejmujących stacjonarne leczenie psychoterapeutyczne
Jolanta Ferszka
Niepełnosprawny psychicznie w konflikcie z prawem – geneza zachowań tworzących sytuacje kryminogenne
Beata Pastwa-Wojciechowska
Efektywność i skuteczność resocjalizacji osób o psychopatycznej strukturze osobowości
Magdalena Błażek
Wybrane zmienne psychologiczne a seksualizacja młodzieży
Zbigniew Izdebski
Seks a Internet
Resocjalizacja – o skuteczności podejmowanych działań
Marek Konopczyński
Resocjalizacja – od korekcji do rozwoju
Kazimierz Pospiszyl
„Przesilenie emocjonalne” w oddziaływaniach resocjalizacyjnych
Franciszek Makurat
Analiza czynników determinujących efektywność w zespołowych grach sportowych jako podstawa pracy resocjalizacyjnej
Justyna Siemionow
Efektywność działań podejmowanych przez instytucje resocjalizacyjne dla nieletnich – nowe trendy w resocjalizacji
Lesław Pytka
Charyzma i charyzmatyczność wychowawcy a problem kary, tolerancji i dobroczynności
„Macheliańska” koncepcja resocjalizacji penitencjarnej i jej możliwości
Kajetan Dubiel
Profesora Machela („macheliańska”) pedagogika resocjalizacyjna
Maria Mendel
Pedagogika zaufania? Wokół Henryka Machela koncepcji resocjalizacji penitencjarnej
Aleksandra Szymanowska
Czy resocjalizacja w więzieniu jest możliwa?
Eugeniusz Bielicki
Kwestia adekwatności pojęcia celów resocjalizacyjnych skazanych
Monika Marczak, Sławomir Przybyliński
...o procesie resocjalizacji w więzieniu i jego znaczeniu dla społecznej readaptacji...
Negatywne determinanty resocjalizacji penitencjarnej
Grażyna B. Szczygieł
Przeludnienie zakładów karnych – problem społeczny
Teodor Szymanowski
Idea pomocy więźniom, ich rodzinom i podstawy prawne jej udzielania
Wiesław Ambrozik
Stan kryzysu czy nieuspołecznienie systemu penitencjarnego
Maria Gordon
Psychologiczne bariery procesu resocjalizacji
Zbigniew Lasocik
Czy można zapobiegać torturom w warunkach pozbawienia wolności – przyczynek do modelu
Probacyjne formy oddziaływań resocjalizacyjnych
Robert Opora
Wybrane aspekty efektywności kurateli sądowej
Elżbieta Chęcińska
Mediacja jako alternatywny do wymiaru sprawiedliwości sposób rozwiązania konfliktu
Andrzej Bałandynowicz
Kompetencje i umiejętności, etyka zawodowa i metodyka pracy resocjalizacyjnej asystenta probacyjnego
