volkswagen garbus beetle lampka porcelana

wysokość 11 cm długość 26,5 cm szerokość 13 cm – 220V 40W

jeden z tych przedmiotów, które wystarczy postawić na półce i już poprawiają humor. A w dodatku świeci…

Polecam.

Volkswagen Typ 1, szerzej znany jako Volkswagen Beetle czy też Volkswagen Garbus – kompaktowy samochód osobowy produkowany przez niemiecką markę Volkswagen (VW) w latach 1[zasłonięte]938-20. Z ponad 21.000.000 wyprodukowanymi egzemplarzami w konfiguracji: chłodzony powietrzem silnik umieszczony za osią tylną z napędem tylnym, Garbus był najdłużej i najliczniej produkowanym modelem samochodu w historii motoryzacji.

Łącznie wyprodukowano 21.529.464 egzemplarzy modelu (z czego 15.444.858 w Niemczech - w tym 330.251 kabrioletów[5][6], około 3.350.000 w Brazylii).

Chociaż samochód został zaprojektowany i wprowadzony do produkcji w latach 30, masowa produkcja ruszyła w 1945 roku, po zakończeniu II wojny światowej. Model otrzymał wtedy oznaczenie Volkswagen Typ 1 i sprzedawany był jako po prostu "Volkswagen". Późniejsze modele nosiły nazwy: VW 1200, 1300, 1500, 1302 lub 1303, pierwsze trzy pochodziły od pojemności skokowej silnika, 1302 i 1303 prezentowały kolejne wcielenia Garbusa. Na rodzimym rynku pojazd zyskał przydomek Käfer i pod taką nazwą był tam w późniejszym czasie sprzedawany[3], w pozostałych krajach przyjęto oznaczenie Volkswagen Beetle[1][2].

Beetle wraz z samochodami: Morris Minor, Fiat 500, Renault 4CV i Dauphine oraz Citroën 2CV był pionierem w segmencie pojazdów budżetowych, posłużył także jako punkt odniesienia przy konstruowaniu amerykańskich kompaktów.

Dzięki VW, Fiatowi i Renault zanotowano wzrost procentowego udziału na rynku zachodnioeuropejskim samochodów w konfiguracji RR (silnik z tyłu, napęd na oś tylną) z 2,6% w 1946 do 26,6% w 1956[7]. W roku 1948 Citroën 2CV wyznaczył trend dla małych przednionapędowych pojazdów, które w późniejszym czasie zdominowały rynek zachodnioeuropejski. W 1974 Volkswagen zaprezentował przednionapędowego Golfa Mk I jako następcę dla Beetle. Dwadzieścia lat później Volkswagen zaprezentował pojazd koncepcyjny nawiązujący stylistyką do oryginalnego VW Beetle o nazwie Concept One. W 1998 wprowadzono na rynek model New Beetle, oparty na płycie podłogowej Golfa IV i nadwoziu nawiązującym do VW Typ 1.

W przeprowadzonej w 1999 roku ankiecie na temat najbardziej wpływowego samochodu XX. wieku VW Typ 1 zajął 4. miejsce - za Fordem T, Mini i Citroënem DS[8].

W Beetle zastosowano montowany z tyłu silnik Boxer chłodzony powietrzem. Nadwozie było 2-drzwiową konstrukcją typu fastback sedan z płaską szybą przednią, cechowało się współczynnikiem oporu powietrza Cx równym 0,41. Samochód przystosowany był do przewozu czterech pasażerów na dwóch rzędach siedzeń, dysponował przestrzenią bagażową pod przednią maską oraz za tylną kanapą. Nadwozie połączone było z prawie płaskim podwoziem za pomocą osiemnastu śrub. W konstrukcji zarówno przedniego jak i tylnego zawieszenia wykorzystano drążki skrętne i stabilizatory poprzeczne - zapewniało to niezależność każdego koła w amortyzowaniu i resorowaniu. Rozwiązania takie jak: mechaniczne hamulce bębnowe, dzielone tylne szyby, mechaniczne kierunkowskazy oraz niezsynchronizowana skrzynia biegów były z biegiem czasu modernizowane. Pozostałe elementy były przez resztę produkcji używane w niezmienionej postaci.

Silnik, głowice cylindrów oraz skrzynia biegów zostały wykonane ze stopów metali lekkich. Chłodnica oleju wraz z termostatem zapewniała optymalną temperaturę pracy oraz wysoką wytrzymałość jednostki napędowej. Powietrze trafiające do komory spalania oczyszczane było przez metalowy filtr powietrza oraz kąpiel olejową.

Mimo że z biegiem lat wygląd samochodu zmieniał się nieznacznie, przez cały okres produkcji wprowadzono ponad 78.000 modyfikacji do modelu[9].

"Samochód dla ludu"[edytuj]

Dr inż. (h.c.) Ferdinand Porsche

W roku 1931 Ferdinand Porsche zaprojektował dla firmy Zündapp model Porsche Typ 12 "Auto für Jedermann" (samochód dla każdego). Porsche wykorzystywało w swoich pojazdach silniki B4 chłodzone powietrzem oraz oś wahliwą w tylnym zawieszeniu, Zündapp naciskał na użycie pięciocylindrowego chłodzonego cieczą silnika gwiazdowego.

W 1933 roku zaprojektowano dla NSU Motorenwerke AG kolejną serię prototypów - Porsche Typ 32. W modelu Typ 32 użyto podobnych rozwiązań co w Typ 12, zastosowano jednak silnik B4. Wycofanie się NSU z projektu produkcji samochodu spowodowało zaniechanie rozwoju Typ 32[10].

W roku 1933 Adolf Hitler nakazał Ferdinandowi Porsche zaprojektowanie pojazdu o nazwie Volkswagen (z niem. "samochód dla ludu"). Samochód miał przewozić dwójkę dorosłych plus trójkę dzieci z prędkościami rzędu 100 km/h. Volkswagen miał być dostępny dla mieszkańców Trzeciej Rzeszy poprzez program oszczędnościowy lub Sparkarte (książeczka oszczędnościowa )[11] w cenie 990 RM. Był to w przybliżeniu koszt zakupu motocykla, przeciętny tygodniowy dochód pracownika wynosił 32 RM[12].

Konstrukcja popularnego "Garbusa" była w dużej mierze oparta na projekcie Tatry T97, co udowodniono w procesie sądowym z roku 1961.

Za nowy projekt oznaczony jako Porsche Typ 60 odpowiedzialni byli oprócz F. Porsche także Erwin Komenda i Karl Rabe. Pierwsze dwa prototypy były gotowe do testów w październiku 1935, nazwano je V1 i V2[13]. Rok później przekazano do testów trzy kolejne pojazdy (V3)[13], zostały one zbudowane w sklepie Porsche w Stuttgarcie[14]. W 1937 seria kolejnych trzydziestu (W30) prototypów zbudowana przez Daimlera-Benz dla Porsche[13][15] przejechała łącznie 2.900.000 km w ramach testów[15]. Wszystkie pojazdy wyposażone były w charakterystyczne obłe nadwozie oraz chłodzony powietrzem silnik montowany za osią tylną. Kolejna seria 44 egzemplarzy (oznaczenie VW38) powstała w 1938 roku, samochody cechowała dzielona tylna szyba[15]. W lipcu 1939 roku powstała następna seria 50 egzemplarzy (VW39)[16].

Samochód miał być jak najmniej skomplikowany pod względem mechanicznym co miało zmniejszyć częstość możliwych awarii. Chłodzony powietrzem silnik o pojemności 995 cm³ i mocy maksymalnej 26 KM (19 kW)[17] dowiódł swej niezawodności w gorącym klimacie podczas służby w Afrika Korps. Było to zasługą zastosowania wbudowanej chłodnicy oleju oraz układu cylindrów.

Po oficjalnej prezentacji w 1938 roku, Volkswagen otrzymał od Hitlera nazwę KdF-Wagen[18]. Nawiązywała ona do organizacji Kraft durch Freude. Po II wojnie światowej model znany był już jako Volkswagen Typ 1 oraz Beetle.

W roku 1931 czechosłowacka firma Tatra skonstruowała prototyp o nazwie V570. Był to pojazd napędzany przez chłodzony powietrzem dwucylindrowy silnik w układzie bokser montowany z tyłu pojazdu[9]. Dwa lata później powstała kolejna wersja rozwojowa prototypu V570, charakteryzowała się ona nadwoziem podobnym do tego znanego z Porsche Typ 32[19]. Takie rozwiązanie w konstrukcji jednostki napędowej było wówczas wyzwaniem przy konstrukcji efektywnego układu chłodzenia. Tatra podczas opracowywania większej jednostki V8 dla modelu T77 wykorzystała i opatentowała kilka rozwiązań służących poprawie wydajności układu chłodzenia[20]. Wykorzystanie części z tych patentów w niemieckim wozie było głównym powodem sporu pomiędzy Volkswagenem a Tatrą.

Tatra wywarła wpływ na zarówno Porsche i Hitlera[9]. Hitler był fanem motoryzacji, jeździł Tatrami podczas wizyty politycznej w Czechosłowacji[9]. Jadał także często z Hansem Ledwinką, projektantem Tatry[9]. Po jednym z obiadów Hitler miał powiedzieć do F. Porsche: "To jest samochód na moje drogi"[9][21]. Od roku 1933 Ledwinka i Porsche spotykali się regularnie by omawiać swoje konstrukcje[19], Porsche przyznał później "Cóż, czasem zdarzało mi się zerkać mu przez ramię, tak jak i jemu."[9][21]. Tatra T97 z 1936 roku napędzana była przez chłodzonego powietrzem czterocylindrowego boksera o pojemności 1749 cm³, montowany był on z tyłu i napędzał oś tylną[18]. Opływowe 4-drzwiowe nadwozie zapewniało wewnątrz miejsce na podróż dla pięciu pasażerów, bagażnik mieścił się pod maską nad przednią osią oraz za tylnym rzędem siedzeń. Cena pojazdu wynosiła 5600 RM.

Tuż przed wybuchem II wojny światowej Tatra miała dziesięć roszczeń prawnych przeciwko VW za naruszenie prawa patentowego Ferdinand Porsche miał zapłacić Tatrze odszkodowanie i zawrzeć ugodę, został jednak powstrzymany przez Hitlera który stwierdził, że "rozwiąże ten problem Tatra wytoczyła proces przeciwko VW, w 1938 roku doszło do niemieckiej inwazji na Czechosłowację. W rezultacie w październiku 1938 roku fabryka Tatry przeszła pod kontrolę Niemców[18]. Z rozkazu Hitlera modele T97 i T57 zostały usunięte ze stanowiska Tatry na 1939 Berlin Autosalon[19]. Tatra miała skupić się na rozwoju samochodów ciężarowych i silników wysokoprężnych, zaniechano produkcji wszystkich modeli osobowych z wyjątkiem T87[18]. Sprawa ta została poruszona po II wojnie światowej, w roku 1961 Volkswagen zapłacił Ringhoffer-Tatra 3.000.000 marek niemieckich odszkodowania przyznanych przez sąd[9][21].

Przed wybuchem II wojny światowej fabrykę opuściła niewielka liczba egzemplarzy modelu, pierwsza większa seria egzemplarzy opartych na podwoziu KdF-Wagen powstała na potrzeby wojskowe, były to modele Typ 82 Kübelwagen (około 52.000 egzemplarzy) oraz Typ 166 Schwimmwagen (około 14.000 sztuk).

W latach 1940–1945 w niewielkiej serii powstawały także wersje cywilne wozu, trafiały one głównie do elity społeczeństwa niemieckiego. Z powodu braków benzyny na rynku, powstała niewielka liczba egzemplarzy w wersji "Holzbrenner" zasilanych gazem drzewnym wytwarzanym w procesie pirolizy pod maską w specjalnym gazogeneratorze.

Produkcja samochodów VW nie ruszyła na skalę masową do czasu okupacji alianckiej. W 1945 roku fabryka Volkswagena została przekazana z rąk amerykańskich do brytyjskich, miała zostać rozebrana i przeniesiona na teren Wielkiej Brytanii[22]. Żaden z brytyjskich producentów nie był jednak zainteresowany przejęciem: "pojazd nie spełnia podstawowych wymogów technicznych stawianych nowym samochodom ... jest niezbyt interesujący dla przeciętnego nabywcy ... Montaż tego pojazdu byłby zupełnie nieopłacalnym przedsięwzięciem."[22]. Fabryka pozostała na swoim miejscu, produkowano w niej samochody dla British Army[22]. Na przełomie lat 1[zasłonięte]946-19 polityka rozbioru prowadzona przez aliantów zmieniła swój tor, przemysł ciężki był jednak ograniczany do roku 1951. Stało się to m.in. za sprawą Herberta Hoovera, który w marcu 1947 roku stwierdził: "Nie ma się co łudzić, że Nowe Niemcy powstałe po zmianie granic zostaną zredukowane do roli państwa rolniczo-pasterskiego. Jest to niemożliwe dopóki nie wymordujemy lub przesiedlimy stamtąd 25.000.000 osób."[23].

Ponowne uruchomienie fabryki jest głównie zasługą majora Ivana Hirsta z British Army[24]. Hirstowi przydzielono przejęcie kontroli nad zniszczoną bombardowaniem fabryką zdobytą przez Amerykanów. Jego pierwszym zadaniem było usunięcie niewypału który wpadłszy przez dach znalazł się pomiędzy sprzętem produkcyjnym; gdyby bomba eksplodowała los Volkswagena byłby przesądzony. Hirst namówił Brytyjczyków do zamówienia 20.000 samochodów[12], do marca 1946 fabrykę opuszczało miesięcznie 1000 pojazdów. W tym samym czasie samochodowi przywrócono wcześniejszą nazwę (VW Typ 1).

W ramach ponownego uruchomienia produkcji mianowano nowego dyrektora fabryki, Heinza Nordhoffa[12]. Pod jego kierownictwem drastycznie wzrósł poziom produkcji, milionowy Beetle opuścił fabrykę w roku 1955. W tym okresie samochód wyróżniał się na tle konkurencji w segmencie bardzo dobrymi osiągami. Dla wersji z silnikiem o mocy 35 KM (25 kW) prędkość maksymalna wynosiła 115 km/h, czas przyspieszenia 0-100 km/h 27,5 s, średnie zużycie paliwa na 100 km zaś 6,7 l.

W roku 1949, w Osnabrücku, za sprawą firmy Karmann ruszyła produkcja Beetle w wersji kabriolet.

W latach 50. samochód poddawany był kolejnym modernizacjom, najbardziej widoczna była zmiana w wyglądzie tylnych okien[26]. Dostępne były wersje Standard - z trójramienną kierownicą, nadwozie pozbawione elementów chromowanych oraz DeLuxe - chromowane akcenty[6]. W 1950 wariant DeLuxe otrzymał hydrauliczny układ hamulcowy, w odmianie Standard montowano układ mechaniczny[6]. Rok później między słupkami A nadwozia a przednimi błotnikami zaczęto montować klapki wentylacyjne[6]. Pod koniec 1952 nieznacznie zmodyfikowano wygląd nadwozia, wprowadzono nową deskę rozdzielczą, zastosowano także koła 4,0x15 w miejscu 3,0x16[6]. Zsynchronizowano także przełożenia (oprócz biegu I) w skrzyni biegów[27]. W marcu 1953 roku dwa owalne okienka nad klapą silnika zastąpiono nieco większym jednoczęściowym co wpłynęło pozytywnie na widoczność wewnątrz kabiny pasażerskiej[27].

W roku 1951 Volkswagen opracowywał wersję napędzaną przez wysokoprężny silnik o pojemności 1,3 l. Powstały tylko dwie takie jednostki, były to wolnossące boksery chłodzone powietrzem, pierwszy z nich zamontowano w VW Typ 1, drugi zaś w Typ 2. Beetle z tym silnikiem testowany był na torze Nürburgring, osiągnął tam czas przyspieszenia 0-100 km/h równy 60 s.