historycznySquad

Bogdan Wachowiak
Z dziejów uwłaszczenia i modernizacji gospodarki Prus w I poł. XIX w.
Olsztyn 1998
272 s., 24 cm
stan bdb

SPIS TREŚCI

Przedmowa       .......................        5

Dzieje gospodarczo-spoleczne nadmorskich prowincji Prus w historiografii           .        7

Ogólne tlo  rozwoju  gospodarczego  i społecznego   Pomorza  w  pierwszej  poło­wie   XIX   wieku       ....................      20

1.  Przesłanki gospodarczego i społecznego rozwoju nadmorskich prowincji pruskich po kongresie wiedeńskim.............      20

2.  Wspólne i specyficzne elementy sytuacji gospodarczo-społecznej Pomorza Zachodniego oraz Prus Zachodnich i Prus Wschodnich......      23

3.  Rozwój kapitalizmu w rolnictwie na Pomorzu a w innych prowincjach pruskich i państwach europejskich.............      26

4.  Charakterystyka urbanizacji Pomorza, Prus Zachodnich i Prus Wschod­nich        .......................      28

Reformy agrarne na Pomorzu w latach 1815—1850.........       32

1.   Początki reform w prowincjach pomorskiej i pruskiej......       32

2.   Zasady postępowania uwłaszczeniowego w świetle deklaracji z 29 maja 1816 roku, ustaw w sprawie znoszenia ciężarów i podziału wspólnot gminnych

z 1821 roku oraz dekretu z 1823 roku............       39

3.   Wielcy właściciele ziemscy wobec uwłaszczenia po 1816 roku      ....       45

4.   Ludność chłopska wobec uwłaszczenia po   1816 roku......       51

5.   Przebieg realizacji  reform agrarnych      ............       54

6.   Skutki reform  uwłaszczeniowych do  1849 roku      ........       67

6.1.   Uszczuplenie areału chłopskiego............       67

6.2.   Obciążenie finansowe i w naturze gospodarstw chłopskich      ...       73 63. Uwolnienie chłopów   od   pańszczyzny       ..........       76

6.4.   Wzrost  majątków junkierskich   i  zmiany w strukturze  społcczno-

-gospodarczej wsi.................       77

6.5.   Wpływ uwłaszczenia na własność ziemską ludności polskiej      ...       83 7. Rola państwa pruskiego w akcji uwłaszczeniowej........       88

Rozwój rolnictwa pomorskiego w dobie uwłaszczenia.........      89

1.  Stan rolnictwa po wojnach napoleońskich      ..........      89

2.  Kryzys lat dwudziestych i próhy jego przezwyciężenia......      97

3.  Rozwój sil wytwórczych w gospodarce folwarcznej i chłopskiej      .    .    .     102

4.  Produkcja rolna        kierunki i rozmiary...........112

4.1. Struktura upraw i jej uwarunkowania.........         113

4.2.  Rozmiary  prod ukcji       .         ..........                     116

5. Gospodarka    hodowlana        ............                     121

5.1.   Chów   koni       ..........                                           122

5.2.  Chów   bydła   rogatego       ........    125

5.3.   Hodowla owiec.......                                               '    128

5.4.   Chów    kóz        ...........'    132

5.5.   Hodowla świń i ptactwa domowego.....                              132

5.6.   Pszczelarstwo i jedwabnictwo........                          133

6.  Pozarolnicze działy gospodarki wiejskiej.....                              133

6.1.   Eksploatacja lasów i  wód       .........                     '    ,133

6.2.   Ogrodnictwo   i   sadownictwo       .......                              133

6.3.   Przemysł   wiejski        ............                     '   136

7.  Stan gospodarki i problemy rozwoju rolnictwa nadmorskich prowincji Prus

w pierwszej połowie XIX wieku.........                          137

Wystąpienia    chłopów   w   dobrach   szlacheckich    Prus   Wschodnich   w   latach

1816—1819.....................142

Rozwój rolnictwa  na  Pomorzu  w świetle  relacji z  podróży  radcy  rejencyjnego

Haesego z 1835 i 1837 roku................161

Wytwórczość rzemieślniczo-przemysłowa nadmorskich prowincji Prus w pierwszej

połowie XIX wieku...................172

1.  Przesłanki przemian  w zakresie sił wytwórczych,  stosunków produkcji

i  wymiany       .....................    172

2.  Przeobrażenia w stanie rzemiosła i rozwoju przemysłu       rys ogólny     .    179

3.  Przemysł i rzemiosło rolno-spożywcze............    181

4.  Przemysł maszynowy, stocznie i rzemiosła metalowe.......    187

5.  Przemysł włókienniczy  i  rzemiosła włókienniczo-odzieżowe      ....    191

6.  Pozostałe działy przemysłu i rzemiosła      ...........    197

Rynek wewnętrzny i handel zagraniczny nadmorskich prowincji Prus w pierwszej

połowie XIX  wieku       ...................    200

1.  Rynek wewnętrzny na Pomorzu, w Prusach Zachodnich i w Prusach Wschodnich         ....................    200

2.  Warunki rozwoju handlu morskiego      ............    208

3.  Żegluga i handel morski pruskich prowincji nadmorskich.....    216

4.  Zagraniczny handel  lądowy i  śródlądowy      ..........    231

5.  Organizacja handlu, stan floty, porty............    240

Wybrane problemy handlu Gdańska i Królewca po kongresie wiedeńskim               252

Nota bibliograficzna      ....................269