Ustrojowa pozycja banku centralnego w Polsce - to opracowanie, którego celem jest zaprezentowanie przedmiotowego zagadnienia w odniesieniu do wszystkich instytucji, które w Polsce pełniły funkcję centralnego banku państwa, począwszy od 1828 r. - kiedy powołano do życia pierwszą instytucję tego typu - Bank Polski. Po przedstawieniu przedmiotowej problematyki w odniesieniu do Banku Polskiego, Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej, Banku Polskiego S.A. oraz Banku Emisyjnego w Polsce - najwięcej miejsca poświęcono instytucji, która obecnie pełni funkcję banku centralnego - Narodowemu Bankowi Polskiemu. W przypadku każdej z prezentowanych instytucji przyjęto sposób omówienia obejmujący kilka kluczowych w tym przypadku grup zagadnień. Są to przede wszystkim:- forma organizacyjno-prawna,- organizacja wewnętrzna instytucji,- podstawowe zadania,- gospodarka finansowa, oraz- relacje z organami państwa (w tym zagadnienie niezależności). Prezentacja zagadnienia według przyjętego schematu pozwala ocenić w jaki sposób kształtowała się pozycja każdej z wymienionych powyżej instytucji w Polsce, jaki miało to wpływ na obecnie przyjęte rozwiązania, jak również - na koniec - na ile obecnie obowiązujące regulacje prawne zapewniają wypełnianie przez NBP funkcji typowych dla współ-czesneeo banku centralnego.

Wprowadzenie Wykaz skrótów Literatura Akty prawne XOrzecznictwo XXInne źródła XXRozdział I. Bank centralny w Polsce w latach 1[zasłonięte]828-19
1. Bank Polski
a) Dyskusja nad bankiem
b) Utworzenie Banku Polskiego w 1828 r.
c) Forma prawna
d) Zadania
e) Inne banki
f) Bank Polski w okresie powstań listopadowego
i styczniowego
g) Likwidacja Banku Polskiego w 1885 r.
2. Polska Krajowa Kasa Pożyczkowa
a) PKKP w latach 1[zasłonięte]917-19
b) PKKP w Polsce niepodległej
3. Wnioski
Rozdział II. Bank Polski SA w latach 1[zasłonięte]924-19
1. Powstanie Banku Polskiego SA w 1924 r.
2. Organizacja Banku Polskiego SA w latach 1[zasłonięte]924-19
a) Prezes
b) Rada Banku
c) Dyrekcja Banku
d) Walne zebranie akcjonariuszy
e) Oddziały
3. Działalność Banku Polskiego SA
4. Bank Polski SA w latach 1[zasłonięte]939-19
5. Bank Emisyjny w Krakowie
6. Wnioski
Rozdział III. Bank Polski SA i Narodowy Bank Polski
w latach 1[zasłonięte]945-19
1. Uwagi ogólne
2. Powołanie Narodowego Banku Polskiego w 1945 r.
3. Powrót Banku Polskiego SA do kraju
4. Zasady rozliczenia Banku Polskiego SA ze Skarbem Państwa
5. Likwidacja Banku Polskiego SA w 1951 r.
6. Wnioski
Rozdział IV. Narodowy Bank Polski w latach 1[zasłonięte]945-19
1. Rozpoczęcie działalności przez NBP
a) Warunki polityczne powstania NBP
b) Statut NBP
c) Władze NBP
d) Organizacja NBP
e) Zakres działalności NBP w 1945 r.
2. Działalność NBP w warunkach gospodarki wielosektorowej
(1946 r.)
a) Działalność emisyjna (obieg pieniądza)
b) Działalność kredytowa
c) Rozrachunki z zagranicą oraz działalność
walutowo-dewizowa
3. Model monocentryczny w działalności NBP (1947 r.)
a) Działalność emisyjna (obieg pieniądza)
b) Działalność kredytowa
c) Rozrachunki z zagranicą oraz działalność
walutowo-dewizowa
4. Działalność NBP w latach 1[zasłonięte]948-19
5. Działalność NBP w latach 1[zasłonięte]958-19
6. Działalność NBP w latach 1[zasłonięte]989-19
7. Wnioski
Rozdział V. Ustawa z dnia 29.8.1997 r. o Narodowym Banku
Polskim
1. Uwagi ogólne
2. Forma instytucjonalna, cele, zadania
3. Niezależność NBP
4. Organy NBP
a) Prezes NBP
b) Rada Polityki Pieniężnej
c) Zarząd NBP
5. Struktura organizacyjna
6. Działalność emisyjna
7. Kształtowanie i realizacja polityki pieniężnej
8. Działalność dewizowa (polityka kursowa)
9. Rozliczenia pieniężne
10. Obsługa bankowa Rządu i jego instytucji
11. Nadzór bankowy
12. Gospodarka finansowa NBP
13. Wnioski
Rozdział VI. Problem kompetencji prawotwórczych organów
NBP w zamkniętym systemie źródeł prawa
1. Uwagi ogólne
2. System źródeł prawa w Konstytucji RP z 1997 r.
3. Kompetencje prawotwórcze organów NBP
a) Prezes NBP
b) Rada Polityki Pieniężnej
c) Zarząd NBP
4. Problem kompetencji prawotwórczych organów NBP
5. Wyrok TK z 28.6.2000 r. w sprawie kompetencji
prawotwórczych organów NBP
6. Wnioski
Rozdział VII. Rola Narodowego Banku Polskiego w procesie
integracji europejskiej
1. Uwagi ogólne
2. Europejski System Banków Centralnych
a) Organizacja
b) Niezależność
c) Podstawowe cele i funkcje ESBC
d) Kształtowanie i realizacja polityki pieniężnej przez ESBC
3. Działalność Narodowego Banku Polskiego na rzecz integracji
z Unią Europejską
a) Polityka pieniężna
b) Polityka kursowa
c) Zmiany legislacyjne
d) Nadzór bankowy
e) Działania związane z wprowadzeniem euro
4. Wnioski
Podsumowanie
Aneks
1. Postanowienie królewskie z dnia 29.1.1828 r. w sprawie
utworzenia i zakresu działania Banku Polskiego
2. Postanowienie królewskie z dnia 12.2.1828 r. w sprawie powołania
i zasad wynagradzania władz Banku Polskiego
3. Przemówienie prezesa Banku Polskiego na otwarciu Banku
Polskiego w dniu 6.5.1828 r.
4. Postanowienie Rady Administracyjnej Królestwa Polskiego
z dnia 29.4.1828 r. w sprawie trybu prac przygotowawczych
do otwarcia Banku Polskiego
5. Tymczasowa instrukcja dla Banku Polskiego z dnia 29.4.1828 r.
regulująca tryb działania Banku zatwierdzona decyzją Rady
Administracyjnej Królestwa Polskiego
Indeks rzeczowy