1. Wstęp...................................................................................................................... 92. Okres Rusi Kijowskiej: VIII-XIV wiek............................................................ 162.1. System polityczny Rusi Kijowskiej (VIII-XII w.)....................................... 16
2.1.1. Pierwsze twory państwowe na terytorium Ukrainy............................ 16
2.1.2. Powstanie Rusi (Kijowskiej).............................................................. 17
2.1.3. System społeczny Rusi....................................................................... 18
2.1.4. System państwowy Rusi..................................................................... 18
2.1.5. System sądowniczy Rusi.................................................................... 20
2.1.6. Siły zbrojne Rusi................................................................................ 20
2.1.7. Źródła prawa Rusi.............................................................................. 21
2.1.8. Ruska Prawda..................................................................................... 21
2.1.9. System norm prawnych Rusi.............................................................. 22
2.2. System polityczny Rusi Kijowskiej w okresie rozdrobnienia feudalnego (XII-XIVw.)................................................................................................. 232.2.1. Przyczyny rozdrobnienia feudalnego................................................ 23
2.2.2. Ogólna charakterystyka państwa i prawa Rusi w okresie rozdrobnienia feudalnego................................................................... 24
2.3. System polityczny Rusi Halicko-Wołyńskiej (XII-XIV w.)........................ 252.3.1. Powstanie Księstwa Halicko-Wołyńskiego....................................... 25
2.3.2. System polityczny Księstwa Halicko-Wołyńskiego.......................... 26
2.3.3. Prawo Księstwa Halicko-Wołyńskiego............................................. 27
3. Okres litewsko-polski (koniec XIV-pierwsza połowa XVII w.)...................... 283.1. Ogólna charakterystyka okresu. Położenie ludności.................................... 28
3.2. Ustrój społeczno-polityczny ziem ukraińskich w granicach Wielkiego Księstwa Litewskiego.................................................................................... 30
3.2.1. Ogólna charakterystyka ustroju społeczno-politycznego
Wielkiego Księstwa Litewskiego....................................................... 30
3.2.2. Administracja lokalna na ziemiach ukraińskich w okresie litewsko--polskim.............................................................................................. 31
3.2.3. Sądownictwo na ziemiach ukraińskich w XIV - pierwszej połowie XVII wieku......................................................................................... 32
3.2.4. Źródła prawa i formy norm prawnych okresu litewsko-polskiego
- Statuty litewskie.............................................................................. 33
3.2.5. Główne cechy prawa Ukrainy z okresu litewsko-polskiego............. 36
3.3. Ustrój społeczno-polityczny ziem ukraińskich w granicach KrólestwaPolskiego oraz Rzeczypospolitej.................................................................. 373.3.1. System państwowy na ziemiach ukraińskich w granicach
Królestwa Polskiego........................................................................... 37
3.3.2. System państwowy na ziemiach ukraińskich w granicach Rzeczypospolitej................................................................................ 38
4. Kozaczyzna............................................................................................................. 404.1. Ustrój społeczno-polityczny Siczy Zaporoskiej (do 1648 r.)...................... 40
4.1.1. Sicz Zaporoska zalążkiem nowoczesnej państwowości ukraińskie
4.1.2. Sądownictwo Siczy Zaporoskiej.................................................
4.2. System polityczny państwa kozackiego - Wojska Zaporoskiego
(1[zasłonięte]648-16)...................................................
4.2.1. Powstanie ukraińskiego państwa kozackiego...................................43
4.2.2. Formowanie organów władzy państwa ukraińskiego w latach .....^
1[zasłonięte]648-16.....................................................................................
4.2.3. System sądowy ukraińskiego państwa kozackiego (druga połowa ^ XVII w.).........................................................................................
4.2.4. Charakterystyczne cechy prawa w okresie wojny narodowo-wyzwoleńczej w latach 1[zasłonięte]648-16..............................................
4.3. System polityczny państwa hetmańskiego (druga połowa XVII-XVIII v»} 1
4.3.1. Akty prawne dotyczące przejścia Ukrainy pod protektorat Moskwy........................................................................................... .
4.3.2. Stosunki społeczne w państwie hetmańskim................................... ..
4.3.3. System państwowy Hetmańszczyzny................................................ ^
4.3.4. System sądowy Hetmańszczyzny (XVIII w.)....................................5«
4.3.5. Źródła prawa Hetmańszczyzny (XVIII w.)....................................... 51
4.3.6. Główne cechy prawa Hetmańszczyzny..............................................52
4.3.7. Konstytucje Pyłypa Orłyka................................................................53
5. Ukraina pod panowaniem austro-węgierskim i rosyjskim..............................%5.1. Ustrój społeczno-polityczny na ziemiach zachodnioukraińskich
(druga połowa XVII wieku -1914 rok)........................................................%
5.1.1. Stosunki społeczne na ziemiach zachodnioukraińskich....................%
5.1.2. Systemy polityczne na ziemiach zachodnioukraińskich
(druga połowa XVII-XX w.).............................................................57
5.1.3. Sądownictwo na ziemiach zachodnioukraińskich.............................51
5.1.4. Rozwój prawa na ziemiach zachodnioukraińskich w XIX wieku.....55
5.2. Ustrój społeczno-polityczny na ziemiach wschodnioukraińskich
(XIX wiek-1914 rok).................................................................................... «
5.2.1. Stosunki społeczne na ziemiach ukraińskich.....................................®
5.2.2. Ustrój społeczno-polityczny na Ukrainie.......................................... °|
5.2.3. System sądowy na Ukrainie............................................................... ~
5.2.4. Ewolucja systemu prawa na Ukrainie w XIX wieku.........................
5.2.5. Zmiany w systemie państwowym Rosji i sytuacja społeczno--polityczna na Ukrainie w latach 1[zasłonięte]905-19....................................
6. Ukraina w latach 1[zasłonięte]917-19...............................................................................76.1. System polityczny Ukraińskiej Republiki Ludowej (1[zasłonięte]917-19)...............,6.1.1. Ukraina w przededniu rewolucji lutowej...........................................,.
6.1.2. Ukraińska Centralna Rada.................................................................
6.1.3. Władze najwyższe Ukraińskiej Republiki Ludowej w okresie --funkcjonowania Centralnej Rady.......................................................f.
6.1.4. Działalność ustawodawcza Centralnej Rady..............................;......7$
6.1.5. Organizacja władzy lokalnej w Ukraińskiej Republice Ludowej.....p
6.1.6. System sądowniczy Ukraińskiej Republiki Ludowej........................f
6.2. System polityczny Państwa Ukraińskiego (1918)........................................f6.2.1. Centralne organy władzy Państwa Ukraińskiego (Hetmanatu).........
6.2.2. Ustawodawstwo Państwa Ukraińskiego............................................ 83
6.2.3. Organizacja władzy lokalnej w Państwie Ukraińskim...................... 83
6.3. System polityczny Zachodnio-Ukraińskiej Republiki Ludowej(1[zasłonięte]918-19)...........................................................................................:....... 85
6.3.1. Wyższe organy władzy Zachodnio-Ukraińskiej Republiki
Ludowej.............................................................................................. 85
6.3.2. Władze lokalne w Zachodnio-Ukraińskiej Republice Ludowej....... 88
6.3.3. Działalność ustawodawcza Zachodnio-Ukraińskiej Republiki Ludowej.............................................................................................. 88
6.3.4. System sądowy Zachodnio-Ukraińskiej Republiki Ludowej............ 89
6.3.5. Zachodnio-Ukraińska Republika Ludowa na drodze
do zjednoczenia.................................................................................. 89
6.4. System polityczny Ukraińskiej Republiki Ludowej w okresie Dyrektoriatu (1[zasłonięte]918-19)................................................................................................... 926.4.1. Władze najwyższe Ukraińskiej Republiki Ludowej w okresie Dyrektoriatu........................................................................................ 92
6.4.2. Ustawodawstwo URL w okresie Dyrektoriatu.................................. 98
6.4.3. Władze lokalne Ukraińskiej Republiki Ludowej w okresie Dyrektoriatu........................................................................................ 99
6.5. System polityczny Ukraińskiej Republiki Ludowej na wychodźstwie (1[zasłonięte]920-19)................................................................................................ 1006.5.1. Centrum Państwowe URL. Rada Republiki.................................... 100
6.5.2. Centrum Państwowe URL na Zachodzie.......................................... 103
6.6. System polityczny Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej (1[zasłonięte]917-19)..................................................................................................1066.6.1. Specyfika państwowości sowieckiej.................................................106
6.6.2. Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka w latach 1917-
1929 - formowanie państwowości sowieckiej................................. 108
6.6.3. Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka (USRR) w okresie radykalnej zmiany stosunków społecznych (1[zasłonięte]929-19)................113
6.6.4. Ukraińska Radziecka Socjalistyczna Republika (URSR)
w latach 1[zasłonięte]941-19.......................................................................... 117
6.6.5. Ukraińska Radziecka Socjalistyczna Republika (URSR)
w latach 1[zasłonięte]945-19.......................................................................... 119
6.7. Ustrój społeczno-polityczny Rusi Podkarpackiej (1[zasłonięte]918-19)i Karpackiej Ukrainy (1[zasłonięte]938-19).............................................................. 121
6.7.1. Ustrój społeczno-polityczny Rusi Podkarpackiej (1[zasłonięte]918-19)...... 121
6.7.2. System polityczny Karpackiej Ukrainy (1[zasłonięte]938-19)......................125
7. System polityczny współczesnej Ukrainy (1[zasłonięte]991-20)...................................1327.1. Etapy kształtowania się systemu politycznego współczesnej Ukrainy....... 132
7.2. System polityczny Ukrainy...........................................................................135
7.2.1. Charakter państwa............................................................................. 135
7.2.2. Rada Najwyższa Ukrainy.................................................................. 135
7.2.3. Prezydent Ukrainy.............................................................................136
7.2.4. Gabinet Ministrów Ukrainy.............................................................. 137
7.2.5. Służba Bezpieczeństwa Ukrainy.......................................................138
7.2.6. Inne organy państwowe.....................................................................138
7.2.7. Wymiar sprawiedliwości...................................................................138
7.2.8. Samorząd terytorialny....................................................................... 139
7.2.9. Autonomiczna Republika Krym....................................................... 139
7.3. System partyjny Ukrainy.............................................................................. 141
8. Załączniki............................................................................................................. 1458.1. IlpaBfla PycŁKaa (górna część strony tytułowej jednego z odpisów);8.2. Cyae6HHK Ka3HMHpa 1468 (fragmenty); 8.3. IIpaBa iracaHbie sama naHCTBy BemocoMy KHH3tcTBy JlHTOBCKOMy, PycKOMy, >KoMOHTCKOMy... (Pierwszy Statut litewski; fragmenty); 8.4. Pierwszy Statut litewski 1529 (tzw. spis Działyńskiego; pierwsza strona); 8.5. CraTyn. Bejnncoro KHH3CTBa JIhto-BCKaro (Drugi Statut litewski; fragmenty); 8.6. Drugi Statut litewski (Statut wołyński; strona tytułowa polskiego przekładu); 8.7. CTaiyr Bejikoro KroBCTBa JIiTOBCKoro (strona tytułowa Statutu Wielkiego Księstwa Litewskiego 1588 -Trzeciego Statutu litewskiego); 8.8. Pacta et constitutiones legum liberta-tumąue Exercitus Zaporoviensis... (strona tytułowa Konstytucji P. Orłyka w języku łacińskim); 8.9. Fragment rozdziału II Konstytucji P. Orłyka w języku staroukraińskim; 8.10. Rozdział XIII oraz fragment rozdziału XTV Konstytucji P. Orłyka w języku staroukraińskim; 8.11. IlaKTH ił KOHCTinymi 3aKomB Ta BOJiBHocTeft BiiłcbKa 3anopo3bKoro (fragmenty przekładu na język ukraiński); 8.12. Pacta et constitutiones legum libertatumąue Exercitus Zaporoviensis... (końcowy fragment przysięgi hetmana P. Orłyka z kopią jego podpisu); 8.13. [I] ymBepcan YKpaiHCbKoi IJeHTpajrbHoi PaflH ao yKpamcbKoro Hapojry, Ha Yicpa-im h no-3a YKpaiHoio cynjoro (początkowy fragment); 8.14. [III] YiriBepcaji yKpaiHCbKoi U,eHTpajibHoi' PaflH (fragmenty); 8.15. O caMoonpeaejieHHH Yicpa-HHbi (obszerne fragmenty); 8.16. [IV] YHiBepcaji YKpaiHCbKoi' Ił,eHTpajn>Hoi PaziH (fragmenty); 8.17. KoHCTirryaiH YKpaiHCbKoi' HapoflHboT Pecny6jiiKH (CTaTyr npo flepacaBHHfi ycrpift, npaBa i BOJibHocri YHP; początkowy fragment); 8.18. TpaMOTa ao BCboro yKpaiHCbKoro Hapoay; 8.19. Wielka pieczęć Państwa Ukraińskiego; 8.20. JJeicjiapanw YKpaiHCbKoi HamoHajibHoi PaflH Bifl 18 hcobthh 1918 p.; 8.21. THMHacoBHH Ochobhhh 3aKOH npo aepacaBHy caMO-CTiftHicTb yKpaitHCbKnx 3eMejib 6yBmoi ABcipo-Yropcwcoi MOHapxii...; 8.22. Akt 3jryKH, yxBaneHHH (paTHcbiKOBaiorii) nepmoio cecieio aonoBHeHoT YH Paaa; 8.23. Pe30JnoiriT BceHapojmoro Kompecy YropcbKHx PycHHiB yXycTi 3 «hh 21-ro ciHHH 1919 p.; 8.24. YmBepcaji flHpeKTopii YKpaiHCbKoi HapoflHoi' Pecny6jiiKH; 8.25. 3aKOH h. 1; 8.26. THMHacoBHH 3aK0H npo peopra- ! Hi3airho flepacaBHoro IJeHTpy YHP b eK3HJii (fragmenty); 8.27. Akt nporojio- i mernw He3ajieacHOCTi YKpańm; 8.28. KoHCTHryuw YKpaiHH (preambuła); j 8.29. KoHCTHTyuja YKpaiHH (strona tytułowa Konstytucji Ukrainy z 1996 r. ze zmianami z 2004 r.); 8.30. Tckct ironcarH IIpe3HfleHTa YKpaiHH9. Literatura....................................................................................................,10. Wykaz skrótów......................11. Indeks osób.............................12. Indeks nazw geograficznych.179,181