Wstęp 9
1. Podstawowe wiadomości o dozorze technicznym 11
1.1. Pojęcie dozoru technicznego 11
1.2. Akty prawne regulujące zagadnienia związane z dozorem technicznym 11
1.3. Jednostki uprawnione do wykonywania dozoru technicznego 11
1.4. Zakres działania Urzędu Dozoru Technicznego 12
1.5. Zakres działania Transportowego Dozoru Technicznego 12
1.6. Podmioty wykonujące czynności dozoru technicznego 13
1.7. Przykłady urządzeń technicznych objętych dozorem technicznym 13
1.8. Zakres i formy wykonywania dozoru technicznego 14
1.9. Rodzaje i cele badań technicznych przewidzianych dla urządzeń transportu bliskiego (UTB) 15
1.10. Próby przeciążeniowe stosowane podczas badań urządzeń technicznych 17
1.11. Dokumentacja urządzeń transportu bliskiego 17
1.12. Terminy, w jakich inspektor wykonuje czynności z zakresu dozoru technicznego oraz rodzaje dokumentów potwierdzających fakt ich realizacji 18
1.13. Czynności przeprowadzane przez konserwatora UTB 19
1.14. Terminy, w jakich konserwator wykonuje przeglądy UTB oraz miejsce, gdzie odnotowuje się fakt ich przeprowadzenia 19
Pytania sprawdzajace 20
2. Wymagania stawiane kandydatom na operatorów suwnic 21
2.1. Wymagania ogólne 21
2.2. Kategorie uprawnień do obsługi suwnic i cięgników 22
2.3. Tryb sprawdzania kwalifkacji operatorów suwnic i cięgników 24
Pytania sprawdzajace 26
3. Podstawowe wiadomości z mechaniki i statyki 27
3.1. Podstawowe jednostki miar dla wybranych zjawisk fzycznych 27
3.2. Pojęcie siły 29
3.3. Moment siły 30
3.4. Wypadkowa sił i sposoby jej wyznaczania 31
3.5. Podstawowe rodzaje obciążeń 32
3.6. Środek ciężkości i sposób jego wyznaczania 33
3.7. Pojęcie stateczności 33
3.8. Tarcie 34
Pytania sprawdzajace 35
4. Podstawowe wiadomości z budowy maszyn 36
4.1. Wiadomości ogólne 36
4.2. Rodzaje połączeń 36
4.2.1. Połączenia spawane 36
4.2.2. Połączenia nitowane 39
4.2.3. Połączenia gwintowe 40
4.2.4. Połączenia wielowypustowe 40
4.2.5. Połączenia sworzniowe 41
4.3. Osie i wały 41
4.4. Łożyska 42
4.5. Przekładnie 42
4.6. Sprzęgła 43
4.7. Hamulce 45
Pytania sprawdzajace 45
5. Podstawowe wiadomości o suwnicach i cięgnikach 46
5.1. Defnicja i podział cięgników 46
5.2. Defnicja i podział suwnic 47
5.3. Podstawowe parametry techniczne suwnic i cięgników 50
5.3.1. Udźwig 50
5.3.2. Wysokość podnoszenia 52
5.3.3. Głębokość opuszczania 52
5.3.4. Rozpiętość mostu 53
5.3.5. Wysięg wysięgnicy 53
5.3.6. Zasięg działania urządzenia 53
5.3.7. Prędkości ruchów roboczych 54
5.3.8. Masa całkowita urządzenia 54
5.3.9. Rodzaj zastosowanego napędu 54
5.3.10. Nacisk kół jezdnych 54
5.3.11. Miejsce i rodzaj sterowania 54
5.3.12. Rodzaj zastosowanych cięgien nośnych, urządzeń chwytających oraz urządzeń zabezpieczających 55
5.3.13. Grupa natężenia pracy 55
5.4. Przykłady różnych konstrukcji suwnic 55
Pytania sprawdzające 56
6. Budowa suwnic 57
6.1. Wiadomości ogólne 57
6.2. Dźwigary 57
6.3. Czołownice 59
6.4. Tory jazdy 59
6.5. Koła jezdne 61
6.6. Urządzenia przeciwwiatrowe 61
6.7. Hamulce dźwignic 62
6.8. Mechanizm podnoszenia 66
6.9. Liny stalowe 67
6.9.1. Kryteria zużycia lin stalowych 69
6.9.2. Mocowanie lin 73
6.10. Bębny i krążki linowe 74
6.11. Łańcuchy nośne 76
6.12. Koła i krążki łańcuchowe 77
6.13. Konserwacja i kryteria zużycia łańcucha ogniwowego 78
6.14. Haki 79
6.15. Zblocza hakowe 81
6.16. Elementy wyposażenia elektrycznego 82
6.16.1. Zasilanie suwnic 82
6.16.2. Łącznik główny 84
6.16.3. Nastawniki 84
6.16.4. Sterowniki, styczniki i przekaźniki 84
6.16.5. Silniki 85
6.17. Sterowanie elektryczne suwnic 87
6.18. Urządzenia zabezpieczające 89
6.18.1. Łącznik bezzwłocznego zatrzymania – STOP 89
6.18.2. Łączniki krańcowe 90
6.18.3. Ograniczniki obciążenia 91
6.18.4. Ograniczniki zbliżeniowe 91
6.18.5. Blokada zerowa 91
6.18.6. Wyzwalacze termiczne 92
6.18.7. Czujniki tensometryczne 93
Pytania sprawdzające 93
7. Zawiesia 94
7.1. Ogólne wiadomości o zawiesiach 94
7.2. Konstrukcja zawiesi ogólnego przeznaczenia 94
7.2.1. Zawiesia linowe 96
7.2.2. Zawiesia łańcuchowe 99
7.2.3. Zawiesia tekstylne 102
7.3. Konstrukcja zawiesi specjalnego przeznaczenia 106
7.3.1. Zawiesia chwytne 106
7.3.1.1. Uchwyty samozaciskowe 106
7.3.1.2. Uchwyty szczękowe (kleszczowe) 108
7.3.2. Zawiesia zaczepowe 109
7.3.3. Zawiesia chwytakowe 111
7.3.4. Trawersy 111
7.4. Nośność zawiesi – Dopuszczalne Obciążenie Robocze (DOR) 114
7.4.1. Wiadomości ogólne 114
7.4.2. Wpływ kąta rozwarcia cięgien na DOR (WLL) 115
7.4.3. Wpływ temperatury otoczenia na nośność zawiesi 117
7.4.3.1. Zawiesia z lin stalowych 117
7.4.3.2. Zawiesia tekstylne 118
7.4.3.3. Zawiesia łańcuchowe 118
7.5. Eksploatacja zawiesi 118
7.5.1. Warunki bezpiecznego i prawidłowego używania zawiesi 119
7.5.2. Przechowywanie i konserwacja 120
7.5.2.1. Zawiesia z lin stalowych 120
7.5.2.2. Zawiesia z lin włókiennych 120
7.5.2.3. Zawiesia łańcuchowe 120
7.5.2.4. Zawiesia tekstylne 120
7.5.3. Kontrola i kryteria zużycia zawiesi 121
Pytania sprawdzające 122
8. Bezpieczna obsługa suwnic i cięgników 123
8.1. Ogólne wymagania bezpieczeństwa 123
8.2. Czynności eksploatacyjne obsługującego 123
8.2.1. Czynności przed podjęciem pracy 123
8.2.2. Czynności w trakcie pracy 125
8.2.3. Czynności po zakończeniu pracy 126
8.2.4. Czynności zabronione 127
8.3. Podejmowanie ładunku, transport i składowanie 127
8.3.1. Obsługa ładunków 128
8.3.1.1. Ocena masy ładunku 128
8.3.1.2. Mocowanie ładunku 128
8.3.1.3. Wyrównanie ładunku – położenie środka ciężkości 130
8.3.2. Technika podnoszenia, transportowania i opuszczania ładunku 133
8.3.2.1. Transportowanie ładunków – ogólne zasady postępowania 133
8.3.2.2. Technika podnoszenia i opuszczania ładunku 138
8.3.2.3. Technika manewrowania ładunkiem 140
8.3.3. Składowanie ładunków 141
8.4. Sygnały porozumiewawcze z hakowym (sygnalistą) 142
8.4.1. Komunikaty słowne 142
8.4.2. Sygnały ręczne 143
8.5. Postępowanie w sytuacjach szczególnych 147
8.5.1. Współpraca kilku urządzeń jednocześnie 147
8.5.2. Postępowanie w przypadku, gdy na jednym torze pracuje kilka urządzeń 147
8.5.3. Postępowanie w przypadku, gdy urządzenia pracują na różnych poziomach 148
8.5.4. Opuszczanie i podnoszenie ładunku przez otwory w stropach 148
8.6. Postępowanie w sytuacjach awaryjnych 149
8.6.1. Nadmierne rozkołysanie ładunku 149
8.6.2. Awaria hamulców 151
8.6.3. Brak zasilania 151 Pytania sprawdzające 151
9. Pierwsza pomoc przedlekarska 152
9.1. Organizacja akcji ratunkowej 152
9.2. Postępowanie w przypadku zranień i krwotoków 153
9.2.1. Zranienia 153
9.2.2. Krwotoki 153
9.3. Postępowanie w przypadku amputacji 154
9.4. Postępowanie w przypadku porażenia prądem 154
9.5. Postępowanie w przypadku urazów kostnych i stawowych 155
9.5.1. Skręcenie 155
9.5.2. Zwichnięcie 155
9.5.3. Złamanie 156
9.5.4. Uraz kręgosłupa 156
10. Ochrona przeciwpożarowa 157
10.1. Pojęcie pożaru 157
10.2. Grupy pożarów 157
10.3. Materiały palne pożarowo niebezpieczne 158
10.4. Gaśnice 158
10.5. Postępowanie na wypadek pożaru 159
Bibliografa 160
Notatki 162