Przemysław Urbańczyk – Zdobywcy północnego Atlantyku

Wydawnictwo: UMK
Seria: nd

Rok wydania : 2012

Wydanie : II

Nakład : bd

ISBN : 978-83-[zasłonięte]-2920-2

Stron : 316

Format : 150x214 mm

Oprawa : twarda

Opis:

Popularna wiedza o średniowiecznych dziejach Europy Północnej ogranicza się do dosyć standardowych wyobrażeń o bohaterskich i okrutnych uczestnikach wypraw wikińskich, którzy przez dwa i pół stulecia terroryzowali znaczne połacie kontynentu. Mniej znanym epizodem tego okresu jest odkrycie i skolonizowanie wysp położonych między Europą a Ameryką Północną.

Na tym właśnie koncentruje się ta książka. Stanowi ona próbę skonfrontowania bogactwa informacji historycznych, utrwalonych w sagach i kronikach średniowiecznych, z przyrastającymi wciąż świadectwami archeologicznymi. To właśnie wyniki wykopalisk wpłynęły na zmianę obrazu pierwszej transoceanicznej ekspansji Europejczyków. Romantyczna wizja dobrze zorganizowanego poszerzenia na zachód obszaru cywilizacji skandynawskiej ustępuje miejsca interpretacji wskazującej na znaczną rolę przypadkowości i na wieloetniczność „kolonizatorów”.

Książkę rozpoczyna wprowadzenie do historii średniowiecznej Skandynawii i antropologiczna wizja tamtejszego systemu społeczno-gospodarczego. Następnie zaprezentowano podstawowe informacje o zasiedleniu Wysp Owczych, Islandii, Grenlandii i Nowej Funlandii. Zasadniczym dzisiaj pytaniem jest „Kim byli ówcześni osadnicy?”. Okazuje się bowiem, że choć wyspiarskie populacje były zdominowane przez Skandynawów, to istotny wkład wnieśli też Irlandczycy, Sasi, Samowie, a nawet i Słowianie. Wkład archeologii w rozważania nad pochodzeniem pierwszych Islandczyków dobrze ilustrują wyniki badań nad specyficzną architekturą mieszkalną okresu wikińskiego. Jej cechą szczególną było wykorzystanie darni jako podstawowego budulca.

Znaczną część rozważań poświęcono porównaniu procesów polityczno-kulturowych zachodzących na początku II tysiąclecia na obszarach położonych na zachodnim (głównie Norwegia) i na wschodnim (głównie Grenlandia) obrzeżu północnego Atlantyku. Ostatni rozdział zawiera analizę przyczyn zagłady pierwszej europejskiej forpoczty zaatlantyckiej, czyli dwóch enklaw kolonii grenlandzkiej. Splot czynników klimatycznych i kulturowych tłumaczy fiasko tej pierwszej próby przyłączenia Ameryki do Europy, która o 500 lat wyprzedziła wyprawę Krzysztofa Kolumba…

Spis treści:

Wstęp

Rozdział 1. Kontakty transbałtyckie

Rozdział 2. Skandynawia na przełomie tysiącleci

Polityka i gospodarka okresu przedpaństwowego

Wczesne państwa skandynawskie

Rozdział 3. kolonizacja wysp północnego Atlantyku

Wyspy Owcze

Islandia

Grenlandia

Winlandia

Rozdział 4. Kim byli osadnicy?

Rozdział 5. Architektura darniowa

Północnoatlantycka tradycja budowlana

Zagadka prostokątnych połziemianek

Rozdział 6. Początek II tysiąclecia na wschodzie regionu północnoatlantyckiego

Nowe struktury władzy

Zmiany gospodarcze

Wyzwanie ideologiczne

Własność ziemi i zmiany struktury społecznej

Stosunki etniczne

Rozdział 7. Początek II tysiąclecia na zachodzie regionu północnoatlantyckiego

Sagi "Grenlandzkie"

Saga o Egilu i Saga o Njállu

Alternatywna adaptacja środowiskowa - kultury paleoeskimoskie

Rozdział 8. Kryzys i zagłada kolonii grenlandzkiej

Zakończenie

Bibliografia

Summary

Spis ilustracji

Indeks osobowy

Stan książki bardzo dobry, nowa, okładka zgodna ze zdjęciem. Zobacz inne moje aukcje. Dane do przelewu otrzymasz w liście od Allegro informującym Cię o wygraniu aukcji (na samym dole).