|
Podręcznika przedstawiającego uprawę warzyw w pomieszczeniach na akademickim poziomie nie ma od ponad 10 lat. Uprawa warzyw pod osłonami pod redakcją prof. dr hab. Tadeusza Pudelskiego ukazała się bowiem po raz ostatni w 1998 roku. Brak ten jest bardzo dotkliwy, ponieważ od tego czasu nastąpiły olbrzymie zmiany w konstrukcji obiektów uprawowych, ich wyposażeniu i stosowanych technologiach uprawy warzyw. Można więc stwierdzić, że w dostępnych w bibliotekach podręcznikach wiedza w znacznym stopniu ustępuje temu, z czym można się zetknąć w warunkach produkcyjnych.
W obecnym podręczniku w sposób kompleksowy przedstawione zostały zarówno pod-stawy jak i technologie uprawy warzyw w pomieszczeniach. Zmiana tytułu z „uprawy pod osłonami” na „uprawę w pomieszczeniach” jest przemyślana i w pełni uzasadniona. W podręczniku znajdują się bowiem informacje nie tylko o uprawie w szklarniach i tunelach foliowych, ale również w pomieszczeniach do pędzenia i do uprawy w warunkach sztucznego światła. Pojęcie „pod osłonami”, chociaż powszechnie stosowane jest mylące, ponieważ od-nosi się także do upraw polowych osłanianych folią perforowaną czy włókniną albo niskimi tunelami foliowymi.
Podręcznik napisany został przez specjalistów z uczelni rolniczych i Instytutu Warzywnictwa w Skierniewicach z myślą o studentach, ale może być przydatny także nauczycielom oraz producentom.
Mikołaj Knaflewski
Spis treści:
Przedmowa
I. CZĘŚĆ OGÓLNA
1. Produkcja warzyw w pomieszczeniach i perspektywy jej rozwoju
1.1. Rodzaje pomieszczeń, powierzchnia i zbiory w nich warzyw w Polsce, Europie i świecie
1.1.1. Rodzaje pomieszczeń
1.1.2. Wielkość powierzchni i zbiorów warzyw uprawianych w pomieszczeniach
1.2. Struktura powierzchni i produkcji.
1.3. Tendencje i perspektywy rozwoju
Literatura
2. Jakość i wartość biologiczna
2.1. Wprowadzenie
2.2. Zasadnicze parametry jakości warzyw
2.3. Wartość biologiczna
2.4. Czynniki wpływające na jakość i wartość biologiczną warzyw
uprawianych w pomieszczeniach
2.5. Różnice w jakości i wartości biologicznej między warzywami
uprawianymi w pomieszczeniach i w polu
Literatura
3. Uwarunkowania przyrodnicze i ekonomiczne uprawy w pomieszczeniach
3.1. Wprowadzenie
3.2. Czyniki klimatyczne
3.2.1. Światło
3.2.2. Temperatura
3.2.3. Opady
3.2.4. Wiatry
3.3. Cechy gruntu.
3.3.1. Grunt
3.3.2. Woda
3.4. Warunki ekonomiczne
Literatura
4. Pomieszczenia: konstrukcje i wyposażenie techniczne
4.1. Szklarnie
4.1.1. Budowa szklarni pojedynczych i zblokowanych
4.1.2. Wyposażenie szklarni produkcyjnych i mnożarek
4.2. Tunele foliowe
4.2.1. Znaczenie tuneli foliowych w uprawie warzyw
4.2.2. Typy tuneli - budowa i wyposażenie
4.2.3. Folie do przykrywania tuneli
4.2.4. Mikroklimat w tunelach i jego regulowanie
4.3. Inne pomieszczenia (pędzarnie, sortownie, przechowalnie, chłodnie)
4.3.1. Pomieszczenia do pędzenia roślin
4.3.2. Pomieszczenia do przygotowania warzyw do sprzedaży i ich wyposażenie
4.3.3. Pomieszczenia do przechowywania warzyw Literatura
5. Sterowanie czynnikami klimatycznymi
5.1. Sterowanie klimatem w szklarniach i tunelach foliowych
5.1.1. Wpływ światła i temperatury na rozwój roślin
5.1.2. Temperatura a wilgotność powietrza
5.1.3. Sterowanie temperaturą
5.1.4. Sterowanie doświetlaniem
5.1.5. Kurtyny
5.1.6. Dwutlenek węgla
5.1.7. Zamgławianie
5.1.8. Statystyki, analizy, wykresy
5.1.9. Stymulatory wzrostu
5.1.10. Wydajność fotosyntezy
5.2. Sterowanie nawadnianiem i fertygacją
5.2.1. Sterowanie czasowe
5.2.2. Tensjometry
5.2.3. Pomiar wilgotności podłoża
5.2.4. Tace startowe i przelewowe
5.2.5. Soltimer
Literatura
6. Metody uprawy
6.1. Podział metod uprawy
6.2. Metoda uprawy a zagęszczenie roślin i ilość podłoża
6.3. Uprawa w gruncie
6.4. Uprawa w podłożach organicznych
6.4.1. Uprawa w cylindrach foliowych
6.4.2. Uprawa w workach foliowych
6.4.3. Uprawa torfowo-wodna
6.4.4. Metoda tacowo-kontenerowa
6.4.5. Uprawa na stołach
6.4.6. Uprawa na podłożu kokosowym i włóknie drzewnym
6.5. Uprawa w podłożach inertnych
6.6. Uprawa hydroponiczna
6.6.1. Hydroponika stagnująca
6.6.2. Cienkowarstwowe kultury przepływowe (CKP)
6.7. Uprawa aeroponiczna
Literatura
7. Podłoża
7.1. Podłoża w uprawie warzyw
7.1.1. Podział podłoży uprawowych
7.1.2. Charakterystyka właściwości fizycznych i chemicznych podłoży
7.1.3. Podłoża organiczne
7.1.4. Podłoża mineralne
7.1.5. Podłoża syntetyczne
7.1.6. Podłoża a fitotoksyny
7.1.7. Podtoża a fertygacja
7.1.8. Biologiczne podkłady grzejne
Literatura
8. Żywienie roślin
8.1. Składniki pokarmowe oraz kryteria niezbędności
8.2. Klasyfikacja składników pokarmowych
8.3. Formy pobierania składników pokarmowych przez rośliny
8.4. Ruch jonów w środowisku korzeniowym
8.5. Forma przyswajalna i dostępna składnika w glebie
8.6. Roztwór glebowy
8.7. Mechanizmy pobierania składników pokarmowych przez rośliny
8.8. Transport składników pokarmowych w roślinie
8.9. Podstawowe funkcja makro- i mikroelementów w roślinach
8.10. Nowe liczby graniczne dla uprawy warzyw pod osłonami
8.11. Pożywki dla uprawy wybranych roślin warzywnych w podłożach inertnych
8.12. Zamknięte systemy nawożenia
Literatura
9. Produkcja rozsady.
9.1. Cel produkcji rozsady
9.2. Warunki produkcji rozsady
9.3. Podłoża i pojemniki do produkcji rozsady
9.4. Technologia produkcji rozsady
Literatura
10. Zabiegi pielęgnacyjne
10.1. Prowadzenie roślin
10.1.1. Wiązanie roślin, w tym podwiązywanie gron
10.1.2. Cięcie roślin i oglawianie
10.2. Stosowanie biostymulatorów
10.3. Zapylanie
10.4. Hormonizacja
10.5. Dokarmianie dwutlenkiem węgla
10.6. Wietrzenie
10.7. Doświetlanie
10.8. Cieniowanie
Literatura
11. Ochrona warzyw w pomieszczeniach
11.1. Zasady ogólne
11.2. Metody o charakterze zapobiegawczym
11.2.1. Kwarantanna roślin
11.2.2. Metoda agrotechniczno-higieniczna .
11.2.3. Metoda hodowlana
11.3. Metody bezpośredniego zwalczania
11.3.1. Metoda mechaniczna
11.3.2. Metoda fizyczna
11.3.3. Metoda biologiczna
11.3.4. Metoda chemiczna
11.4. Sposoby stosowania chemicznych środków ochrony roślin
11.5. Integrowana ochrona
Literatura
12. Zbiory, traktowanie posprzętne, przechowywanie
12.1. Procesy zachodzące w czasie dojrzewania
12.1.1. Czynniki wpływające na proces dojrzewania
12.1.2. Określanie dojrzałości zbiorczej
12.2. Technika zbiorów
12.3. Traktowanie pozbiorcze
12.3.1. Normy jakościowe
12.4. Przechowywanie
12.4.1. Warunki przechowywania
12.4.2. Opakowania w obrocie i przechowywaniu . Literatura
II. CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA
1. Pomidor - Lycopersicon esculentum Mili.
1.1. Charakterystyka rośliny
1.2. Cechy odmianowe
1.3. Metody uprawy i podłoże
1.4. Warunki wzrostu i rozwoju
1.5. Terminy uprawy
1.6. Wymagania pokarmowe i potrzeby nawozowe
1.7. Produkcja rozsady
1.8. Technologia uprawy
1.9. Zbiór i przygotowanie owoców do obrotu
1.10. Przechowywanie owoców
1.11. Choroby i szkodniki
Literatura
2. Papryka - Caps/cum annuum L.
2.1. Charakterystyka rośliny
2.2. Cechy odmianowe
2.3. Metody uprawy, podłoża, pojemniki
2.4. Warunki wzrostu i rozwoju
2.5. Terminy uprawy
2.6. Wymagania pokarmowe i potrzeby nawozowe
2.7. Produkcja rozsady
2.8. Technologia uprawy
2.9. Zbiór i przygotowanie do obrotu
2.10. Przechowywanie
2.11. Choroby i szkodniki
Literatura
3. Oberżyna - Solanum melongena L
3.1. Charakterystyka rośliny
3.2. Cechy odmianowe
3.3. Metody uprawy
3.4. Warunki wzrostu i rozwoju
3.5. Terminy uprawy
3.6. Wymagania pokarmowe i potrzeby nawozowe
3.7. Produkcja rozsady
3.8. Technologia uprawy
3.9. Zbiór i przygotowanie do obrotu
3.10. Przechowywanie
3.11. Choroby i szkodniki
Literatura
4. Ogórek - Cucumis sativus L
4.1. Charakterystyka rośliny
4.2. Cechy odmianowe
4.3. Metody uprawy
4.4. Warunki wzrostu i rozwoju
4.5. Terminy uprawy
4.6. Wymagania pokarmowe i potrzeby nawozowe
4.7. Produkcja rozsady
4.8. Technologia uprawy
4.9. Zbiory i przygotowanie do obrotu
4.10. Przechowywanie
4.11. Choroby i szkodniki
Literatura
5. Melon - Cucumis meto L.
5.1. Charakterystyka rośliny
5.2. Cechy odmianowe
5.3. Warunki wzrostu i rozwoju
5.4. Terminy uprawy
5.5. Wymagania pokarmowe i potrzeby nawozowe
5.6. Produkcja rozsady
5.7. Technologia uprawy
5.8. Zbiór i przygotowanie do obrotu
5.9. Przechowywanie
5.10. Choroby i szkodniki
Literatura
6. Sałata - Lactuca sativa L.
6.1. Charakterystyka rośliny
6.2. Cechy odmianowe
6.3. Metody uprawy
6.4. Warunki wzrostu i rozwoju
6.5. Terminy uprawy
6.6. Wymagania pokarmowe i potrzeby nawozowe
6.7. Produkcja rozsady
6.8. Technologia uprawy
6.9. Zbiór i przygotowanie do obrotu
6.10. Przechowywanie
6.11. Choroby i szkodniki
Literatura
7. Rzodkiewka - Raphanus radicula Pers.
7.1. Charakterystyka rośliny
7.2. Cechy odmianowe
7.3. Warunki wzrostu i rozwoju
7.4. Terminy uprawy
7.5. Wymagania pokarmowe i potrzeby nawozowe
7.6. Technologia uprawy
7.7. Zbiór i przygotowanie do obrotu
7.8. Choroby i szkodniki
Literatura
8. Rzodkiew uprawna - Raphanus sativus L. var. major
8.1. Charakterystyka rośliny
8.2. Cechy odmianowe
8.3. Metody uprawy
8.4. Warunki wzrostu i rozwoju
8.5. Wymagania pokarmowe i potrzeby nawozowe
8.7. Zbiór i przygotowanie do obrotu
8.8. Choroby i szkodniki
Literatura
9. Warzywa kapustne.
9.1. Kapusta głowiasta biała -Brassica oleracea var. capitata L.
9.2. Kalafior - Brassica oleracea var. botrytis L. subvar. cauliflora .
9.3. Kalarepa - Brassica oleracea var. gongylodes L.
9.4. Kapusta pekińska - Brassica pekinensis Rupr.
9.5. Brokuł - Brassica oleracea var. botrytis subvar. asparagoides L.
Literatura
10. Fasola - Phaseolus vulgaris L
10.1. Charakterystyka rośliny
10.2. Cechy odmianowe
10.3. Metody uprawy
10.4. Warunki wzrostu i rozwoju
10.5. Wymagania pokarmowe i potrzeby nawozowe
10.6. Choroby i szkodniki
Literatura
11. Truskawka - Fragaria x ananassa Duch.
11.1. Charakterystyka rośliny
11.2. Cechy odmianowe
11.3. Metody uprawy, pojemniki, podłoża
11.4. Warunki wzrostu i rozwoju
11.5. Terminy uprawy
11.6. Wymagania pokarmowe i potrzeby nawozowe
11.7. Materiał do założenia uprawy
11.8. Technologia uprawy
11.9. Zbiór i przygotowanie do obrotu
11.10. Przechowywanie
11.11. Choroby i szkodniki.
Literatura
12. Uprawa ziół i warzyw liściowych w pojemnikach
12.1. Wprowadzenie
12.2. Asortyment
12.3. Technologia uprawy
12.3.1. Wysiew nasion
12.3.2. Uprawa
12.3.3. Fertygacja
12.3.4. Doświetlanie i dokarmianie dwutlenkiem węgla
12.3.5. Wybieganie roślin
12.3.6. Alternatywna metoda uprawy w okresie zimowym
12.4. Zbiór
12.5. Ochrona roślin
12.5.1. Szkodniki
Literatura
13. Pędzenie warzyw
13.1. Wprowadzenie
13.2. Rabarbar - Rheum rhaponticum L.
13.2.1. Jakość materiału przeznaczonego do pędzenia
13.2.2. Terminy i warunki pędzenia
13.2.3. Zbiór i przygotowanie do obrotu
13.3. Cebula -Allium cepa L.
13.3.1. Jakość materiału przeznaczonego do pędzenia
13.3.2. Terminy i warunki pędzenia
13.3.3. Zbiór i przygotowanie do obrotu
13.4. Szczypiorek - Allium schoenoprasum L.
13.4.1. Jakość materiału przeznaczonego do pędzenia
13.4.2. Terminy i warunki pędzenia
13.4.3. Zbiór i przygotowanie do obrotu
13.5. Pietruszka - Petroselinum sativum Hoffm.
13.5.1. Jakość materiału przeznaczonego do pędzenia
13.5.2. Terminy i warunki pędzenia
13.5.3. Zbiór i przygotowanie do obrotu
13.6. Cykoria sałatowa - Cichorium intybus L. var.foliosum Hegi
13.6.1. Jakość materiału przeznaczonego do pędzenia
13.6.2. Terminy, warunki i sposoby pędzenia
13.6.3. Zbiór i przygotowanie do obrotu
Literatura
|
