Bion podkreśla, że punktem wyjścia, a
zarazem centralnym zagadnieniem w procesie analitycznym jest uczenie
się na podstawie doświadczenia. Stąd tytuł pierwszej z tych jego
czterech głównych prac — Learning from Experience.
Autor doświadczenia swoje zdobywa, przemierzając tereny częściowo
opisane przez sławnych poprzedników – wielkich psychoanalitycznych
odkrywców: Freuda, Klein i innych. Wyposażony w mapy przez nich
sporządzone i w kompas metody psychoanalitycznej zapuścił się w środek
mało zbadanego regionu, którym był umysł zawładnięty przez
funkcjonowanie psychotyczne.
Michał Łapiński (ze Wstępu do wydania polskiego)
O Autorze
Wilfred R. Bion – brytyjski psychoanalityk, który w
latach 1[zasłonięte]940-19 (później w USA) praktykował w Tavistock Clinic.
Analizując “problemy psychiczne” ofiar wojennych opracował analityczną
teorię dynamiki grupowej.
Fragment książki
Bion doszedł do wniosku, że „teoria i praktyka psychoanalityczna w
pracy z pacjentami cierpiącymi na poważne zaburzenia myśli wskazują na
konieczność przeformułowania teorii pochodzenia i natury myśli, a także
równoległego przeformułowania teorii opisujących mechanizm «myślenia»
myśli” (s. 4). Stwierdzenie to mogłoby być mottem wielu prac Biona.
Istotnie, odkrycia dokonane przez niego w pracy analitycznej z
pacjentami psychotycznymi doprowadziły do sformułowania nowych teorii
dotyczących ogólnych procesów poznawczych, myślenia i kształtowania się
osobowości. […]
Tradycyjna psychoanaliza opierała się na dwóch założeniach: po
pierwsze, że pacjent jest w stanie posługiwać się myślącym umysłem; po
drugie, że słowo, a zwłaszcza słowo interpretacji oferowanej przez
analityka, ma moc sprawczą. Oba te założenia nie potwierdzają się w
sytuacjach, w których umysł myślący zawodzi w swoich funkcjach
poznawczych. Doświadczenia kliniczne wykazują, że funkcje te zakłócone
są nie tylko w przypadku jawnych manifestacji psychotycznych, ale
odgrywają także rolę w różnych formach zaburzeń osobowości.
Ucząc się z tych trudnych i zaburzających doświadczeń klinicznych oraz
– z tego, co wiemy o jego życiu – możemy sądzić, że także z doświadczeń
własnych, Bion postulował, że umysł, z którym mamy do czynienia w
psychoanalizie to umysł nie tylko skonfliktowany, wypierający rozmaite
treści i podzielony. Jest to umysł cierpiący na niemożność zrozumienia
świata ludzi i uczuć; umysł, który nie jest w stanie ogarnąć i
przerabiać doświadczeń emocjonalnych ani się z nich uczyć; umysł,
którego myślenie zawodzi.
Umysł taki radzi sobie z lękiem i cierpieniem, uciekając od
rzeczywistości i od samego siebie. Zatracając się, próbuje przetrwać za
pomocą sposobów, które są niezdrowe, niszczące i szalone. Nie mogąc się
z nich wyzwolić, zapada głębiej w cierpienie i obłęd lub ulega
skostnieniu i martwocie.
Istnienie deficytu funkcji myślowych u pacjenta, któremu psychoanaliza
lub psychoterapia ma pomóc, wymaga odmiennego podejścia, opartego na
lepszym zrozumieniu zasad, którymi rządzi się umysł myślący. Dlatego
Bion starał się wyodrębnić i zdefiniować podstawowe elementy
psychoanalizy. Rozpoczyna to w Uczeniu się na podstawie doświadczenia i
kontynuuje w następnych książkach. […]
Michał Łapiński (ze Wstępu do wydania
polskiego)
|