|
Macierzanka Tymianek
(Thymus Vulgaris)
Tymianek pospolity Tymian
Wieloletni, niski (od 15 do 20 cm wys.) krzew należący do rodziny jasnotowatych. Pochodzi z rejonów Morza Śródziemnego, obecnie występuje dziko w Maroku, Hiszpanii i Włoszech. Uprawiany na całym świecie jako przyprawa, roślina ozdobna(okrywowa) i lecznicza.Rośnie najczęściej na słonecznych wapiennych zboczach. Ma silny aromatyczny zapach. Kwiaty drobne, zabarwione ma kolor liliowy do różowego.Rozpoczyna kwitnienie w maju i kwitnie do września (aby roślina nie zmarniała, należy usuwać przekwitłe kwiaty). Wytrzymałość rośliny na bardzo wysokie temperatury również pochodzi od olejku, który produkuje w nocy a wyparowuje w dzień. Zjawisko allelopatii (wydzielania do gleby substancji powodujących zamieranie konkurencyjnych roślin) zwiększa dominację tymianku i powoduje że rozprzestrzenia się on w mniej lub bardziej okrągłe kępy.Tymianek znano już w starożytności.Samarytanie znali jego właściwości bakteriobójczejuż 3000 lat p.n.e. Egipcjanie stosowali go do kadzideł i mumifikacji zwłok(ze względu na ich właściwości bakterio- i grzybobójcze).W starożytnej Grecji chwaląc kogoś mówiono,że 'pachnie tymiankiem'. Używano go tam, jako kadzidła dla różnych bóstw.W czasach średniowiecznych, roślina symbolizowała odwagę (thymon od greckiego słowa odwaga lub odkażać), rycerze wyruszający na wyprawy krzyżowe otrzymali od swychdam szale z wyhaftowaną gałązką tymianku.Powszechnie sądzono, że herbata z liści tymianku zapobiega koszmarom, niektórzy twierdzili że taka herbata z dodatkiem innych ziół, umożliwia widzenie wróżek i nimf. Średniowieczni zielarze uważali tymianek jako środek pobudzający i rozkurczowy, zalecali spanie na tymiankui wdychanie go, jako lekarstwo na melancholię i padaczkę.W 1725 r. niemiecki aptekarz odkrył, że olejek z rośliny zawiera silny środek dezynfekujący o nazwie tymol, o dużej skuteczności wobec bakterii i grzybów. W Szkocji herbata przyrządzana z tymiankudodawała odwagi i odpędzała koszmary nocne.W literaturze tymianek kojarzony był często z wróżkami.Podobno jest lekiem na nieśmiałość i uznano go za afrodyzjak.Olejek jest stosowany w przemyśle perfumeryjnym.Zwierzęta roślinożerne są smakoszami tej rośliny,jest szczególnie uwielbiana przez króliki, zające i kozy.Świeże liście mogą być z powodzeniem stosowanena ukąszenia owadów. Jest on używany w aromaterapii i w kosmetyce(do pielęgnacji jamy ustnej oraz do kapieli oczyszczającychi regenerujących komórki skóry).We Francji likier tymiankowy Farigoulettejest serwowany z lodem. Rośliny używa się równieżdo przyrządzania różnych nalewek ziołowych.Jest podstawą likierów. Jest jednym ze składników Bouquet garni. Aktualnie stosuje się tymianek jako przyprawę,zwłaszcza w kuchni południowej (Hiszpanii, Francji, Włoch,Grecji, ale także Albanii i Bałkanów). Zbioru liści i gałazek dokonuje się przed samym kwitnieniem,najlepiej w godzinach przedpołudniowych. Ziele tymianku zawiera od 0,75 do 3,5% olejku,którego głównym składnikiem jest tymol i karwol.To właśnie wzajemny stosunek obu tych fenoliodpowiada za walory smakowe przyprawy. Idealnie komponuje się ze śródziemnomorskimi potrawami, pasuje do pomidorów, sałatek, grillowanych potraw, zup,roślin strączkowych, makaronów i zapiekanek.Tymianek dodaje charakterystycznegoaromatu do sosów, zalew, gulaszu, wędlin. Aromatyzuje się nim również oliwę lub ocet(do uprzednio ogrzanego dodaje się świeże gałązki roślinyi zostawia na tydzień w ciemnym miejscu), do aromatyzowania najlepiej wybierać ocet winny z białego wina lub ocet jabłkowy. Jego typowy smak oraz zawartość % poszczególnych składników w olejku może być różny w zależności od glebyi warunków w jakich rośnie.Jest to roślina miododajna i wydajnośc z jednegokwitnącego może osiągnąć średnio 150kg.Tradycyjnie, miód tymiankowy jest stosowanydo słodzenia herbat ziołowych w godzinach wieczornych, ponieważ ma właściwości łagodzące i pomaga w zasypianiu. Miód tymiankowy jest bardzo bogaty w miedź i bor.Badania w szpitalu uniwersyteckim w Limoges wykazały,że miód tymiankowy posiadał niezwykłe właściwościkiedy był używany do leczenia ran. Ma uznane właściwości antyseptyczne,zalecane dla zapobiegania i leczenia chorób zakaźnych,układu oddechowego i przewodu pokarmowego. Roślina ma właściwości antyseptyczne, tonizujące, rozkurczowe, wykrztuśne, robakobójcze, przeciwzapalne, bakterio- i grzybobójcze oraz wykrztuśne, przeciwutleniające. Wewnętrznie jest używany na choroby płuc i gardła, astmę,katar sienny, przeciwpasożytniczo, na zapalenie oskrzeli, zapalenie krtani, i przeciwwzdęciowo.Zewnętrznie łagodzi ukąszenia, zakażenia grzybicze,bóle reumatyczne, zapalenia kości i stawów.Tymol działa również jako środek wykrztuśny(rozrzedza wydzieliny w drogach oddechowych)oraz jako środek antyseptyczny na rany. Używa się go do poprawiania apetytu i trawienia.Jest skuteczny przeciwko biegunce, wzdęciom, zapaleniom przewodu pokarmowego. Tymianek jest jednym z najbardziej aktywnych,antyseptycznych leków ziołowych, jest skuteczny wobecbakterii, grzybów, pierwotniaków i pasożytów jelitowych.Dzięki temu może być stosowany w leczeniu przeziębienia, kaszlu, bólu gardła, zakażeń jamy ustnej.Jest doskonałym środkiem dezynfekcyjnym do płuc.Może być stosowany w inhalacjach, do płukaniajamy ustnej lub gardła. Pomaga także na zakażenia układu moczowego,działa moczopędnie. Stmuluje krążenie krwi i produkcję białych krwinek, tym samym zwiększa odporność organizmu. Tymianek ma wiele pożytecznych chemotypów. Zmienność jest zależna od wpływów środowiska (gleba, wysokość) oraz klimatu (temperatura, nasłonecznienie), w których rozwija się roślina. Niektóre chemotypy są bardziej dostosowane do określonych zastosowań leczniczych.Chemotyp karwakrol(w warunkach ekstremalnych upałów i suszy)Chemotyp tymol(we wszystkich rodzajach gleb)stosuje się w przypadkach ogólnego zmęczenia, jest głównie antyzakaźny i może być stosowany w leczeniu astmy, podrażnień skóry i trądziku różowatego.Chemotyp linalol(górzyste obszary o wysokiej wilgotności)ma skuteczne dzialenie przeciwgrzybiczny w przypadkach zakażenia Candida albicans. Jest to również robakobójczy(ze względu na mniej agresywne działenie, ten chemotyp jest preferowany w leczeniu dzieci).Chemotyp thuyanol(pośredni między linalol i geraniol)jest bakteriobójczy (szczególnie w przypadku chlamydii) i przeciwirusowy. Jego działanie jest bardzo pozytywne w leczeniu wielu chorób wywołanych przez te mikroorganizmy.Chemotyp geraniol(wysokość nawet do 1000 m)jest lekiem przeciwgrzybiczym, przeciwwirusowym i przeciwbakteryjnym. Jest to również skuteczny cardiotonic. Stosowany w czasie porodu, w przypadkach zapalenia oskrzeli i wirusowego zapalenia jelit. Nadużywanie może spowodować nadczynność tarczycy.
Cena za sztukę na Kup Teraz dotyczy ponad 100 nasion.
Zone4 Zone5 Zone6 Zone7 Zone8
|
|