| Opis | U zwierząt przebywających w zasięgu pola magnetycznego zaobserwowano osłabienie reakcji ośrodkowych oraz niekorzystny wpływ na kształtowanie się odruchów warunkowych [17/ 114, 148], jak również wykazano podwyższenie progu pobudliwości kory mózgowej, podwzgórza i kory móżdżku oraz skrócenie okresów reaktywności w cyklu czynności bioelektrycznej tych narządów [66]. W badaniach nad wzrostem neurytów wykazano, że stymulujące działanie czynnika wzrostowego na rozwój komórek nerwowych zostaje zahamowane w warunkach pola magnetycznego, podczas gdy pole elektryczne nie miało żadnego wpływu na ich rozwój. Wyniki omówionych tu badań pozwoliły na wysunięcie hipotezy, że wyspecjalizowane struktury chemiczne w komórkach, selektywnie wrażliwe tylko na działanie pola magnetycznego, transdukują sygnały magnetyczne, odpowiednio determinując komórkowe zmiany fizyczno-chemiczne [37]. Problem wpływu pola magnetycznego na orientaq'e struktur nerwowych do zewnętrznych linii sił pola nie został ostatecznie rozstrzygnięty. Przypuszcza się jednak, że pole magnetyczne wpływa na orientowanie się fosfolipidów w neuronie oraz w osłonce mielinowej, które są fazami ciekłokrystalicznymi [2, 155,156]. Zmiany w orientowaniu się fosfolipidów mogą z kolei prowadzić do zaburzeń funkcjonalnych pompy sodowo-potasowej [49]. Najnowsze badania wykazują, że pole magnetyczne o indukq'i 1-2 mT może być percepowane przez mózg homo sapiens. Przypuszcza się, że pole magnetyczne prawdopodobnie pobudza zmianę przepływu jonów przez błony komórkowe neuronów, bądź też wpływa na zmianę wartości pozostałości magnetycznej magnetytu, co z kolei determinować może zmiany w aktywności mózgu [101]. Niektóre badania sugerują istnienie liniowej korelacji między cyklicznymi wahaniami pola geomagnetycznego i występowaniem zawałów mięśnia sercowego [105, 124]. Zauważono pojawienie się arytmii, bradykardii [25, 165], zmiany w zespole QRS/ powiększenie załamka T [35], prawdopodobnie jako wynik zaburzenia komórkowej wymiany jonowej [69] oraz wzrostu aktywności acetylocholinesterazy [182]. Zaburzenia akcji serca mają charakter czynnościowy, czego potwierdzeniem mogą być własne badania, w których nie stwierdzono zmian w obrazie histologicznym [84]. Istotne przemiany w procesie regeneracji kości wskutek wzmożonego różnicowania elementów komórkowych oraz uaktywnienia metabolizmu substancji mineralnych [13, 38, 134] w miarę wzrostu odporności immunologicznej ustroju w warunkach działania pola magnetycznego [20, 21, 90, 91, 114] stanowiły podstawę jego praktycznego zastosowania w chirurgii [63, 102, 103, 117, 128, 159]. Jeśli chodzi o zmiany hematologiczne powstałe w wyniku działania stałego pola magnetycznego, to stwierdzono wzrost białych ciałek krwi [20, 21, 90], spadek współczynnika sedymentaq'i erytrocytów [102, 114], wzrost ich aglutynacji [91, 164], spadek poziomu hemoglobiny [23, 106], spadek liczby czerwonych ciałek krwi [23]. Badania szpiku kostnego wykazały spadek liczby komórek w układzie czerwonokrwinkowym i płytkotwórczym [75], zmiany morfologiczne komórek w układzie granulocytów [74], oraz redukcję aktywności acetylocholinesterazy [161]. Dotychczas niewiele badań dotyczyło korelaq'i czynności narządów krwiotwórczych, bogatych w jony magnetyczne (Fe/ Cu, Cr), z procesami krzepnięcia krwi u zwierząt znajdujących się w zasięgu działania pola magnetycznego. W związku z tym problem oddziaływania pola magnetycznego na procesy hemo-statyczne, zwłaszcza zakrzepowo-zatorowe - związane również ze zmianą parametrów morfologicznych komórek szpiku kostnego, a także innych narządów krwiotwórczych: wątroby i śledziony - pozostaje nadal otwarty. Obecność jonów magnetycznych w narządach krwiotwórczych może sprawiać, że narządy te mogą być szczególnie podatne na działanie zewnętrznych pól magnetycznych. Dlatego właśnie problem ten może być szczególnie istotny w przypadku działała pól magnetycznych występujących w warunkach przemysłowych, laboratoryjnych czy też klinicznych. W badaniach nad he- TROMBOLIZA: Leczenie mające na celu rekanalizację (przywrócenie przepływu) zamkniętego lub znacznie zwężonego naczynia |
