ZAWARCIE TRANSAKCJI OZNACZA AKCEPTACJĘ WARUNKÓW ZAWARTYCH NA STRONIE ''O MNIE''
JÓZEF BERDYCKI
TRAGEDIA KS TRZECIAKA
KULISY SPRAWY KS. PUDRA
NAKŁADEM AUTORA
KOLPORTAŻ IDEOWY "ATAK"
B.R. (DATA 1934 ORIENTACYJNA)
25 CM
STR 16
CIEKAWA ANTYŻYDOWSKA PUBLIKACJA - CHARAKTERYSTYCZNA DLA ŚRODOWISK
ZWIĄZANYCH Z KSIĘDZEM TRZECIAKIEM I WSPIERAJĄCYCH JEGO DZIAŁALNOŚĆ
STAN DOBRY
Stanisław Trzeciak
ur. 25 października1873 w Rudnie Wielkiej, zm. 9 sierpnia1944 w Warszawie) – duchowny katolicki, działacz społeczny, doktor teologii, profesor, jeden z katolickich propagatorów antysemityzmu
w okresie międzywojennym w Polsce
Pochodził z chłopskiej rodziny Jana i Katarzyny z Majcherów. Ukończył gimnazjum w Rzeszowie, seminarium duchowne w Przemyślu, gdzie w 1898 otrzymał święcenia kapłańskie, studia teologiczne na uniwersytecie we Fryburgu w Szwajcarii, w Wiedniu, w Rzymie, w Krakowie (doktorat) i w Jerozolimie. W latach 1903-1905 prowadził w Egipcie i Palestynie prace badawcze nad tamtejszą przyrodą i chorobami, zwłaszcza trądem. W latach 1906-1907 sekretarz konsystorza biskupiego w Przemyślu. Od 1907 do 1918 r. profesor Akademii Duchownej w Petersburgu. W czasie I wojny światowej współzałożyciel Polskiego Towarzystwa Pomocy Ofiarom Wojny. W czerwcu 1918 r. powrócił do kraju. Brał udział w obronie Lwowa. W 1921 r. zainicjował akcję mającą na celu pomoc dzieciom powracającym z Rosji. W latach 1923-1928 proboszcz w parafii w Dębowcu (diecezja przemyska). Od 1928 r. rektor kościoła św. Jacka w Warszawie, następnie proboszcz parafii św. Antoniego. Ksiądz Trzeciak był jednym z założycieli prometejskiej placówki – Instytutu Wschodniego w Warszawie. W latach 1[zasłonięte]926-19 zasiadał w zarządzie tej placówki, był również wykładowcą funkcjonującej w murach Instytutu Szkoły Wschodoznawczej.
Jednym z największych sukcesów Trzeciaka było doprowadzenie do ograniczenia, a następnie całkowitego zakazu prawnego uboju rytualnego – szechity. Był zdania, że rytualny ubój nie jest wymagany przez prawo Mojżeszowe,stanowi natomiast źródło znacznych dochodów dla gmin żydowskich i ekonomicznego wyzysku ludności chrześcijańskiej. Znaczny udział Żydów w branży mięsnej miał powodować, że 95-100% bydła było ubijane rytualnie, co biorąc pod uwagę fakt, że od jednego zwierzęcia gmina otrzymywała od kilku do 10 zł, powodowało znaczną podwyżkę ceny mięsa; przytaczane przez Trzeciaka dane świadczyły, że dochody z szechity stanowiły blisko 50% wszystkich dochodów żydowskich gmin wyznaniowych w II RP. Równolegle do prowadzonej przez Trzeciaka kampanii przeciw ubojowi rytualnemu grupa posłów sanacyjnych, z posłanką Janiną Prystorową jako wnioskodawczynią, wniosła w lutym 1936 do Sejmu projekt ustawy o zakazie uboju rytualnego, co motywowano "okrucieństwem i brakiem humanitaryzmu tej metody uboju zwierząt"; akcję poparło także Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami; sprawa wzbudziła liczne kontrowersje; inicjatywę Trzeciaka poparła prasa katolicka i narodowa, przeciwstawiła się jej natomiast w całości prasa żydowska, twierdząc, że byłoby to ograniczenie swobody kultu religijnego; sprzeciw wyraziły nawet pisma żydowskiej lewicy, m.in. Bundu, podkreślające dotąd swoją laickość i brak zainteresowania sprawami religijnymi. Podczas debaty parlamentarnej Trzeciak został powołany przez komisję sejmową jako rzeczoznawca; jego ówczesne wystąpienie zostało opublikowane w broszurze Ubój rytualny czy mechaniczny? Opinia rzeczoznawcy wypowiedziana na posiedzeniu Komisji Administracji i Gospodarki Sejmu Polskiego 5 III 1936 (Warszawa 1936); ostatecznie 1 stycznia 1937 weszła w życie ustawa o zakazie powszechnego uboju rytualnego, ograniczająca stosowanie szechity tylko dla potrzeb religijnych; 1939 ustawa została znowelizowana i ubój rytualny został zakazany całkowicie, jednak wybuch wojny uniemożliwił jej ratyfikowanie przez senat.
Ksiądz Trzeciak sympatyzował z antysemicką polityką hitlerowską. Międzynarodową sławę zdobył jako ekspert nazistowskiego Instytutu badania problemów żydowskich z Erfurtu.
Trzeciak był uważany przed wojną za czołowego teoretyka akcji antyżydowskiej w Polsce. Napisał kilkadziesiąt prac naukowych, w tym wiele poświęconych kwestii żydowskiej. Powszechnie uchodził za najlepszego wśród polskich duchownych katolickich znawcę Talmudu. Jego dorobek naukowy został w szerokim zakresie wykorzystany przez Feliksa Konecznego w powstałej w okresie wojny pracy Cywilizacja żydowska (Londyn 1974, wyd. pośmiertnie).
W październiku 1939 roku współtworzył NOR. Razem z Władysławem Studnickim tworzył w Narodowej Organizacji Radykalnej frakcje umiarkowanych przeciwnych faszyzującym politycznym koncepcjom Erazma Samborskiego i Andrzeja Świetlickiego oraz pronazistowskiemu eksterminacyjnemu antysemityzmowi S. Brochwicza, po Pogromie Wielkanocnym, zerwał z organizacją wszelkie kontakty.
Dalsza działalność księdza jest niejasna. Podlewski w książce "Przemarsz przez piekło", utrzymuje, że ceniony przez okupantów ksiądz pomagał aresztowanym.
Zginął od niemieckiej kuli w czasie powstania warszawskiego 9 sierpnia 1944 r. Szczegóły śmierci opisane są w książce Podlewskiego "Przemarsz przez Piekło". Podobno ksiądz pokazał Niemcom pacyfikującym Stare Miasto, bardzo wysokie odznaczenie i jakieś papiery. Niemcy bardzo się z tym liczyli. Jednak kilka godzin później, ksiądz gnany razem z ludnością, został zastrzelony, przez szeregowego żołnierza.