Specyfika tożsamości regionalnej pogranicza Śląska na przełomie historii lokalnej
Autor: Karczyńska Helena (red.) ISBN: 83-88[zasłonięte]-542 ISSN: Format: B5 Rok wydania: 2002 Liczba stron: 142 Wydawnictwo: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego Wstęp Do głębszego poznania problematyki stosunków etniczno-narodowościowych oraz problemu tożsamości regionalnej na pograniczu Śląska skłoniły mnie wydarzenia społeczne na Górnym Śląsku, szczególnie zaś na Śląsku Opolskim, dające o sobie znać od początków procesu transformacji ustrojowej w Polsce. Silna opcja proniemiecka sporej części rdzennej ludności tu zamieszkałej dała o sobie znać w okresie poprzedzającym regulacje praw mniejszości (1990-1991). Sytuacja taka zwiastowała nowy klimat stosunków społecznych - właśnie interetnicznych na Górnym Śląsku. Zważywszy, że Polska stanęła wówczas u progu przemian demokratycznych, zaistniała naturalna potrzeba spokojnego, rozważnego i odpowiedniego rozwiązania wielu kwestii na różnych płaszczyznach, nie na drodze konfrontacji, lecz dialogu ogólnospołecznego. Szczególnie dziś w przededniu integracji z Unią Europejską, tj: zjednoczoną Europą o zupełnie nowej filozofii, ważne jest poznanie historii własnego regionu na płaszczyźnie najbliższego człowiekowi mikroregionu, jego bogactwa w różnorodności kultur tu występujących. O ważności takiego podejścia do badań regional-no-historycznych traktuje esej pióra profesora Wiesława Lesiuka. Dla lepszego zrozumienia podjętego problemu, o jakim mowa w tytule konferencji, całość problemu ujęto w kryterium chronologiczne. Przybliżono w zarysie zawiłe dzieje ziemi śląskiej, ze szczególnym uwzględnieniem subregionu kędzie-rzyńsko-kozielskiego i wybranej w nim gminy. Cenne wiadomości historyczne zawarli w swoich referatach Stefan Wałach i Bonifacy Popiel. Przypomniały nam one pradzieje kultury łużyckiej oraz proces osadnictwa i kolonizacji na Śląsku, zwłaszcza w interesującym nas regionie. Opracowania te pozwalają zrozumieć zawiłości dziejów tego regionu, wynikające z naturalnych i szerszych procesów historycznych. Spojrzenie z tej perspektywy wydaje się potrzebne dla głębszej refleksji nad problemami narodowościowymi i interetnicznymi. Śląsk Opolski jest bowiem największym skupiskiem mniejszości niemieckiej w Polsce. W zbiorze referatów publikujemy również tekst, który nie mógł być wygłoszony w czasie obrad, pióra ks. doktora Alfreda Passhona mówiący o wpływie na otoczenie wspólnoty ewangelickiej braci morawskich (herrnhutów), żyjących w tej okolicy przez około 200 lat w zgodzie i otwartości na inne wartości kulturowe. Problematykę tę dopełniają znakomite pod względem merytorycznym prace autorstwa ks. profesora Kazimierza Doli i doktora Dietricha Meyera. Spis treści Obsah Inhalt Wstęp (Helena KARCZYŃSKA) ................................. 6vod ..................................................... Einleitung................................................. Wprowadzenie (Wiesław LESIUK , Helena KARCZYŃSKA) .......... Helena KARCZYŃSKA Pawtowiczki na tle dziejów Górnego Śląska...................... Pawfowiczki na pozadi dejin Horniho Slezska .................... Aus der Geschichte von Pawlowitzke ........................... Stefan WAŁACH Kultura lużycka na terenie wsi Pawfowiczki w świetle badań archeologicznych ........................................... Luzickd kultura v obci Pavlovicky ve svetle archeologickych vyzkumu. Die Lausitzerkultur aufdem Gebiet von Pawlowitzke aufGrund der archdologischen Unlersuchungen............................ Bonifacy POPIEL Osadnictwo na prawie niemieckim na przykładzie wsi Gościęcin ...... Osidlovdni podle nemeckeho prdva na prikladu obce Gościęcin ...... Die Ansiedelung nach deutschem Recht am Beispiel des Dorfes Kostenthal.................................................. Kazimierz DOLA Zróżnicowanie religijne społeczności lokalnej Pawlowiczek na przestrzeni dziejów ........................................ Nabozenska vyznani obyvatel Pavlovicek v prubehu dejin............ Die religiose Differemierung der lokalen Gesellschaft von Pawlowitzke im Verlauf der Jahrhunderte ................................... Dietrich MEYER Powstanie i swoistość wspólnoty brackiej (herrnhutów) w Pawlowiczkach............................................ O vzniku a dejinach Jednoty bratrske (herrnhutach) v Pavlovickdch (Pawlowiczki)............................................... Entstehung und Eigenart der Brtidergemeinde Gnadenfeld........... Hanna MAJEWSKA Tradycje wspólnoty brackiej na przestrzeni dziejów i ich rola w kształtowaniu tożsamości regionalne/pogranicza Polski, Czech i Niemiec ............................................. Tradice Jednoty bratrske v prubehu dejin ajeji vliv na vytvdreni regionalni identity v pobrania Polska, Česka a Nemecka............. Die Traditionen der Bruderunitdt und ihre Rolle in der regionalen Identitatsbildung der Grenzgebiete Polens, Tschechiens und Deutschlands............................................. Alfred PASSHON Wpływ braci morawskich (herrnhutów) na rozwój kultury i otoczenia w Pawiowiczkach........................••••••••••••••••••••• Vliv moravskych bratri (herrnhutu) na rozvoj kultury a okoli v Pavlovickdch ............................................... Einfluss der Herrnhuter aufdie Kulturentwicklung und die Umgebung in Pawlowitzke ............................................... Dan GAWRECK.I Zagadnienia identyfikacji etnicznej, narodowej i kulturowej - przykład Pawlowiczek................................................. Otazky etnickych, narodnich a kulturnich identit - priklad Pavlovidek . Die ethnischen, nationalen und kulturellen Identifikationsprobleme - am Beispiel von Pawlowitzke/Gnadenfeld. ...................... Danuta BERLIŃSKA Formowanie się społeczności lokalnej Pawlowiczek po II wojnie światowej .................................................. Vytvareni mistni komunity Pavlovicekpo 2. svetove vdice ............ Das Gestalten der lokalen Gesellschaft in Pawlowitzke nach dem zweiten Weltkrieg ............................................ Wiesław LESIUK. Czy mamy do czynienia z mikroregionem w obecnym znaczeniu tego pojęcia? ................................................... Mamę do čineni s mikroregionem vjeho soucasnem smyslu slova? .... Handelt es sich urn eine Mikroregion im heutigen Sinn des Begriffes? .. Autorzy tekstów ............................................. |