Tożsamość człowieka, opowieść o sobie powstaje w relacjach z osobami
znaczącymi, w ich ewaluacjach i sposobach rozumienia rzeczywistości –
jest zanurzona w systemie rodzinnych znaczeń. Niniejsza monografia
zawiera teoretyczną refleksję i przegląd badań autorki na temat
kształtowania się tożsamości narracyjnej w rodzinie oraz szczegółową
analizę narracji tożsamościowych w cyklu życia rodziny. Jest
jednocześnie zaproszeniem do dyskusji na temat istoty formowania się
tożsamości jednostki, ważnych elementów kontekstowych jej konstruowania i
związanych z tym możliwości wspierania osoby w konstruktywnej
reorganizacji opowieści o sobie.
* * *
Obszarem zainteresowań Pani dr Anny Cierpki jest psychologia narracyjna,
dynamicznie rozwijająca się dziedzina psychologii. (…) Przygotowywana
publikacja poświęcona jest badaniu specyfiki narracji tożsamościowych w
okresie wczesnej dorosłości i ich związków z oceną relacji w rodzinie
pochodzenia i w aktualnym małżeństwie. (…) Książka zawiera kompetentne
wprowadzenie teoretyczne. Podejmuje istotne zagadnienie związków między
relacjami w rodzinie pochodzenia a kształtowaniem tożsamości
narracyjnej. (…) Może być interesująca dla osób zajmujących się
psychologią narracyjną, psychologów wychowawczych, a także psychologów
klinicznych i psychoterapeutów. Zawarta w niej wiedza poszerza
zrozumienie sposobów ujmowania indywidualnego doświadczenia człowieka i
nadawania znaczeń ważnym wydarzeniom.
dr hab. Barbara Tryjarska, prof. UW
Spis treści
Część pierwsza
Tożsamość człowieka w świetle wybranych koncepcji
Rozdział 1: Klasyczne koncepcje tożsamości
Rozdział 2: Tożsamość narracyjna
2.1. Homo Narrans – człowiek otoczony opowieściami
2.2. Poziomy opisu człowieka
2.3. Teoria tożsamości narracyjnej Dana McAdamsa
Rozdział 3: Tożsamość a pamięć autobiograficzna
Część druga
Rodzina jako kontekst rozwoju tożsamości człowieka
Rozdział 4: Systemowe rozumienie funkcjonowania rodziny
4.1. Rodzina jako system
4.2. Rodzina według modelu Skinnera i Steinhauera
4.3. Cykl życia rodzinnego
Rozdział 5: Specyfika funkcjonowania rodziny a tożsamość narracyjna osoby – przegląd badań
5.1. Poziom spójności rodziny a narracja tożsamościowa
5.2. Relacje w rodzinie a narracja tożsamościowa
Część trzecia
Relacje rodzinne a narracja tożsamościowa w cyklu życia rodziny
Rozdział 6: Problematyka badań
Rozdział 7: Metoda badań
7.1. Narracja jako przedmiot badań
7.2. Metoda analizy narracji
7.3. Ocena funkcjonowania rodziny – Kwestionariusz do Oceny Rodziny (KOR)
7.4. Procedura badań
7.5. Osoby badane
Rozdział 8: Wyniki
8.1. Narracja tożsamościowa młodych dorosłych w trzech fazach rozwoju rodziny
8.2. Narracja tożsamościowa młodych dorosłych a ocena rodziny pochodzenia i rodziny aktualnej
Część czwarta
Historia życia osoby w kręgu rodzinnych znaczeń
Rozdział 9: Opowieść tożsamościowa w fazie narzeczeństwa
Rozdział 10: Opowieść tożsamościowa w fazie małżeństwa pierwotnego
Rozdział 11: Opowieść tożsamościowa w fazie małżeństwa z dzieckiem
Rozdział 12: Konkluzje
Bibliografia
Załączniki
Załącznik 1: Informacja podawana uczestnikom badań w celu uzyskania zgody
Załącznik 2: „Historia Życia” – instrukcja do badań
Załącznik 3: Kwestionariusz do Oceny Rodziny – przykład: Kwestionariusz oceny relacji w diadzie matka – córka
Załącznik 4: Kwestionariusz do Oceny Rodziny – analiza zebranych danych
Załącznik 5: Ogólne cechy narracji a ocena rodziny
Załącznik 6: Opis siebie w narracji a ocena rodziny
Załącznik 7: Opis rodziny w narracji a ocena rodziny KOR
Załącznik 8: Opis własnych działań w narracji a ocena rodziny
Załącznik 9: Wzory motywacyjne w narracji a ocena rodziny
Załącznik 10: Narracja a wybrane wymiary oceny rodziny – analiza skal
Załącznik 11: Analiza kształtu rozkładów zmiennych
Informacja o Autorce
O Autorze
Anna Cierpka – doktor nauk humanistycznych, adiunkt Wydziału Psychologii
Uniwersytetu Warszawskiego. Zainteresowania naukowe: psychologia
wychowawcza, rozwój tożsamości jednostki w kontekście narracji
rodzinnych, zastosowanie metod analizy narracji w badaniach
psychologicznych. Autorka artykułów poświęconych psychologii
narracyjnej, współredaktor książki Narracja: koncepcje i badania
psychologiczne. W praktyce psychologicznej (Centrum Pomocy
Profesjonalnej w Warszawie) wykorzystuje założenia i techniki terapii
narracyjnej. |
