Grzegorz Supady
Theodor Gottlieb von Hippel
Ekscentryczny literat z Królewca
ISBN[zasłonięte]978-8307-225-9format B5, 244 s., indeks osobowy
Theodor Gottlieb von Hippel (1741 1796), wybitny pisarz i publicysta z Królewca, należał do ścisłego kręgu przyjaciół Immanuela Kanta. Książka przedstawia jego życie, dorobek literacki oraz działalność publicystyczną i popularyzatorską. Doskonałym uzupełnieniem tych treści jest szerokie omówienie politycznej genezy i historii Prus Wschodnich, a także tradycji kulturalnych tej „krainy pogranicza”.
Wszechstronna twórczość Hippela, niegdyś niezwykle popularnego w Niemczech pisarza, przeżywa w wielu krajach prawdziwy renesans ze względu na zawarte w niej nowatorstwo myślenia historiozoficznego i społecznego.
Grzegorz Supady (ur.) 1960, germanista, literaturoznawca, tłumacz, wykładowca na Uniwersytecie Warmińsko Mazurskim w Olsztynie. Jest autorem m.in. przekładu książki Marion hr. Dönhoff Nazwy, których nikt już nie wymienia (2001), monografii Wichert nieznany. Der unbekannte Wichert (2011) i wielu artykułów w pismach polskich i niemieckich.
SPIS TREŚCI
WSTĘP
1. Cele przedsięwzięcia badawczego
2. Stan badań
3. Założenia metodologiczne i źródła
I. HISTORYCZNO-KULTUROWE UWARUNKOWANIA REGIONU
1. Od Prussii do Borussii
2. (Wschodnio)pruskie korzenie
2.1. Zasięg terytorialny, termin Prusy (Wschodnie)
2.2. Zagadnienia etniczne w okresie kolonizacji średniowiecznej
3. Prusy Książęce
4. Królestwo Pruskie
5. Fryderyk Wilhelm I i jego Rétablissement („Sanacja”)
6. Fredericus rex i chwała Prus
II. Życie umysłowe „kulturalnej Syberii”
1. Pietyzm
2. Collegium Fridericianum na tle stosunków wyznaniowych Królewca
3. Alma Mater Regiomontana – Albertyna
4. Życie kulturalne i duchowe Królewca
4.1. Pałac arystokratycznej rodziny Keyserlingków i dom radcy Jacobiego
4.2. Dom Kanta (Tischgesellschaften)
4.3. Krąg wokół J. G. Hamanna (w Królewcu i Rydze)
4.4. Księgarnia J. J. Kantera
5. Johann Gottfried Herder (1[zasłonięte]744-18). Morąg, Królewiec, Ryga
6. Krąg poetów Królewca w XVIII wieku
7. Bracia wtajemniczeni – wolnomularze
III. ŻYCIORYS AUTORA „ŻYCIORYSÓW”
1. Przodkowie i dom rodzinny
2. Disce puer…
3. Lata wędrówek Theodora Gottlieba
3.1. Północnym szlakiem
3.2. Podróż na Zachód
3.3. Wyjazdy służbowe
4. Pod obcymi dachami
5. Młody parweniusz
6. Autor! Autor!
7. Zenit sławy i demon samotności
8. Przesilenie
9. „Nie śmierć mnie niepokoi, lecz umieranie”
IV. LEBENSLÄUFE NACH AUFSTEIGENDER LINIE NEBST BEILAGEN
A, B, C – NADBAŁTYCKA SAGA Z DAWNYCH LAT
1. konspekt fabularny
1.1. Umiejscowienie akcji
1.2. Postaci
1.3. Fabuła utworu – próba interpretacji
1.3.1. Tom 1
1.3.2. Tom 2
1.3.3. Tom 3
1.3.4. Tom 4
2. Baza kulturowa powieści
2.1. Świat antyku
a) filozofia starożytna
b) literatura antyczna
c) historia
d) mitologia
e) języki klasyczne
2.2. Biblia
a) frazeologia biblijna
b) odniesienia do metaforyki oraz przypowieści staro i nowotestamentowych
c) determinanta pietystycznej religijności
d) apoteoza chrześcijaństwa
2.3. autorzy współcześni (epoki)
a) Anglicy – John Locke, Laurence Sterne, Samuel Richardson, Edward Young, Thomas Gray
b) Jan Jakub Rousseau
b) Immanuel Kant
d) twórcy pism religijnych
2.4. Koloryt lokalny
a) Kurlandia
b) Rosja
c) Prusy (Niemcy)
d) Polska
e) Żydzi
2.5. Mistyka liczb, alegorie szachowe
2.6. Dlaczego „Życiorysy w linii wstępnej […]”?
2.7. Literacka forma utworu
V. TEORETYK MAŁŻEŃSTWA I OBROŃCA PRAW KOBIET
1. Uwagi wstępne
2. Über die ehe
3. Über die bürgerliche Verbesserung der Weiber
VI. PISMA POLITYCZNO PRAWNE
1. Wschodniopruski Likurg, czyli na straży praworządności
2. Charakter narodowy w opinii estety
3. Advocatus vitae – Hippel versus kara śmierci
4. W przededniu reform ustrojowych w Prusach – Bedenken über die historisch kritische Beleuchtung der Frage: Hat die Preußische Ritterschaft […]
VII. ZAKOŃCZENIE
1. Wnioski krytyczne
2. streszczenie
BIBLIOGRAFIA
Utwory Theodora Gottlieba von Hippela
Literatura podstawowa dotycząca życia i twórczości Th. G. v. Hippela
Inne opracowania i źródła
SKARBIEC SENTENCJI ALBO WSCHODNIOPRUSKI LICHTENBERG
TOM 1
TOM 2
TOM 3
TOM 4
TOM 5: ÜBER DIE EHE
TOM 6: ÜBER DIE BÜRGERLICHE VERBESSERUNG DER WEIBER
TOM 7: NACHLAß ÜBER WEIBLICHE BILDUNG
TOM 8 i 9: KREUZ UND QUERZÜGE DES RITTERS A BIS Z
TOM 10: ZIMMERMANN DER I. UND FRIEDRICH DER II. VON JOHANN HEINRICH QUITENBAUM, BILDSCHNITZER IN HANNOVER, IN RITTERLICHER ASSISTENZ EINES LEIPZIGER MAGISTERS. LONDON, GEDRUCKT IN DER EINSAMKEIT
TOM 11: ÜBER GESETZGEBUNG UND STAATENWOHL
TOM 11: NACHRICHT DIE VON K…SCHE UNTERSUCHUNG BETREFFEND. EIN BEITRAG ÜBER VERBRECHEN UND STRAFEN
TOM 11: BEDENKEN ÜBER DIE HISTORISCH KRITISCHE BELEUCHTUNG DER FRAGE: HAT DIE PREUßISCHE RITTERSCHAFT DAS RECHT EIN BESTÄNDIGES CORPS ZU FORMIREN, IHRE IMMERWÄHRENDE DEPUTIRTE ZU HALTEN, UND DURCH SOLCHE ÜBER ALLGEMEINE LANDESSACHEN BERATHSCHLAGUNGEN ANZUSTELLEN, UND WORAUF GRÜNDET SICH DASSELBE?
TOM 12: HIPPEL’S LEBEN
Indeks osobowy
