| Wstęp Testy osiągnięć szkolnych, obok testów zdolności i rozwoju oraz testów osobowości, stanowią jedną z podstawowych kategorii badań testowych. Każdy nauczyciel wie doskonale ze swej codziennej praktyki szkolnej, że z nauczaniem wiąże się nierozłącznie ocenianie. Poprzez oceny uczniowie dowiadują się o wynikach swego uczenia się, a nauczyciel i władze oświatowe o efektach kształcenia, Nauczycielowi niezbędne są informacje zwrotne o rezultatach jego oddziaływań, to znaczy, co osiągają jego uczniowie. Pozwala mu to modyfikować i optymalizować oddziaływania dydaktyczne, a także dostosowywać je do aktualnych zróżnicowanych indywidualnie potrzeb uczniów. Ocena będzie miała tym większą wartość, im będzie bardziej obiektywna, rzetelna i trafna. Badania psychologiczne i pedagogiczne wskazują, że tradycyjne oceny szkolne nie mogą stanowić rzetelnego i porównywalnego wskaźnika osiągnięć szkolnych. Wyniki tych badań oraz podkreślana wielokrotnie konieczność ujednolicenia metod i warunków kontroli wyników nauczania i uczenia się skłoniły psychologów i pedagogów do podjęcia prób zmierzających w kierunku obiektywizacji ocen szkolnych, skalowania osiągnięć uczniów, konstrukcji testów osiągnięć szkolnych. Konstruktorami niektórych zadań (testów) są nauczyciele - studenci jednolitych studiów magisterskich na kierunku - plastyka, którzy wykonywali prace magisterskie w latach 1986-1989 pod kierunkiem prof. dr. hab. W. Goriszowskiego na Wydziale Pedagogiczno-Artysłycznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach - Filii w Cieszynie (H. Bednarska, A. Kijowski, M. Ozorowski i A. Sobatowska). Ponadto wykorzystano testy nauczycieli-praktyków: mgr A. Czamoty z I LO im. J. Słowackiego w Chorzowie, mgr C. Langer z SP nr 12 w Tychach, mgr. Z. Wawrzyniaka - nauczyciela metodyki z Konina, nauczycieli metodyków z województwa katowickiego oraz własne autorów niniejszej publikacji. Publikacja ta adresowana jest do nauczycieli plastyki uczących w szkolnictwie podstawowym, nauczycieli - doradców i konsultantów plastyki oraz studentów wychowania plastycznego i nauczania początkowego wyższych uczelni i kolegiów nauczycielskich. Część I książki jest ogólnym, teoretycznym wprowadzeniem w problematykę testową. Wyjaśnione w niej zostało znaczenie podstawowych pojęć, tj. pojęcie testu, wskazano cele i zadania testów, omówiono testy osiągnięć plastycznych, test psychologiczny, pedagogiczny, rozwój pomiaru dydaktycznego w świecie i w Polsce. Podkreślono też znaczenie testów osiągnięć w procesie wychowania plastycznego. W części II książki zawarto prezentację w wyborze „Testu Apercepcji Tematycznej" Henryka A. Murraya, testów nauczycielskich z plastyki dla klas I - VIII szkoły podstawowej. Zamieszczono w niej także niezbędne minimum informacji o teście, konieczne dla jego użytkowników. Na końcu włączono uwagi do samodzielnego studiowania, zadania (pytania kontrolne) oraz wykaz literatury niezbędnej, a zarazem przydatnej w pracy nad testowaniem. Oddając tę publikację w ręce nauczycieli plastyki, mamy nadzieję, że będzie im pomocna w trudnej pracy dydaktyczno-wychowawczej. Może zainspiruje ona zainteresowanych tą problematyką nauczycieli i badaczy do podjęcia własnych prób obiektywizacji ocen i konstrukcji następnych, lepszych testów osiągnięć plastycznych. Przedstawione w opracowaniu założenia są jednym z możliwych rozwiązań w tym zakresie. Żywimy nadzieję, że nasza publikacja przyczyni się do stworzenia wspólnej płaszczyzny do dyskusji nad trudnym problemem kryteriów i metod oceny wyników nauczania w dziedzinie plastyki. Obecne opracowanie może stanowić drugą część dla skryptów: -W. Goriszowski, P. Kowolik, Z metodyki i metodologii wychowania plastycznego. Katowice 1990. — W. Goriszowski, P. Kowolik, Zagadnienia dydaktyki plastyki w szkole podstawowej. Kielce 1991. lub można je traktować jako oddzielne wydawnictwo. Autorzy w tym miejscu składają serdeczne podziękowanie Recenzentom — pierwszym czytelnikom pracy w osobach Prof. dr. Henryka Gąsiora i Prof. Artura Starczewskiego, którzy dokonali krytycznej i konstruktywnej analizy tekstu. Cennym sugestiom i propozycjom oraz życzliwości Recenzentów praca ta wiele zawdzięcza. WStęP 5 CZĘŚĆ I. TESTY OSIĄGNIĘĆ SZKOLNYCH W PLASTYCE Wprowadzenie . 11 1. Rozwój pomiaru dydaktycznego na świecie i w Polsce . 13 2. Standaryzowane testy osiągnięć jako narzędzie oceny osiągnięć i postępów szkolnych 15 3. Pojęcie testu 19 4. Cechy standaryzowanych testów osiągnięć szkolnych . 20 5. Cechy charakterystyczne testu . .22 6. Cele i zadania testu wiadomości jako narzędzia pomiaru dydaktycznego oraz jego zastosowanie 24 7. Różnice między testem psychologicznym a pedagogicznym . 26 8. Testy osiągnięć plastycznych . 27 9. Zastosowanie testów psychologicznych w Polsce i za granicą na wybranych przykładach z plastyki w ujęciu historycznym . . 28 10. Możliwości praktycznego zastosowania testów do badań uzdolnień plastycznych i osiągnięć w działalności nauczycieli . 35 11. Taksonomiczne formułowanie celów warunkiem określenia efektów kształcenia plastycznego . 39 CZĘŚĆ II. WYBÓR TESTÓW I SPRAWDZIANÓW Z PLASTYKI W SZKOLE PODSTAWOWEJ Wprowadzenie . 57 1. Test Apercepcji Tematycznej (TAT) . 60 2. Metoda projekcyjna H. Roischacha 61 3. Prezentacja wybranych „Testów twórczości" . 63 4. Testy osiągnięć szkolnych . 64 Klasa I ................. Klasa II ................. Instrukcja (klasa I-II) ......... Klasa III ................ Klasa IV ................ Klasa V ................ Klasa VI ................ Klasa VII ................ Klasa VIII ............... 5. Uwagi do samodzielnego studiowania 6. Zadania ................. Zakończenie ................. Literatura Indeks ososbowy .............. Indeks tematyczno-zagadnieniowy . . . . | 
