Przedmowa 10
Spis oznaczeń 12

1. Podstawowe pojęcia 14

1.1. Wielkości fizyczne 14
1.1.1. Intensywność promieniowania 15
1.1.2. Luminancja energetyczna 16
1.1.3. Powierzchnia lambertowska 17
1.1.4. Egzytancja energetyczna 19
1.1.5. Natężenie napromieniowania 21

1.2. Ciało doskonale czarne i ciała rzeczywiste 23
1.2.1. Prawo Kirchhoffa 24

1.3. Prawa promieniowania 25
1.3.1. Prawo przesunięć Wiena 26
1.3.2. Aproksymacje Wiena i Rayleigha-Jeansa 27
1.3.3. Prawo Stefana-Boltzmanna 29

1.4. Promieniowanie w zakresie MWIR i L WIR 29

2. Podstawy fizyczne termografii 33

2.1. Kwantowa teoria promieniowania 3 3
2.1.1. Zj awiska powierzchniowe i obj ętościowe 3 3
2.1.2. Wybrane elementy fizyki statystycznej 33

2.1.2.1. Dyskretne poziomy energetyczne 33
2.1.2.2. Zasada zachowania masy i energii 34
2.1.2.3. Najbardziej prawdopodobny rozkład 34
2.1.2.4. Formuła Stirlinga 35
2.1.2.5. Rozkład Boltzmanna 36

2.1.3. Rozkład Boltzmanna zależny od temperatun- 3 8
2.1.4. Gęstość stanów energetycznych 40
2.1.5. Równanie Plancka 43
2.1.6. Prawo Plancka jako funkcja długości fali 43
2.1.7. Strumień fotonów przenikaj ących powierzchnię 44
2.1.8. Prawo Lamberta 46
2.1.9. Egzytancj a energetyczna monochromatyczna 49
2.1.10. Podejście Einsteina 49

2.2. Wnioski wynikające z prawa Plancka 51
2.2.1. Prawo przesunięć Wiena 51
2.2.2. Prawo Wiena 53
2.2.3. Prawo Rayleigha-Jeansa 53
2.2.4. Prawo Stefana-Boltzmanna 53
2.2.4.1. Wyznaczenie wartości funkcji C 54
2.2.4.2. Sumowanie ciągu 55

2.3. Prawo Stefana-Boltzmanna w ujęciu termodynamicznym 58
2.3.1. Pierwsza zasada termodynamiki w układzie T-V 58
2.3.2. Druga zasada termodynamiki w układzie T— V 59
2.3.3. Gaz doskonały w uj ęciu termodynamiki 61
2.3.4. Gaz fotonowy w ujęciu termodynamiki 63

2.4. Przewodzenie ciepła i konwekcja 65
2.4.1. Uwagi ogólne 65
2.4.2. Przewodnictwo cieplne 65
2.4.3. Konwekcja 67

2.5. Radiacyjna wymiana ciepła pomiędzy ciałami doskonale czarnymi 68
2.5.1. Wprowadzenie 68
2.5.2. Radiacyjna wymiana ciepła między dwiema równoległymi płaszczyznami 69
2.5.3. Linearyzowana radiacyjna wymiana ciepła 70
2.5.4. Eksperymentalne potwierdzenie prawa Lamberta 71
2.5.5. Radiacyjna wymiana ciepła między nieskończenie małymi ciałami 74
2.5.6. Radiacyjna wymiana ciepła pomiędzy powierzchniami izotermicznymi 75
2.5.7. Radiacyjna wymiana ciepła w zamkniętej przestrzeni 76
2.5.8. Brzegowe równania całkowe 79
2.5.9. Linearyzowana radiacyjna wymiana ciepła 80

3. Właściwości promienne ciał 81

3.1. Objętościowa teoria promieniowania 81
3.1.1. Wprowadzenie 81
3.1.2. Podstawowe równania 82
3.1.3. Rozwiązanie dla stanu ustalonego 84
3.1.4. Linearyzacja problemu 86
3.1.5. Emisyjność ciała półnieskończonego 87
3.1.6. Współczynnik odbicia ciała półnieskończonego 89
3.1.7. Emisyjność cienkiej warstwy 91

3.2. Wymiana ciepła między powierzchniami szarymi 94
3.2.1. Radiacyjny przepływ ciepła z powierzchni szarej 95
3.2.2. Radiacyjna wymiana ciepła w zamkniętej przestrzeni szarej 96
3.2.3. Całkowe równanie brzegowe 97

3.3. Radiacyjna wymiana ciepła w termowizji 98
3.3.1. Wstęp 98
3.3.2. Analiza geometrii stożkowej 98
3.3.3. Bolometr sferyczny 101
3.3.4. Interpretacja fizyczna 102

3.4. Falowa teoria emisyjności 103
3.4.1. Wstęp 103
3.4.2. Równania Maxwella 103
3.4.3. Rozwiązanie równań Maxwella 104
3.4.4. Fala elektromagnetyczna w idealnym dielektryku 107
3.4.5. Emisyjność normalna dielektryka 108
3.4.6. Emisyjność kątowa dielektryka 111
3.4.7. Emisyjność ciał pochłaniających promieniowanie 115
3.4.8. Wpływ przewodności elektrycznej na emisyjności metali 120
3.4.9. Wpływ przewodności elektrycznej na emisyjności metali 124
3.4.10. Emisyjność całkowita 126

3.5. Emisyjność cienkich warstw 128

4. Właściwości transmisyjne atmosfery 131

4.1. Pochłanianie promieniowania w atmosferze 131
4.2. Wpływ wilgotności, temperatury i odległości na transmisję atmosfery w podczerwieni 133
4.3. Pochłanianie promieniowania przez gazy 142
4.4. Pochłanianie molekularne 144
4.5. Widmowy współczynnik transmisji atmosfery 150

5. Detektory podczerwieni 152

5.1. Parametry detektorów 153

5.2. Podstawy działania detektora termicznego 155
5.2.1. Radiacyjna wymiana ciepła w detektorze termicznym 155
5.2.2. Analiza czasowa 160

5.3. Wykrywalność detektora termicznego 164
5.3.1. Definicja temperatury 164
5.3.2. Rozkład Maxwella 165
5.3.3. Energia średnia 165
5.3.4. Rozkład prawdopodobieństwa energii 167
5.3.5. Wartość średnia energii 168
5.3.6. Wariancja energii 169
5.3.7. Temperatura jako zmienna losowa 170
5.3.8. Pojemność cieplna detektora 171
5.3.9. Fluktuacje temperatury 172
5.3.10. Moc równoważna szumowi 173
5.3.11. Chłodzenie detektora termicznego 176
5.3.12. Wykrywalność maksymalna detektora termicznego 177

5.4. Rodzaje detektorów termicznych 178
5.4.1. Detektory bolometryczne 178
5.4.2. Detektory piroelektryczne 179
5.4.3. Termopary radiacyjne 179

5.5. Podstawy działania detektora fotonowego 180
5.5.1. Działanie detektora fotonowego 181
5.5.2. Konstrukcj a detektora fotonowego 184

5.6. Czułość detektora fotonowego 185
5.6.1. Liczba fotonów N(AG) 185
5.6.2. Całkowita liczba fotonów N(oo) 186
5.6.3. Przybliżenie N(łG) dla średnich długości fali 188
5.6.4. Przybliżenie N(ÄG) dla dużych długości fali 189
5.6.5. Dokładne wyznaczenie N(AG) 190
5.6.6. Wydajność kwantowa 191
5.6.7. Moc równoważna szumowi 191
5.6.8. Wykrywalność 194
5.6.9. Wykrywalność znormalizowana dla średnich długości fali 194
5.6.10. Przybliżenie wykrywalności znormalizowanej dla dużych wartości długości fali 195
5.6.11. Wykrywalność znormalizowana dla wszystkich długości fali 196
5.6.12. Detektor fotowoltaiczny 197

5.7. Detektory QWIP 199
5.8. Detektor fotonowy SPRITE 206

6. Kamery termowizyjne 208

6.1. Wprowadzenie 208
6.2. Rozdzielczość termiczna 208
6.3. Korekcja niejednorodności matrycy detektorów 212
6.4. Przestrzenna rozdzielczość kamery 217
6.5. Minimalna rozróżnialna różnica temperatury 218
6.6. Kalibracja kamery termowizyjnej 221

6.7. Konstrukcja i działanie kamery termowizyjnej 226
6.7.1. Obiektyw kamery termowizyjnej 227
6.7.2. Układy całkujące 230
6.7.3. Układ zasilania detektora podczerwieni 237
6.7.4. Układy przetwarzania analogowego i sterowania detektora podczerwieni 238

6.8. Układy korekcji NUC i transmisji obrazu 240
6.8.1. Układ transmisj i obrazu 243

6.9. Kamera VOx384IR i jej parametry 244

7. Systemy chłodzenia detektorów podczerwieni 247

7.1. Chłodzenie termoelektryczne 247
7.1.1. Podstawy fizyczne działania elementów termoelektrycznych 247
7.1.2. Analiza działania ogniwa Peltiera 251

7.2. Chłodzenie w cyklu Joula-Thomsona 258
7.3. Chłodzenie w cyklu Stirlinga 262

8. Pomiary termowizyjne 271

8.1. Pomiar temperatury za pomocą kamery termowizyjnej 271

8.2. Techniczne pomiary emisyjności 273
8.2.1. Metoda kalorymetryczna 274
8.2.2. Metoda odbiciowa 275
8.2.3. Metoda z ciałem referencyjnym 276

8.3. Pomiary emisyjności spektralnej materiałów 277
8.4. Pomiary emisyjności spektralnej cienkich powłok 280
8.5. Pirometria wielopasmowa 282
8.6. Błąd pomiaru temperatury 286
8.7. Niepewności radiometrycznego pomiaru temperatury 290

9. Analiza termogramów medycznych 293

9.1. Histogram obrazu termowizyjnego 293

9.2. Cechy obrazu termowizyjnego 295
9.2.1. Parametry statystyczne 1. rzędu 295
9.2.2. Parametry statystyczne 2. rzędu 297
9.2.3. Selekcja cech 302

9.3. Przekształcenie falkowe termogramów 302
9.4. Klasyfikacja obrazów termowizyjnych 305
9.5. Zastosowanie termowizji w badaniach przesiewowych 307

10. Termowizja w budownictwie 309

10.1. Przepływ ciepła przez przegrody budowlane 309
10.2. Współczynnik przenikania U przez przegrody budowlane 317
10.3. Rezystancja termiczna przegrody budowlanej 318
10.4. Mostki termiczne 321
10.5. Wyznaczanie współczynnika przenikania ciepła 324
10.6. Przekształcenia rzutowe termogramów 326

11. Termowizja w badaniach nieniszczących 329

11.1. Wprowadzenie 329
11.2. Podstawy fizyczne termowizji synchronicznej 331
11.3. Wymuszenie konwekcyjne 335
11.4. Częstotliwość pobudzenia termicznego 338
11.5. Analiza częstotliwościowa 343

11.6. Termografia impulsowa 345
11.6.1. Efektywna droga dyfuzji termicznej 348

11.7. Identyfikacja parametrów cienkich warstw 349
11.8. Rzeczywisty impuls wymuszenia 354
11.9. Modelowanie numeryczne 355

11.10. Przekształcenie falkowe w badaniach nieniszczących 357
11.10.1. Wyznaczanie kształtu i grubości materiałów 362

11.11. Termografia akustyczna 366

Spis literatury 368