Autor

Ryszard Herbut

Tytuł

Teoria i praktyka funkcjonowania partii politycznych

Rok wydania

Wydawnictwo

ilustracje zdjęcia rysunki

Stron

Okładka, oprawa

Stan i inne informacje

2002

Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego

-

224

miękka

NOWA

Opis

Wstęp

Nie będzie chyba przesadą stwierdzenie, iż partia polityczna jako instytucja stanowi jedną z najbardziej wyrazistych cech współ­czesnych demokracji, traktowanych jako mechanizmy proceduralne służące rozstrzyganiu kwestii publicznych w sposób zadowalający zarówno rządzących, jak i rządzonych. Nasza wiedza o partiach po­litycznych jest rozległa i musi być taka, skoro odgrywają one tak istotną rolę w procesie instytucjonalizacji systemu reprezentacji - za­sadniczego elementu procedur demokratycznych. Powstały odrębne dziedziny refleksji badawczej - teoria oraz praktyka funkcjonowania partii politycznych, mające charakter interdyscyplinarny. Instytucją tą zajmują się politolodzy, socjologowie, prawnicy konstytucjonali­ści oraz reprezentanci teorii organizacji i wzarządzania. Partia okazu­je się więc nie tylko fenomenem obecnym w rozważaniach związa­nych z procesem dystrybucji władzy politycznej, ale również zjawi­skiem społecznym, w określony sposób odciskającym swe piętno na obliczu poszczególnych społeczeństw, wspólnot lokalnych czy po­szczególnych obywateli. Jest również instytucją (organizacją), która musi stosować efektywne strategie organizacyjne i menedżerskie w ramach rywalizacyjnego rynku politycznego, co rodzi określone problemy, związane z kierowaniem i koordynowaniem działań po­szczególnych podmiotów, by te mogły ujawnić swe kolektywne in­teresy na forum polityki. Partia polityczna jest więc instytucją, którą należy analizować w sposób wielowymiarowy, co wynika z samego jcj usytuowania na „pograniczu", gdzie styka się społeczeństwo oby-

spis treści lub fragment

Spis tresci

Wstep ...............................................         7

Rozdziat I

Parlia polityczna - miedzy I'linkcjonalnym a strukturalnym sposobem intcr-

pretacji ..............................................       15

Oricntacja lunkcjonalna .................................     16

Orientacja strukturalna ..................................    24

Partia polityczna w teorii racjonalnego wyboru ..................  31

Rozdziat II

Instylucjonaiizacja partii polilycznych ..........................  42

Partia polityczna jako instytucja ............................  43

Koncepcje instytucjonalizacji partii politycznych .................  47

Konsekwencje przyjecia okrcsionej koncepcji instytucjonalizacji partii poli-

tycznych ...........................................          54

Instytucjonalizacja partii politycznych w tzw. demokracjach nieustabilizo-

wanych ............................................           65

Rozdziat III

Modele partii politycznych - proces ewolucji .....................  78

Od partii kadrowej do masowej ............................    Sl

Model partii wyborczej ..................................     W

Finansowanie partii politycznych z budzetu panstwa ..............  100

Model partii politycznej w krajach Europy Wschodniej i Centralnej ....  105

Model partii politycznej w systemic poiitycznym Dnii Europejskiej ....  Ill

Rozdziat IV

Klasyfikacje partii politycznych ..............................  123

Klasyl'ikacjc partii politycznych oparle na kryterium organizacyjnym ...  123

Klasyfikacje partii politycznych opartc na krylcrium funkcjonalnym ....  133

Klasyrikacje partii politycznych oparte na kryterium I'unkcji spctnianej

w systcmie partyjnym ..................................       140

Klasyfikacje partii politycznych oparte na kryterium programowym (rodziny

partii politycznych) .................................... 153

Rozdział V

Kryzys a zmiana partii politycznej ............................ 185

Zmiana partii politycznej ................................ 185

Czy kryzys partii politycznej? ............................. 198

Model antypartii ...................................... 206

Zakończenie ........................................... 213

Bibliografia ........................................... 217

Summary ............................................. 223