TEORIA BIBLIOGRAFII W ZARYSIE

Stefan Vrtel-Wierczyński

Wydawnictwo: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, 1951
Oprawa: miękka
Stron: 278
Stan: dobry, nierozcięte brzegi kartek, nieaktualne pieczątki

SPIS TREŚCI

PRZEDMOWA   

ROZDZIAŁ I. WYRAZ I ZNACZENIE — POJĘCIE I TERMI­NOLOGIA — GENEZA I POCZĄTKI   
Wyraz „bibliografia" i jego znaczenie. — Zawiązki i pierwsze początki bibliografii. — Bibliografia w starożytności i w wie­kach średnich. Katalogi biblioteczne. Pinakografia grecka i rzymska. Kallimach z Kyrene i jego katalogi (pinakes) w Bibliotece Aleksandryjskiej. — Katalogi i inwentarze bi­bliotek średniowiecznych. — Wynalazek druku w wieku XV i jego znaczenie w dziejach książki i bibliografii. — Pierwsze katalogi księgarskie początkiem bibliografii właściwej. — Dzieło bio-bibliograficzne Konrada Gesnera Bibliotheca uni- versalis, 1545. — Inne terminy i ich znaczenie: bibliologia, bibliognozja. — Poszukiwanie dla bibliografii miejsca «w sy­stemie klasyfikacyjnym wiedzy ludzkiej. — (G. Naude, 1627; Garnier, 1678; J. Fontaninus, 1709; J. Faultrier, 1709). Stop­niowe rozszerzanie zakresu bibliografii i jej konwencjonalna nazwa Bibliotheca. Klasyfikacja Franckego, 1750. — Okres prób praktycznych i przygotowanie gruntu pod teorię biblio­grafii.

ROZDZIAŁ II. NARODZINY TEORII BIBLIOGRAFII . .
Powstanie teorii bibliografii w wieku XVIII. Wpływ bi­bliofilstwa. Teoretycy francuscy i niemieccy wieku XVIII i XIX: Guill. Fr. Debure; M. Denis; F. G. Peignot; J. Ch. Brunet; F. A. Ebert; (Jego bibliografia „czysta" i „stoso­wana"). — Teoretycy bibliografii w Polsce: J. S. Bandtkie; P. Jarkowski; J. Lelewel i jego Bibliograficznych ksiąg dwoje, 1823, 1826; Al. Bohatkiewicz, Rzecz o bibliografii po­wszechnej, 1829; J. Muczkowski; A. Jocher; Karol Estreicher (Jego wykłady w warszawskiej Szkole Głównej; wykład wstępny z r. 1865 pt. O bibliografii: teoria bibliografii w uję­ciu Estreichera; bibliografia a historia literatury; synteza poglądów Estreichera).

ROZDZIAŁ III. TEORIA TRADYCYJNA I DĄŻNOŚCI NO­WOCZESNE    
Wpływ poglądów Eberta na dalszy rozwój teorii bibliografii w wieku XIX. — Dążności rewizjonistyczne. O stosunek biblio­grafii do bibliologii. Stosunek do bibliotekarstwa. — A. Maire, J. Kleemeier, Ferd. Eichler, B. Wenzel (jego klasyfikacja księ- goznawstwa), J. Ottino, J. Fumagalli. — Teoretycy rosyjscy: A. G. Anastasiewicz, N. Lisowski i jego koncepcja księgoznaw- stwa (przedmiot, zakres, struktura, metody, definicja). Kry­tyka teorii Lisowskiego, Al. Łowiagin (Bibliografia a biblio- logia. Rola i znaczenie statystyki w bibliologii. Ewolucja je­go poglądów). — Coraz silniejsza dążność do stworzenia osob­nej nauki o książce. Uchwały Międzynarodowego Kongresu Bibliografii i Dokumentacji w Brukseli, 1910. P. Otlet i jego schemat wiedzy o książce. — Teoria bibliologii u nas: M. Ru- likowski i jego teoria księgoznawstwa (Zakres i zadania księgoznawstwa, 1916), J. St. Bystroń, S. Wierczyński. — Różne inne definicje bibliografii: D. Brown, A. W. Pollard, I. G. Mudge, G. Schneider (Handbuch der Bibliographie i je­go teoria bibliografii, jako nauki o spisach ksiąg), Wł. J. Źivny i jego schemat klasyfikacji bibliologii. Bibliografia a bibliologia.

ROZDZIAŁ IV. TEORIA KSIĘGOZNAWSTWA W ZWIĄZKU
RADZIECKIM   
Bibliologia a bibliografia. Al. Łowiagin i jego klasyfikacja księgoznawstwa według formuły: genetyka, statyka i dyna­mika książki (Osnowy knigowiedienija, 1926). •— M. Kufa- jew: jego idealistyczny punkt widzenia na istotę książki i hi- storyzm w stosunku do księgoznawstwa (Problemy fiłosofii knigi, 1924). — Schemat M. J. Szczełkunowa (Klassifikacija bibliologii, 1926): produkcja książki, jej rejestracja (biblio­grafia), rozpowszechnienie, gromadzenie i użytkowanie. (Ba­danie książki z punktu widzenia jej formy materialnej i tre­ści). — N. M. Somow i jego marksistowskie stanowisko w te­orii książki i księgoznawstwa (Sostaw knigowiedienija, 1931). — M. A. Gukowski. J. W. Władisławlew. — Rzut oka na rozwój pojęć księgoznawczych w Rosji. A. G. Fomin (Kni- gowiedienije как nauka. Istorija i sowriemiennoje sostoja- nije, 1931).

ROZDZIAŁ V. O ISTOTĘ KSIĄŻKI I NAUKI O KSIĄŻCE — BIBLIOLOGIA I KSIĘGOZNAWSTWO: PROBLEMATY­KA I KLASYFIKACJA    
Otlet i jego nauka o książce: bibliologia lub dokumentologia, złożona z trzech części: naukowej, technicznej i organizacyj­nej. Istota i stanowisko bibliografii (Traite de documenta-
iion. Le livre sur le livre..., 1934). — M. Rulikowski (Księ- goznawstwo. Przeszłość oraz stan obecny wiedzy o książce..., 1935): pojęcie książki (tekst bibliologiczny, treść, jako ele­ment „nieistotny" dla zjawiska książki), jego klasyfikacja księgoznawstwa, oparta o dwa kryteria: „metodologiczne" i „ewolucyjne". — Poglądy innych teoretyków na istotę książki i księgoznawstwa, na zagadnienie treści i stanowisko bibliografii: K. Piekarski (1936). K. Dobrowolski: (Zagad­nienie nauki o książce, 1936) : typy zagadnień księgoznaw- czych i zadania wiedzy o książce (punkt widzenia socjologicz­ny i historyczny). J. Muszkowski (Życie książki, 1936): bi- bliologia jako wiedza o książce i bibliografia jako nauka so­cjologiczna.

ROZDZIAŁ VI. KSIĄŻKA I JEJ TEORIA   
Istota i charakter książki. Pojęcie (ogólne). Elementy zasad­nicze książki (materiał i grafika). Tekst graficzny: języko­wy i pozajęzykowy. — Nuty i rysunki (Czy są one książ­ką?). — Gazety i ulotki. — Książka właściwa i książka ano­malna. „Substytuty" książki. — Książka antyczna i książka nowożytna. — Książka a dokument. — Elementy składowe książki (materialne, graficzne, lingwistyczne, intelektual­ne). — Zagadnienie treści książki. Definicja książki.

ROZDZIAŁ VII. FENOMENOLOGIA I MORFOLOGIA KSIĄŻKI
1. Fenomenologia książki. — Ciągła ewolu­cja w świecie książki. — Wielka rozmaitość i różnorodność jej typów i rodzajów. — Podział książek z różnych punktów widzenia (postać zewnętrzna: materiał, grafika, objętość, forma i wielkość arkusza; forma wydawnicza; charakter wy­konania; formy lingwistyczne i intelektualne; treść; rozwój historyczny; cechy bibliologiczne oficyn; geografia książki; tzw. „substytuty" książki). — Fenomenologia — mówi o zja­wisku książki: jej istocie, postaci, formie, charakterze i ro­dzajach.
2. Morfologia książki. (Budowa, czyli struktura książki). Elementy składowe budowy (struktury) książki: 1) materialno-techniczne; 2) intelektualne. Materiał. Budowa techniczna. — Tekst graficzny (w nim trzy zespoły elemen­tów: bibliologiczne, metodologiczne, ideologiczne). Bibliono- mia — zespół zagadnień strukturalnych książki. Morfologia książki — problematyka struktury książki.

ROZDZIAŁ VIII. NAUKA O KSIĄŻCE — BIBLIOLOGIA . . Złożoność zjawiska książki i dwoistość jej istoty (strona zew­nętrzna, materialna, fizyczna — i strona wewnętrzna, ideo­logiczna). Nauka o książce: bibliologia. Jej problematyka.
Przedmiot i zakres. Stosunek do bibliografii. Próby usyste­matyzowania bibliologii, jako nauki o książce. Poznanie bi­bliologiczne. Zagadnienie treści książki w bibliologii. Sche­mat klasyfikacyjny nauki o książce: bibliologii. Definicja bi­bliologii. Jej charakterystyka. Metody. Stosunek do innych nauk.

ROZDZIAŁ IX. BIBLIOGRAFIA — JEJ ISTOTA, PRZED­MIOT I RODZAJE    
Charakter, zadania i cele bibliografii. — Praca bibliograficz­na. (Na czym polega? Jej opis i charakterystyka). — Biblio­grafia a treść książki. — Podział bibliografii. — Bibliogra­fia a katalog.

ROZDZIAŁ X. BIBLIOGRAFIA JAKO NAUKA .... Naukowość bibliografii. Jej stosunek do innych nauk. — Nauka czy umiejętność? — Stosunek do bibliotekarstwa i do świata książki. — Stosunek do historii literatury. — Biblio­grafia a technika edytorska. — Pierwiastek rozumowany i je­go rola w bibliografii. — Jaką nauką jest bibliografia? Bi­bliografia a statystyka. — Nauka samodzielna czy umiejęt­ność pomocnicza? — Bibliografia nauką ogólną i częścią metodologii nauk. — Znaczenie i stanowisko bibliografii w nauce.

BIBLIOGRAFIA PRZEDMIOTU   
INDEKS OSOBOWY   
INDEKS RZECZOWY