Teologia i kultura duchowa starej Rusi
KUL, Lublin 1993
346 s., 24 cm
stan dobry (w kilku miejscach zaznaczenia ołówkiem)
Spis treści
Wykaz skrótów ............................................. 9
Wstęp ..................................................... 11
Jerzy Kłoczowski. Ruś Kijowska X-XII wieku ........................ 13
Dimitri Obolensky. Chrzest Olgi, księżnej kijowskiej. Problem źródeł ........ 23
I- Źródła ruskie ........................................... 24
II. Źródła bizantyjskie ........................................ 25
III. Źródła łacińskie .......................................... 27
Myrosław Łabuńka. Od Olgi do Włodzimierza. Sytuacja religijna na Rusi Kijowskiej w okresie poprzedzającym oficjalną chrystianizację .................. 41
I. Księżna Olga i jej kontakty z Zachodem ......................... 42
II. Reakcja pogańska za czasów księcia Światosława .................... 45
III. Książę Jaropełk i jego polityka religijna .......................... 48
IV. Chrzest księcia Włodzimierza ................................. 52
Ks. Józef Swastek. Chrzest Rusi .................................. 55
I. Ruś przedchrześcijańska .................................... 59
II. Chrzest księcia Włodzimierza Wielkiego .......................... 65
III. Ruś chrześcijańska ........................................ 72
Jan Jare o. Ruś - „imię chrzcielne" narodów wschodnioeuropejskich ........... 77
I. Komponenty etymologiczne .................................. 79
II. Nazwa chrzcielna ......................................... 81
1. Ruś obrazoburcza? ...................................... 82
2. „Rhos" 860 rok ........................................ 82
3. Ruś słowiańska ........................................ 84
4. Ruś niesłowiańska ...................................... 86
Andrzej Poppe. Przyjęcie chrześcijaństwa na Rusi w opiniach XI wieku ........ 89
I. Echa bizantyjskie, ormiańskie i arabskie ..........................89
II. Reakcje niemieckie .......................................95
III. Reminiscencje kijowskie ....................................97
Stefan Kozak. Chrystianizacja Rusi-Ukrainy a dziedzictwo cyrylo-metodiańskie ... 105
I. Początki tradycji cyrylo-metodiańskiej ........................... 106
I. Okres bułgarski ................................. 111
III. Recepcja dziedzictwa cyrylo-metodiańskiego na Rusi i Ukrainie .......... 114
IV. Kontekst chrztu księcia Włodzimierza ........................... 118
Ks. Bolesław Kumor. Problem jedności Kościoła na Rusi z Kościołem katolickim
do końca XII wieku .......................................... 127
I. Więzi dynastyczne i kontakty dyplomatyczne ....................... 128
II. Świadectwa liturgiczne ..................................... 132
Franciszek Sielicki. Opatrzność Boska w życiu narodu i człowieka na kartach najstarszej kroniki ruskiej ........................................ 137
I. Bóg Panem narodów ....................................... 137
II. Nowy sens życia i śmierci .................................... 139
III. Bóg nagradza i karze ...................................... 142
IV. Opieka aniołów i świętych ................................... 147
Wacław Hryniewicz OMI. Teologiczna wizja dziejów w pismach metropolity
Iłariona................................................... 149
I. Historiozofia Iłariona a wymogi hermeneutyki ...................... 151
II. Dziejowa rola chrześcijaństwa ................................ 153
III. Chrystus jako centrum dziejów ludzkich .......................... 157
IV. Opatrznościowa rola ludzi i wydarzeń w dziejach narodu ............... 160
V. Łaska Boga a niewierność narodu .............................. 163
Dmytro Stepowyk. „Pateryk kijowsko-pieczerski" jako zbiorowy portret chrześcijanina ................................................... 169
I. Początki monastycyzmu kijowskiego ............................ 171
II. Duchowe przesłanie „Pateryka kijowskiego" ....................... 172
III. Pierwsze drukowane wydanie „Pateryka" ......................... 176
FV. Ilustrowane wydanie z grawiurami Leontija Tarasewycza (1702 r.) ......... 179
Biskup Anatolij (Kuzniecow). Zabytki chrześcijańskiej kultury Dawnej Rusi
i ich znaczenie teologiczne ...................................... 187
I. Spuścizna cyrylo-metodiańska na Rusi........................... 187
II. Specyfika staroruskiej myśli teologicznej .......................... 189
III. Zabytki literackie ......................................... 192
IV. Sztuka cerkiewna ......................................... 194
Gerhard Podskalsky SJ. Modlitwa na Rusi Kijowskiej. Jej formy, rola i treść ... 199
I. Modlitwa Kościoła ........................................ 200
1. Liturgia eucharystyczna ................................... 200
2. Modlitwy wstawiennicze .................................. 202
3. „Oficjum godzin" ....................................... 204
II. Modlitwa indywidualna chrześcijanina ........................... 210
1. Modlitwa Jezusowa ...................................... 210
2. Przyzywanie świętych .................................... 212
3. Modlitwa w godzinie śmierci ............................... 213
III. Modlitwa i dążenie do doskonałości (drogi mistyki) .................. 215
Wacław Hryniewicz OMI. Motywy paschalne w pismach św. Cyryla z Turowa . . . 217
I. Charakterystyka pism św. Cyryla z Turowa ........................ 218
II. Kenoza i chwała Chrystusa .................................. 222
II. Uniwersalizm i teraźniejszość misterium paschalnego ................. 226
IV. Wiara i sakramenty paschalne................................. 227
V. „Pochwalmy człowieka!" .................................... 230
VI. Trud życia tajemnica paschalną ................................ 234
VII. Priorytet życia dla Chrystusa przed dociekaniem tajemnicy............. 238
Jan Sergiusz Gajek MIC. Teodozjusz Grek i jego „Słowo o wierze chrześcijańskiej i łacińskiej"......................................... 241
I. Problem autorstwa ........................................ 242
II. Treść dzieła ........................................... 244
III. Kilka szczegółowych kwestii .............. 246
Igumen Innokientij (Pawłow). Nowy Testament „Czudowski" - cenny zabytek
słowiańsko-ruskiej kultury religijnej ................................ 251
Gerhard Podskalsky SJ. Ekumeniczna otwartość metropolity Joanna II z Kijowa . 255
I. Główne rysy teologii na Rusi Kijowskiej ([zasłonięte]988-12) .................. 255
II. Osoba Joanna II ......................................... 257
III. Dzieło Joanna II ....................................... 260
Ryszard Łużny. Kultura chrześcijańska Dawnej Rusi w optyce polskiej - wczoraj
i dziś .................................................... 265
I. Spotkanie narodów i kultur .................................. 267
II. Zainteresowanie kulturą staromską w wiekach XV - XVIII ............. 270
III. Badania naukowo-literackie w wiekach XIX i XX ................... 274
IV. Okres powojenny (1[zasłonięte]945-19) ................................ 276
V. W jubileuszowej perspektywie ................................ 281
VI. Post scriptum Anno Domini 1992 .............................. 284
John Meyendorff. Powszechność świadectwa a tożsamość Kościoła lokalnego w prawosławiu rosyjskim ([zasłonięte]988-19) ................................... 287
I. [zasłonięte]988-14: Dziedzictwo cyrylo-metodiańskie a wspólnota bizantyjska........ 290
II. 1[zasłonięte]448-17: Przejściowy okres niestabilności ........................ 295
III. 1[zasłonięte]721-19: Wyzwanie ze strony Zachodu ......................... 300
Leonard Górka SVD. Tysiącletnia spuścizna duchowa Rusi Kijowskiej w ujęciu papieża Słowianina ............................................ 305
I- Dar i posłannictwo ........................................ 307
1. Zbawcza moc chrztu ..................................... 307
2. Udomowienie Ewangelii .................................. 308
3. Promieniowanie misyjne .................................. 310
II. Wezwanie do komunii i nadziei ................................ 312
Grzegorz Polak. Przysłuchując się dyskusji sympozjum lubelskiego ........... 317
Posłowie ................................................... 323
Indeks osobowy ............................................. 325