Ta strona wykorzystuje pliki cookies. Korzystając ze strony, zgadzasz się na ich użycie. OK Polityka Prywatności Zaakceptuj i zamknij X

TECHNOLOGIA FARBIARSTWA FARBIARSTWO TREPKA ŁUKOŚ

02-07-2012, 18:52
Aukcja w czasie sprawdzania nie była zakończona.
Aktualna cena: 49.99 zł     
Użytkownik inkastelacja
numer aukcji: 2456384332
Miejscowość Kraków
Wyświetleń: 6   
Koniec: 09-07-2012 19:55:00
info Niektóre dane mogą być zasłonięte. Żeby je odsłonić przepisz token po prawej stronie. captcha

KLIKNIJ ABY PRZEJŚĆ DO SPISU TREŚCI

KLIKNIJ ABY PRZEJŚĆ DO OPISU KSIĄŻKI

KLIKNIJ ABY ZOBACZYĆ INNE WYSTAWIANE PRZEZE MNIE PRZEDMIOTY ZNAJDUJĄCE SIĘ W TEJ SAMEJ KATEGORII

KLIKNIJ ABY ZOBACZYĆ INNE WYSTAWIANE PRZEZE MNIE PRZEDMIOTY WEDŁUG CZASU ZAKOŃCZENIA

KLIKNIJ ABY ZOBACZYĆ INNE WYSTAWIANE PRZEZE MNIE PRZEDMIOTY WEDŁUG ILOŚCI OFERT

PONIŻEJ ZNAJDZIESZ MINIATURY ZDJĘĆ SPRZEDAWANEGO PRZEDMIOTU, WYSTARCZY KLIKNĄĆ NA JEDNĄ Z NICH A ZOSTANIESZ PRZENIESIONY DO ODPOWIEDNIEGO ZDJĘCIA W WIĘKSZYM FORMACIE ZNAJDUJĄCEGO SIĘ NA DOLE STRONY (CZASAMI TRZEBA CHWILĘ POCZEKAĆ NA DOGRANIE ZDJĘCIA).


PEŁNY TYTUŁ KSIĄŻKI -
AUTOR -
WYDAWNICTWO -
WYDANIE -
NAKŁAD - EGZ.
STAN KSIĄŻKI - JAK NA WIEK (ZGODNY Z ZAŁĄCZONYM MATERIAŁEM ZDJĘCIOWYM) (wszystkie zdjęcia na aukcji przedstawiają sprzedawany przedmiot).
RODZAJ OPRAWY -
ILOŚĆ STRON -
WYMIARY - x x CM (WYSOKOŚĆ x SZEROKOŚĆ x GRUBOŚĆ W CENTYMETRACH)
WAGA - KG (WAGA BEZ OPAKOWANIA)
ILUSTRACJE, MAPY ITP. -
KOSZT WYSYŁKI 8 ZŁ - Koszt uniwersalny, niezależny od ilośći i wagi, dotyczy wysyłki priorytetowej na terenie Polski. Zgadzam się na wysyłkę za granicę (koszt ustalany na podstawie cennika poczty polskiej).

KLIKNIJ ABY PRZEJŚĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ

SPIS TREŚCI LUB/I OPIS (Przypominam o kombinacji klawiszy Ctrl+F – przytrzymaj Ctrl i jednocześnie naciśnij klawisz F, w okienku które się pojawi wpisz dowolne szukane przez ciebie słowo, być może znajduje się ono w opisie mojej aukcji)



KLIKAJĄC TUTAJ MOŻESZ ŚCIĄGNĄĆ LUB OTWORZYĆ PLIK ZE SPISEM KOMPLETNYM



EDMUND T R E P K A i JAN Ł U K O Ś
TECHNOLOGIA FARBIARSTWA
WARSZAWA 1954
PAŃSTWOWE WYDAWNICTWO NAUKOWE
Redaktor
Józef Majzner





SPIS RZECZY

Przedmowa.... 7
wst;p.......... ' ' ; ; ' ' ; ; ; 9
1. Włókna przemysłowe......." . . 15
1. 1. Ogólna charakterystyka włókien stosowanych w przemyśle ... 16
1 2. Budowa i właściwości składników chemicznych włókien 17
1. 2. 1. Celuloza......... 18
1. 2. 2. Keratyna ... 22
1. 2. 3. Fibroina........... '. ' ' 26
1. i Włókna roślinne stosowane w przemyśle jako surowce przemysłowe" 27
1. 3. 1. Bawełna ... 97
1. 3. 2. Len.....'. '. '. '. '. ' ' ' 29
1. 3. 3. Konopie ... qn
1. 3. 4. Juta.....'. '. '. '. '. '. '. '. '. ' 30
1. 3. 5. Ramia i inne włókna..... 3^
1. 4. Naturalne włókna proteinowe o?
1. 4. 1. Wełna......." ;....... ||
1-4. 2. Jedwab naturalny......". 34
1. 5. Sztuczne włókna......... ' ' gg
1. 5. 1. Sztuczne włókna celulozowe...... . 37
1. 5. 2. Sztuczne włókna proteinowe.....' 41
1. 6. Włókna syntetyczne........ 42
1. 6. 1. Włókna otrzymane przez polimeryzację . '. '. [ ' 42
1. 6. 2. Włókna syntetyczne otrzymane w drodze polikońdensacji 43
1. 7. Włókna pochodzenia nieorganicznego...... 45
2- W o d a............... . . . 46
2. 1. Klarowanie, filtrowanie i odbarwianie....... .46
2. 2. Odczyn i twardość wody; oznaczanie twardości . . "-47
2. 3. Metody zmiękczania wody . ,........ 49
2. 4. Odżelazianie i usuwanie manganu........ 52
3. Barwniki........... 53
3. 1. Zjawiska barwności........ 53
3. 2. Klasyfikacja barwników..........! ! ! 57
3. 2. 1. Barwniki zasadowe............ 61
3. 2. 2. Barwniki kwasowe..........., 65
3. 2. 3. Barwniki kwasowo-chromowe ........ 67
3. 2. 4. Barwniki chromokompleksowe......... 68
i 3. 2. 5. Barwniki zaprawowe........... 69
3. 2. 6. Barwniki bezpośrednie (substantywne)....... 71
3. 2. 7. Barwniki kadziowe........... 77
3. 2. 8. Barwniki indygosolowe........... 82
3. 2. 9. Barwniki azowe tworzone na włóknach (lodowe) .... 84 3". 2.10. Barwniki wytwarzane na włóknie przez utlenianie produktów organicznych........... gg
3. 2.11. Barwniki siarkowe...........j 99
3. 2.12. Barwniki do jedwabiu octanowego...... 101
3. 2.131. Barwniki pigmentowe........." 103
I 3. 2.14. Barwniki roślinne........ io3
4. Przygotowanie włókien do barwienia..... 104
4. 1. Obróbka bawełny.............. 104
4. 1. 1. Bielenie bawełny............. 104
4. 1. 2. Merceryzacja........... . 114
4. 2. Bielenie włókien łykowych............ 117
4. 3. Obróbka jedwabiu sztucznego........... 120
4. 4. Obróbka wełny............... 122
4. 4. 1. Pranie wełny.............. 122
4. 4. 2. Karbonizacja.............. 125
4. 4. 3. Bielenie wełny............. 125
4. 4. 4. Spilśnianie (folusz)............ 126
4. 5. Obróbka jedwabiu naturalnego........... 127
4. 5. 1. Odklejanie i bielenie............ 127
4. 6. Środki bielące działające optycznie.......... 129
5. Barwienie................. 132
5. 1. Teoria barwienia..........."..... 132
6. Barwienie bawełny............. I37
6. 1. Barwienie bawełny barwnikami bezpośrednimi...... 137
6. 1. 1. Procesy zachodzące w czasie barwienia włókien celulozowych barwnikami bezpośrednimi........ 138
6. 1. 2. Metody barwienia........- I42
6. 1. 3. Utrwalanie wybarwień........... 144
6. 1. 4. Dwuazowanie i wywołanie . ,........ 147
6. 2. Barwienie bawełny barwnikami siarkowymi....... 149
6. 3. Barwienie bawełny barwnikami zasadowymi....... 153
6. 4. Barwienie bawełny barwnikami wytwarzanymi na włóknie przez
utlenienie produktów organicznych.......... 158
6. 4. 1. Barwienie Czernią anilinową......... 158
.6. 4. 2. Barwienie bawełny Czernią dwufenyloami-nową .... 160
6 5. Barwienie bawełny barwnikami kadziowymi....... 161
6. 5. 1. Przygotowywanie ksdzi i barwienie barwnikami kadziowymi 164
6.! 5. 2. Barwienie tkanin bawełnianych barwnikami kadziowymi . 167
6. 5. 3. Barwienie bawełny Indygiem......... 169
6 5. 4. Barwienie bawełny barwnikami hydronowymi .... 172
6. 6. Barwienie bawełny indygosolami.......... 173
6. 7. Barwienie bawełny barwnikami zaprawowymi...... 176
6. 8. Barwienie bawełny barwnikami lodowymi....... 17!)
6. 8. 1. Czerwień para-nitroanilinowa........ - - 179
6. 8. 2. Naftoelany.............. 180
6. 9. Barwienie bawełny w aparatach.......... 190
7. Barwienie włókien łyko "w ych........ 196
7. 1. Barwienie lnu................ 196
7. 2. Barwienie konopi.............- - I97
7. 3. Barwienie juty i innych włókien łykowych . ..... 197
7. 4. Barwienie przędzy i tkanin papierowych ........ 198
8. Barwienie jedwabiu sztucznego....... 200
8. 1. Matowanie jedwabiu sztucznego.......... 201
8. 2. Barwienie jedwabiu wiskozowego, miedziowo-amoniakalnego oraz
nitrocelulozowego.............. 202
8. 2. 1. Barwienie jedwabiu sztucznego barwnikami bezpośrednimi . 202
8. 2. 2. Barwienie jedwabiu sztucznego barwnikami zasadowymi . 203
8, 2. 3. Barwienie jedwabiu sztucznego barwnikami siarkowymi . 204
8. 2. 4. Barwienie jedwabiu sztucznego barwnikami kadziowymi . 204
8. 2. 5. Barwienie jedwabiu sztucznego indygosolami..... 206
8. 2. 6. Barwienie jedwabiu sztucznego barwnikami lodowymi . . 207
8. 3. Barwienie jedwabiu octanowego ......... 208
8. 3. 1. Barwienie jedwabiu octanowego barwnikami zawiesinowymi 210
8. 3. 2. Barwienie jedwabiu octanowego barwnikami zasadowymi . 211
8. 4. Barwienie tkanin mieszanych........... 212
8. 4. 1. Barwienie tkanin mieszanych, bawełna — jedwab wiskozowy,
barwienie pończoch........... . 212
8. 4. 4. Barwienie tkanin mieszanych, wełna — jedwab octanowy . 214 8. 4. 3. Barwienie tkanin mieszanych, włókna roślinne — jedwab
octanowy............... 214
; 8. 4. 4. Barwienie tkanin mieszanych, wełna — jedwab octanowy . 215
8. 4. 5. Barwienie tkanin mieszanych, włókna roślinne — wełna —
jedwab octanowy.............. 215
9. Barwienie wełny.............. 217
9. 1. Procesy zachodzące w czasie barwienia wełny..... 218
9. 2. Barwienie wełny barwnikami kwasowymi...... 220
9. 3'. Barwienie wełny barwnikami chromokompleksowymi . . . 222
9. 4. Barwienie wełny barwnikami kwasowo-chromowymi . . . 224
9. 5. Barwienie wełny barwnikami zaprawowymi ..... 226
9. 6. Barwienie wełny sposobem metachromowym..... 228
9. 7. Barwienie wełny barwnikami bezpośrednimi..... 229
9. 8. Barwienie wełny barwnikami zasadowymi...... 230
9. 9. Barwienie wełny barwnikami kadziowymi...... 231
9.10. Barwienie wełny indygosolami......... 233
9.11. Barwienie wełny ponownej.......... 235
9.12. Barwienie wełny w aparatach......... 237
10. Barwienie półwełny............ 241
10. 1. Barwienie półwełny metodą jednokąpielową....... 242
10. 2. Barwienie półwełny metodą dwukąpielową...... . 244
11. Barwienie włókien kazeinowych...... 248
11. 1. Barwienie włókien kazeinowych barwnikami kwasowymi . . . 248 11. 2. Barwienie włókien kazeinowych barwnikami kwasowo-chromowymi 249 11. 3. Barwienie włókien kazeinowych barwnikami chromokompleksowymi, .................. 249
11. 4. Barwienie włókien kazeinowych barwnikami siarkowymi i bezpośrednimi ................. 250
11. 5. Barwienie tkanin mieszanych, wipolan — wełna, półwełna . . . 250
12. Barwienie jedwabiu naturalnego...... 252
12. 1. Obciążanie jedwabiu naturalnego.......... 253
12. 2. Sposoby barwienia jedwabiu naturalnego........ 256
12.2. 1. Barwienie jedwabiu naturalnego barwnikami kwasowymi . 25Ö
12. 2. 2. Barwienie jedwabiu barwnikami zasadowymi..... 257
12. 2. 3. Barwienie jedwabiu naturalnego barwnikami bezpośrednimi 257
12. 2.4. Barwienie jedwabiu naturalnego barwnikami siarkowymi . 258
12. 2. 5. Barwienie jedwabiu naturalnego barwnikami zaprawowymi 259i
12. 2. 6. Barwienie jedwabiu naturalnego barwnikami kadziowymi . 2591
12. 2. 7. Barwienie jedwabiu naturalnego indygosolami .... 260
12. 3. Ożywianie jedwabiu.............. 261
12. 4. Barwienie materiałów półjedwabnych......... 262
12. 4. 1. Barwienie jedwabiu, jedwab naturalny — bawełna —
jedwab wiskozowy............ 263
12. 4. 2. Barwienie tkanin mieszanych, jedwab — jejiwab octanowy 26& 12. 4. 3. Barwienie tkanin mieszanych, jedwab — bawełna — jedwab wiskozowy — ' jedwab octanowy....... 267
12. 4.4. Barwienie tkanin mieszanych, jedwab — wełna .... 267
13. Barwienie włókien syntetycznych...... 269
14. Barwienie włókien mineralnych. . , . . . 27S 15. Aparatura farbiarni..........., 274
15. 1. Materiały używane do wyrobu aparatury farbiarni..... 274
15. 2. Aparaty służące do barwienia........... 276
15. 2. 1. Aparaty i narzędzia, w których materiał w czasie barwienia znajduje się w ruchu.......... 276
15. 2. 2. Aparaty, w których kąpiel barwiąca znajduje się w obiegu 285
16. Operacje końcowe........ 298
17. Środki pomocnicze........ 3Oo
17 1. Ogólna charakterystyka środków pomocniczych .... 300
17. 2. Środki piorące i zwilżające........ 302
17.2.1. Mydła, oleje tureckie i inne produkty sulfonowane '. '. '. 302
17.2.2. Estry wyższych alkoholów tłuszczowych...... 304
17.2.3. Kondensaty sulfonowanych kwasów tłuszczowych . . 304
17.2.4. Środki kationo-czynne........ 305
17. 3. Różne środki pomocnicze . . ........ 305
18. Trwałość wybarwień............ 308
Bibliografia.............) | 3-05
Skorowidz.............( | ; 311





PRZEDMOWA

Chemiczna obróbka włókien, a szczególnie farbiarstwo, zajmuje poważne miejsce w całokształcie polskiego przemysłu włókienniczego. W okresie powojennym zaznacza się w tej dziedzinie wyraźny postęp.
Stwierdzając przemysłowe znaczenie farbiarstwa i jego rozwojowe tendencje — trzeba jednocześnie zwrócić uwagę na szczupłość naszego piśmiennictwa dotyczącego problemu farbiarstwa. Niewątpliwie mamy zbyt mało książek, zwłaszcza zbyt mało podręczników poświęconych far-biarstwu. Młodzież studiująca w politechnikach i szkołach inżynierskich zwykle w niedostatecznym stopniu włada obcymi językami, ma więc trudności w korzystaniu z literatury zagranicznej.
Z drugiej strony — postępy ostatnich kilkunastu lat na polu farbiarstwa są bardzo znaczne. Dotyczy to zarówno metod barwienia, jak i wprowadzenia do przemysłu szeregu nowych włókien, a wreszcie — stosowania coraz bardziej zróżnicowanej aparatury.
Opracowując „Technologię farbiarstwa" pragnęliśmy stworzyć pod-ręcznik, który byłby pomocą dla studentów słuchających wykładów, a jednocześnie oddawałby usługi zatrudnionym w przemyśle farbiarzom informując ich o nowszych osiągnięciach naukowych i technicznych. Nie pomijając teoretycznych podstaw barwienia włókien zajmujemy się w naszej książce głównie praktyczną stroną farbiarstwa, sądzimy bowiem, że podręcznik takiego typu najbardziej odpowiada obecnym potrzebom.
W pracy niniejszej przedstawiliśmy właściwości stosowanych w przemyśle włókien, operacje bielenia i inne wstępne czynności poprzedzające barwienie, właściwości barwników oraz środków pomocniczych. Metody barwienia podaliśmy oddzielnie dla każdej odmiany włókien. Ponieważ charakterystyka grup barwników opiera się na przykładach barwienia, więc z konieczności niektóre tematy poruszane są dwukrotnie, każdorazowo z innego punktu widzenia.
Sprawom aparatury stosowanej w farbiarniach poświęciliśmy specjalny rozdział. Nie zagłębiając się w szczegóły konstrukcyjne podaliśmy istotne cechy maszyn i urządzeń. Rysunki schematyczne i fotografie powinny ułatwić korzystanie z tego rozdziału.
Podany w książce materiał przykładowy czerpaliśmy w miarą możności z naszej rzeczywistości, uwzględniając np. istniejący w Polsce park maszynowy. Recepty i przepisy oparliśmy przede wszystkim na barwnikach krajowych.
W tekście jedynie wyjątkowo podaliśmy wzmianki bibliograficzne, gdyż książka przeznaczona jest raczej dla studentów i inżynierów niż dla badaczy naukowych. Natomiast na końcu książki umieszczony został wykaz źródeł, z których korzystaliśmy, lub też tych, które należy brać pod uwagę zmierzając do pogłębienia wiadomości dotyczących specjalnych zagadnień.
Autorzy
WSTĘP
Farbiarstwo ma już poza sobą wielowiekową historię, nie przestaje jednak dalej rozwijać się. Zmieniają się teorie barwienia, ulegają przeobrażeniom środki techniczne, nieprzerwanie trwa ewolucja w kierunku doskonalenia metod farbiarskich.
Przed wynalezieniem barwników syntetycznych farbiarze mogli osiągać dość szeroką skalę kolorów włókien za pomocą naturalnych substancji roślinnych i zwierzęcych oraz niektórych nieorganicznych produktów chemicznych. Wymagania co do żywości i trwałości otrzymywanych odcieni były zaspokajane w zadowalająco wysckim stopniu, natomiast metody barwienia przeważnie były kosztowne, uciążliwe i przewlekłe; mógł im sprostać jedynie doświadczony i utalentowany farbiarz.
Synteza barwników organicąznych (Moweina wynaleziona przez W. H. Perkina w r. 1856, Fuksyna — przez E. V e r g u in a w r. 1859) zapoczątkowała nową erę. Pierwsze barwniki sztuczne miały charakter zasadowy; nietrwałość ich stała się powodem uprzedzeń i sceptycyzmu w stosunku do barwników „anilinowych". Ten stygmat rzekomej powszechnej nietrwałości dotychczas jeszcze ciąży na reputacji barwników syntetycznych, chociaż od dawna znane są barwniki trwałe, znacznie przewyższające odpornością dawne barwniki naturalne.
W ślad za barwnikami zasadowymi zjawiły się barwniki innych grup i odmian. Równocześnie opracowywano wciąż nowe i wciąż ulepszane metody barwienia wykorzystując do tego celu liczne środki pomocnicze i udoskonalaną aparaturę. Przemysł farbiarski rozporządza więc coraz obszerniejszym zespołem środków, dzięki którym może zaspokajać rosnące potrzeby.
Trzeba bowiem stwierdzić, że jednocześnie z postępami w farbiarstwie stopniowo wzrastają i różnicują się wymagania szerokich warstw ludności nabywającej materiały włókiennicze. Pod wpływem podnoszenia się stopy życiowej ludności, rozpowszechniania się i popularyzacji sportów, a także wskutek nakazów wciąż zmieniającej się mody wymagane są bardzo liczne kolory i odcienie we wszelkich grupach barwników. W coraz większej mierze zaznacza się dążenie do stosowania wyrobów włókienniczych barwionych trwale. Normy trwałości wybarwień są opracowywane pod kątem widzenia interesów konsumenta. W niektórych krajach powstają specjalne instytuty, które określają trwałość wybarwień takich wyrobów, jak sukna wojskowe lub materiały na mundury funkcjo-nariuszów państwowych. Handel spółdzielczy tworzy nieraz własne stacje badania trwałości wybarwień. Ogólna tendencja w tym zakresie prowa-
dzi do usunięcia wszelkich niejasności i nieporozumień: stopień odporności wybarwienia musi być ujęty i podany cyfrowo, w sposób zrozumiały dla wszystkich zainteresowanych. Wprawdzie osiąganie wyższego stopnia trwałości powoduje nieraz zwiększenie kosztów produkcji, a więc odbija się na cenie towaru, na ogół jednak odbiorca skłonny jest zapłacić wyższą cenę, gdy znajduje kompensatę w dostatecznej odporności wybarwienia.
Wymagania co do trwałości wybarwień idą w wielu kierunkach: trwałości na wpływ światła, wody, kwasów, zasad, gorącego mydła, alkalicznego gotowania pod ciśnieniem, potu, tarcia, środków bielących, spilśnia-nia, prasowania gorącym żelazkiem itd.
Nie istnieją barwniki, które dawałyby wyfarbowania całkowicie odporne na wpływ wszystkich wymienionych czynników. Należy zawsze dobierać barwniki biorąc pod uwagę przeznaczenie artykułu włókienniczego oraz jego wytrzymałość mechaniczną. Na przykład bezcelowe byłoby stosowanie bardzo trwałych barwników do lekkich, słabych tkanin, ulegających szybkiemu zniszczeniu. Gdy zaś barwione są materiały koszulowe, ubiory kobiece i dziecięce, ręczniki, prześcieradła kąpielowe i inne wyroby podlegające częstemu praniu, konieczne jest stosowanie barwników szczególnie odpornych na działanie gorącego mydła. Markizy, firanki, zasłony, obicia wnętrz samochodów muszą być wykonane z tkanin wybitnie odpornych na działanie słońca.
Na skutek masowej produkcji nie wystarczają już w farbiarni staroświeckie metody, oparte na wydatnym udziale pracy ręcznej. Nowoczesne farbiarstwo zmierza do upraszczania operacji technicznych i do coraz szerszego stosowania ciągłych metod barwienia. Obok więc stopniowego eliminowania szczególnie uciążliwych sposobów barwienia (np. barwienia włókien uprzednio zaprawionych związkami metali) poważną rolę w postępie farbiarstwa odgrywają nowe pomysły i ulepszenia dotyczące aparatury w farbiarniach. Spośród urządzeń mechanicznych stosowanych w farbiarstwie, należy przede wszystkim zwrócić uwagę na rozpowszechnienie aparatów cyrkulacyjnych, przeznaczonych do barwienia luźnych włókien oraz przędzy w różnych postaciach. Konstrukcja tych aparatów osiągnęła wysoki stopień udoskonalenia oraz specjalizacji, uwzględniającej potrzeby barwienia wszelakich włókien różnorodnymi odmianami barwników.
Poważnym ułatwieniem pracy farbiarza jest przerzucenie niektórych operacji, wykonywanych dawniej w farbiarniach, do fabryk barwników. Jako przykłady postępu w tym kierunku można wymienić dostarczanie farbiarniom amin aromatycznych (do barwienia „lodowego") w postaci trwałych związków dwuazoniowych oraz barwników kadziowych w postaci stabilizowanych leukozwiązków.
Należy wspomnieć o znaczeniu specjalnych środków pomocniczych stosowanych w farbiarstwie. Mają one n acelu ułatwianie i przyspieszanie operacji barwienia, współdziałają w osiągnięciu dokładnego przebarwiania włókien, są czynnikiem umożliwiającym otrzymywanie równych i gładkich odcieni, a ponadto spełniają inne jeszcze zadania. Wielka liczba środków pomocniczych rzucanych wciąż na rynek utrudnia ich ocenę. Obok środków nader skutecznych, bez których trudno obejść się w nowoczesnej farbiarni, oferowane są czasem preparaty wątpliwej wartości.
Wprowadzenie włókien sztucznych — a następnie syntetycznych — w charakterze surowców przemysłowych postawiło farbiarza wobec nowych zadań. Przędza i cięte włókna jedwabiu wiskozowego, miedziowo--amoniakalnego, octanowego, wipolanu, steelonu oraz animalizowanych włókien roślinnych zachowują się w toku barwienia odmiennie niż „klasyczne" włókna bawełny, wełny itd. Szczególne trudności sprawia barwienie włókien mieszanych. Zagadnienie jednolitego barwienia przędzy lub tkanin wykonanych z wełny i bawełny zostało w swoim czasie całkowicie rozwiązane przez zastosowanie barwników tzw. „półwełnianych". Problemat barwienia mieszanek, do których wchodzą jedwab octanowy lub włókna syntetyczne, jest trudniejszy do rozwiązania i wymaga zwykle w praktyce farbiarskiej wstępnych badań i prób.
Nie zawsze jednak zmierza się do jednolitego barwienia przędzy lub tkaniny. Czasem należy właśnie nadać barwę jednemu składnikowi mieszanki, np. w wełnie, pozostawiając inne włókna, np. bawełnę lub jedwab octanowy, w stanie niezabarwionym lub zabarwionym w odmiennym kolorze.
W ostatnich czasach tkaniny barwione bywają poddawane różnym operacjom mającym określone cele wykończające. Zmierza się więc np. do zabezpieczenia tkanin od kurczenia się i gniecenia; nadaje się tkaninom wodoodporność lub ogniotrwałość itd. Operacje polegają głównie na napawaniu tkanin specjalnymi produktami, po czym tkaniny poddaje się działaniu dość wysokich temperatur. Farbiarz stoi więc niekiedy przed niełatwym zadaniem tworzenia wybarwień, które bez większych zmian w odcieniu lub trwałości wytrzymałyby wspomniane zabiegi.
Metoda barwienia sztucznych włókien ,,w masie" jeszcze przed snuciem, z użyciem odpowiednich pigmentów, ułatwia czasem zadanie po-, zwalając względnie tanio osiągać trwałe zabarwienia, nieosiągalne w inny sposób. Możliwości barwienia tą metodą są jednak ograniczone, gdyż zmiana koloru połączona jest z niezmiernie uciążliwym czyszczeniem maszyny przędzalniczej. Trzeba się więc ograniczyć do jednego, a najwyżej do paru popularnych kolorów. O barwieniu w pełnej gamie odcieni nie może być mowy.
Nowoczesna metoda utrwalania barwników za pomocą mas plastycznych zdobyła sobie pewne uznanie w dziedzinie drukowania tkanin; w farbiarstwie metoda ta z natury rzeczy ma mniejsze widoki powodzenia, jednak może być stosowana w pewnych specjalnych kombinacjach.
Zadania stawiane farbiarzowi są wielorakie i trudne nieraz do pogodzenia. W zasadzie farbiarz powinien kłaść jak największy nacisk na osiąganie wysoce trwałych wybarwień, z drugiej jednak strony na wybór barwników wpływają względy gospodarcze. Trwałe barwniki są zwykle dość drogie, zaspokojenie zaś rosnących potrzeb społeczeństwa wymaga masowego wytwarzania tanich artykułów.
Tempo współczesnego życia przemysłowego nakazuje produkować szybko, a więc barwić metodami ciągłymi. Metody te jednak wymagają specjalnej aparatury, którą farbiarnia nie zawsze rozporządza. Nieraz trzeba istniejącą aparaturę dostosowywać do bieżących potrzeb wprowadzając niezbędne adaptacje lub niewielkie uzupełnienia konstrukcyjne. Barwienie szybkimi metodami nie zawsze daje się pogodzić z otrzymywaniem zupełnie równych odcieni i dokładnie przebarwionych włókien.
Rozstrzyganie tych wszystkich wspomnianych przeciwieństw i znalezienie każdorazowo najlepszego wyjścia jest zadaniem niełatwym, wymagającym znacznego doświadczenia i poważnej wiedzy technicznej.
Z jakich źródeł czerpie farbiarz wiadomości niezbędne do codziennego wykonywania tych tak trudnych obowiązków? Przede wszystkim opiera się na własnym doświadczeniu zdobytym w ciągu lat praktyki. Ma zwykle do rozporządzenia zbiór recept i przepisów, stanowiących wartościowy dorobek fabryki. Korzysta ze wskazówek zawartych w okólnikach, poradnikach i broszurach reklamowych publikowanych przez fabryki barwników. Gdy zjawiają się nowe barwniki i nowe metody ich stosowania, instruujące broszury fabryk barwników są niezastąpionym źródłem informacji. W ostatnich kilkunastu latach broszury takie były opracowywane coraz staranniej. Szczególnie cenne są wiadomości dotyczące odporności poszczególnych barwników (a właściwie — odpowiednich wy-barwień) na wpływ różnych czynników i środowisk.
Wypowiadana czasem opinia, jakoby posiadany przez farbiarnię zbiór recept, okólniki fabryk barwników oraz porady techniczne tychże fabryk sprowadzały do minimum pracę farbiarza, jest zupełnie nieusprawiedliwiona. Najdokładniejsze przepisy i instrukcje nie mogą nigdy dostarczyć laikowi wiadomości niezbędnych do prowadzenia farbiarni. Warunki pracy są różne w poszczególnych farbiarniach: każda farbiarnia posiada odmienne urządzenia aparaturowe, stosuje odmienne surowce, korzysta z odmiennych gatunków wody itd. Przepisy oraz recepty nie mogą mieć i nie mają uniwersalnego zastosowania.
Należy stwierdzić, że rozwój farbiarstwa i obfitość źródeł informacyjnych bynajmniej nie powodują zaniku samodzielności i odpowiedzialności pracowników farbiarni. W miarę narastania trudności związanych z zawodem, np. wynikających z przerabiania nowych włókien lub ich mieszanek, farbiarz musi zdobywać coraz obszerniejsze wykształcenie, szczególnie w zakresie chemii i pokrewnych nauk.
W Polsce farbiarnię muszą oczywiście używać przede wszystkim krajowych barwników. Barwniki te produkowane są wprawdzie w poważnych i wciąż wzrastających ilościach, jednak dopiero z czasem, dzięki rozwojowi polskiego przemysłu chemicznego, usunięte zostaną wszelkie luki i pokryte wszelkie potrzeby, zwłaszcza w zakresie trwałych barwników. Obecnie kunsztem farbiarskim trzeba pokrywać pewne niedobory, uciekając się do używania barwników importowanych tylko w tych przypadkach, gdy to jest techniczną koniecznością.
Farbiarz polski musi liczyć się z coraz szerszym stosowaniem krajowych surowców włókienniczych zastępujących przywożoną z zagranicy bawełnę, wełnę i jutę. W coraz większym stopniu przerabiane będą włókna łykowe, przędza i cięte włókna wiskozy, wipolanu, steelonu, a w przyszłości inne jeszcze sztuczne i syntetyczne włókna. Aparatura będzie się stopniowo doskonalić i różnicować, w najbliższych jednak latach trzeba pracować używając istniejącego zespołu maszyn farbiarskich.
Równolegle z innymi dziedzinami technicznymi i gospodarczymi — farbiarstwo musi zmierzać do racjonalnego zaspokajania potrzeb szerokich mas ludności, których wymagania będą rosły w kierunku praktycznym i estetycznym.
Każda grupa barwników stosowana jest w przemyśle według swoistych metod, przedstawionych w rozdziałach poświęconych barwieniu poszczególnych rodzajów włókien. Są jednak pewne ogólne zasady, które obowiązują w farbiarni niezależnie od odmiany używanych barwników.
Barwniki powinny być przechowywane w pomieszczeniu suchym, niezbyt gorącym, a zimą nie narażonym na mróz. Beczki lub blaszane pudełka, w których barwniki dostarczane są do farbiarni, powinny być stale zamykane, aby można było uniknąć wzajemnego ich zanieczyszczania. a także wysychania — w przypadku gdy barwnik jest w postaci pasty. Napisy i etykiety podające nazwę barwnika lub inne informacje powinny być pieczołowicie ochraniane, gdyż zanik napisu lub choćby jego części prowadzi nieraz do przejściowego unieruchomienia zawartości beczki lub blaszanki.
Do rozpuszczania barwników używa się najczęściej wody. Musi ona odpowiadać określonym wymaganiom; przede wszystkim musi być czysta i niezbyt twarda. Rozpuszczanie barwników przed ich użyciem w farbiarni musi być dokonywane z wielką dokładnością. Należy unikać zarówno zbyt twardej wody, jak stosowania nieodpowiednich naczyń, np. naczyń miedzianych do rozpuszczania barwników siarkowych albo naczyń żelaznych — do barwników rozpuszczalnych w kwaśnym środowisku. Temperatura wody lub innego używanego rozpuszczalnika musi ściśle odpowiadać przepisom. Na ogół niewłaściwe jest zalewanie suchego proszku barwnika dużą ilością wody, gdyż zwykle powstają wówczas grudki barwnika trudne do rozpuszczenia; niekiedy pewna ilość barwnika przyj-- muje postać kuleczek pływających na powierzchni wody i jedynie z trudnością dających się rozpuścić. Odważoną ilość barwnika należy zalewać małą ilością wody, ewentualnie z odpowiednimi dodatkami; powstaje wtedy pasta, w której cała ilość barwnika ulega zwilżeniu i przemieszaniu. Pasta taka nie nastręcza trudności w czasie dalszego dolewania wody.
Podczas rozpuszczania barwnika w kąpielach, w których znajduje się podsiarczyn, nie należy podgrzewać roztworu ponad 60—650C, gdyż powyżej tej temperatury podsiarczyn ulega rozkładowi. Roztwór barwnika przed wlaniem do kąpieli barwiącej powinien być bardzo starannie przesączony przez gęste sito albo przez kawałek czystej tkaniny. Roztwory silnie alkaliczne (zawierające ług sodowy) nie mogą być cedzone przez sita z włosia, a roztwory zawierające siarczek sodu — przez sita z miedzianej siateczki. Pianę powstającą niekiedy podczas cedzenia należy usuwać, gdyż obecność jej w kąpieli może być przyczyną plam na wy-barwionym towarze.
Aby osiągnąć równe wybarwienia, do kąpieli dodaje się czasami roztwór barwnika nie jednorazowo, lecz stopniowo, w paru porcjach. Uzupełniający roztwór musi być wlewany do aparatu barwiącego ostrożnie, zwykle do przedziału, w którym nie ma towaru. Podczas barwienia systemem ciągłym należy kontrolować stężenie barwnika w przedziale zawierającym kąpiel barwiącą. Jeżeli tkanina przechodząc przez aparat „wyciąga" barwnik z kąpieli, trzeba ubytek wyrównywać dopuszczaniem bardziej stężonego roztworu barwnika. Temperatura kąpieli barwiącej musi być zgodna z przepisem; powinna być stale kontrolowana termome-
trem. To samo dotyczy wszystkich kąpieli utrwalających, wywołujących, piorących itp. Stężenie kąpieli ma poważny wpływ na wyniki barwienia. Jeżeli do wybarwienia 100 kg tkaniny zamierza się użyć 3 kg barwnika, nie jest sprawą obojętną, czy te 3 kg będą rozpuszczone w 500 1, czy w 3000 1 wody. W farbiarniach kąpiele stężone noszą nazwę „krótkich", kąpiele rozcieńczone — „długich".
W przepisach i receptach należy w miarę możności unikać mało sprecyzowanych wskazówek, jak np. garstka soli. nieco kwasu itp. Charakteryzując środowisko lepiej jest podawać wartość pH, niż pisać np.: roztwór silnie kwaśny, słabo alkaliczny itp.





BIBLIOGRAFIA

Podręcznik typu „Technologia farbiarstwa" musi z konieczności zmierzać do treściwego i zwięzłego ujęcia metod oraz urządzeń technicznych. Rozmiary książki nie pozwoliły na omówienie wszystkich tematów w sposób dostatecznie obszerny i wyczerpujący.
Podany poniżej spis prac specjalnych i monografii obejmuje źródła, z których korzystali autorzy. Może on być przydatny tym czytelnikom, którzy zapragną uzupełnić i pogłębić wiadomości dotyczące poszczególnych dziedzin farbiarstwa.
DOMINIKIEWICZ M., Chemia surowców i środków uszlachetniających włókienniczych, Łódź 1948.
GAIK A., Towaroznawstwo włókiennicze, Łódź 1948.
KUKIN G. N. i tow., Uczenije o wołoknistych matieriałach, Moskwa 1949 SHERMAN J., SHERMAN S., The New Fibres, New York 1946. ASTBURY W. T., The Fundamentals of Fibre Structure, Oxford-London 1933. SZAPOSZNIKOW W., Obszczaja tiechnołogija wołoknistych wieszczestw, Kijew 1912. HALL A. J., The Standard Handbook of Textiles, London 1947. GOSTIEW A., SALCHOR S., Obszczaja tiechnołogija szersti, Moskwa 1947. FIERZ-DAVTD H. E., Abriss der chemischen Technologie der Textilfasern, Basel 1948.
MARSH J. T., An Introduction to Textile Bleaching, London 1946. KIND W., Das Bleichen der Pflanzenfasern, Wittenberg 1922. JEGOROW, Otwarka chłopczatobumażnych tkaniej, Moskwa 1938. DOMINIKIEWICZ M., Podstawy farbiarstwa, Łódź 1947. TURSKI J. S., Barwienie barwnikami bezpośrednimi, Warszawa 1952. TURSKI J. S. i tow., Czerń anilinowa, Warszawa 1950.
SZMIELEW S., MAJANC M., ROGOWA J., Chimiczeskaja tiechnołogija wołoknistych matieriałow, Moskwa 1949.
SADÓW F. I. i tow., Chimiczeskaja tiechnołogija wołoknistych matieriałow, Moskwa 1952.
MOTORIN A. M„ Chimiczeskaja tiechnołogija wołoknistych wieszczestw, Moskwa 1939.
SCHAEFFER A., Handbuch der Färberei (4 tomy), Stuttgart 1950. WHITTAKER C. M., WILCOCK C. C, Dyeing with Coal-Tar Dyestuffs, London 1946. DISERENS L., Die neuesten Fortschritte in der Anwendung der Farbstoffe, Basel 1949.
GEORGIEVICS G., Lehrbuch der chemischen Technologie der Gespinstfasern, Leipzig-Wien 1895.
TROTMAN S. R., TROTMAN E., The Bleaching, Dyeing and Chemical Technology of Textile Fibres, London 1949.
OSIPOWA R. S., Tieorija i praktika kraszenija kubowymi krasitielami, Moskwa-Leningrad 1949.
LÖWENTHAL R., Handbuch der Färberei, Berlin 1921.
MELICHOW S. A., Kraszenije i otdiełka czułoczno-nosocznych izdielij iz kaprona, Moskwa 1951.
SZAROWA E., CWIETKOW N., Podgotowka i kraszenije naturalnogo i iskusstwien-nogo szołka, Moskwa 1939.
WEYRICH P., Das Färben und Bleichen in Apparaten, Berlin 1937. ULLMANN G., Die Apparatenfärberei, Berlin 1921. SCHULZ G., Farbstofftabellen, Leipzig 1934.
LAMPE W., Chemia barwników, Warszawa 1933. TURSKI J. S., Barwniki azowe, Warszawa 1950. „CHEMIA I TECHNIKA", tom IX, Nowoczesne kierunki w chemii barwników,
Warszawa 1951. WOROŻCOW N. N., Osnowy sintieza promieżutocznych produktów i krasitielej,
Moskwa 1950.
FIERZ-DAVID H. E„ Künstliche organische Farbstoffe, Berlin 1928. MAYER F., Chemie der organischen Farbstoffe, Berlin 19li'4. CAIN J. C, THORPE J. F., The Synthetic Dyestuffs and Intermediate Products,
London 1933.
FOX M. R., Vat Dyestuffs and Vat Dyeing, New York 1948. TERENIN A. N., Fotochimija krasitielej, Moskwa 1947. LABORATORIUM KOLORYSTYCZNE, Wzorcowe metody badania trwałości wy-
barwień, Warszawa 1950.
MARSH J. T., Textile Science, London 1948.
ULLMANN F., Enzyklopädie der technischen Chemie, Berlin-Wien 1928. HEERMANN P., Enzyklopädie der textilchemischen Technologie. HEERMANN P., Färberei und textilchernische Untersuchungen, Berlin 1940. CHWALĄ A., Textilhilfsmittel, Wien 1939.
Czasopisma fachowe informują o wynikach prac oryginalnych oraz o bieżącym postępie nie tylko w farbiarstwie, lecz również w dziedzinach pokrewnych. Poważną korzyść może dać zaznajamianie się z treścią następujących czasopism:
„Przemysł Włókienniczy", Łódź,
„Tiekstilnaja Promyszlennost'", Moskwa,
„Textil Rundschau", St. Gallen,
„Melliand's Textilberichte", Heidelberg.
„The Journal of the Society of Dyers and Colourists", Bradford.





SKOROWIDZ

Acetyloceluloza 39
Akrydynowe barwniki 57, 60
Akrylonitrylowe włókna 44 45
Alanina 22, 23, 26, 27
Alizaryna 60, 69, 70, 71, 103, 135, 176, 177,
178
Alizarynowy lak 177 Alkaliceluloza 20, 37 Aminokwasy 22, 23
Antrachinonowe barwniki 57, 60, 65, 69 77 Antymonu związki 63, 64, 154, 155, 156 203 Aparat Bajera 237, 238, 287
- do barwienia lub bielenia „gwiazda"
-----------osnów 192, 282
-----------system=m ciągłym 195, 282
- Essera 237, 287
- Fibe 176, 283
- Klauder-Weldona 277
- Krantza 293
- Mohra 113
- natykowy 192, 229, 286, 292
- Obermaiera 190, 288
- — rewolwerowy 238, 288
- pakunkowy 192, 202, 229, 237 [zasłonięte] 286, 287 '
- Preibischa 160
- ramowy 239, 286, 291
- zamknięty 295 Aparatura farbiarni 274 Aparaty cyrkulacyjne 112 Arginina 22, 23, 24, 25 Astrafloksyna FF extra 62 Auksochrom 54 Auramina 50, 61, 64, 156 Auxamina B 157, 203 Azbest 15, 16, 45, 273 Azotan celulozy 20
Azowe barwniki 57, 50, 61, 65, 72
-------tworzone na włóknie 60, 84. 102
197, 207, 213, 260 Azynowe barwniki 57, 59, 62
Barwienia teoria 132, 138, 218 Barwienie bawełny 137
-------barwnikami bezpośrednimi 137
-----------hy drenowymi 172
-----------indygosolowymi 173
-------— kadziowymi 161
Barwienie bawełny barwnikami lodowymi 179
powstającymi przez utlenianie na włóknie 158
-----------siarkowymi 149
-----------zaprawowymi 176
-----------zasadowymi 15'3
-------czernią anilinową 158
-------Indygiem 169
------- w aparatach 190
-------w kadziach otwartych 191
-------w stanie luźnym 190
- futer 98
- jedwabiu naturalnego 252
-----------barwnikami bezpośrednimi 257
----------------indygosolowymi 260
----------- — kadziowymi 259
----------------kwasowymi 256
-----------' —' siarkowymi 258
------------zaprawowymi 259
----------------zasadowymi 257
- -—' octanowego 208
-----------barwnikami zasadowymi 211
zawiesinowymi 210 -------sztucznego 200
-----------. barwnikami bezpośrednimi 202
' ~-------indygosolowymi 206
—'-----------kadziowymi 204
—'-----------lodowymi 207
-----------. — siarkowymi 204
----------------zasadowymi 203
— juty 197
— konopi 197
— ltlU 196
— - barwnikami bezpośrednimi 196 —-------kadziowymi 197
-----------lodowymi 197
-----------siarkowymi 197
-----------zasadowymi 197
— pończoch 213
— półwełny 241
— przędzy i tkanin papierowych 198
— ramiii trawy chińskiej 198
— tkanin mieszanych 212
~ — bawełna — jedwab wiskozowy
-----------jedwab naturalny - inne
włókna 262
Barwienie tkanin mieszanych -— jedwab octanowy — wełna — włókna roślinne 215
-------— jedwab wiskozowy — wełna
214 -----------w'polan — wełna 250
— wełny 217
-------barwnikami bezpośrednimi 229
------------chromokompleksowymi 222
---------— indygosolowymi 233
-—.-------kwasowo-chromowymi 224
-----------kwasowymi 220
------i- -— metachromowymi 228
-----------zaprawowymi 226
— .— - zasadowymi 230
-------ponownej 235
------- w aparatach 237
-------w kadziach otwartych 238
— włókien kazeinowych 248
-------mineralnych 273
-------syntetycznych 269
Barwniki 53 i nast.
— akrydynowe 57, 60
— antrachinonowe 57, 60, 65, 69, 77
— azowe 57, 58, 61, 65, 72
-------tworzone na włóknie 60, 84, 102,
197, 207, 213, 260
— azynowe 57, 59, 62
— Benzoechtkupfer 74, 138, 149
— bezpośrednie 60, 64, 71, 102, 137, 196, 202, 229, 245, 250, 257
— cellitazo'lowe 211
— cellitowe 210 -------trwałe 210, 270
— chinolinowe 57, 60, 66
— chinono-iminowe 57, 59
— chromokompleksowe 60, 68, 217, 222, 240
— disazowe 72
— do jedwabiu octanowego 61, 101
— dwufenylometanowe 58, 61
— helionowe 73, 137, 257
— hydronowe 77, 82
— „Immedial-Leuko" 100
— indygoidowe 60, 80
— indygosolowe 60, 82, 206, 233, 260
— kadziowe 60, 77, 102, 197, 204, 212, 231, 259
— koprantinowe 74, 138, 149, 271
— ksantenowe 57, 58, 62, 69
— kwasowe 60, 65, 102, 217, 220, 248, 256, 362
— kwasowo-chromowe 60, 67, 217, 224, 249, 271
— lodowe 60
— metachromowe 68, 217, 228, 244
— „Mikrofein" 161 - — monoazowe 72
— neolanowe 68
— nitrowe 57, 65
i— nitrozaminowe 138
— nitrozowe 57, 69
-— oksyazynowe 59, 62, 69
Barwniki palatynowe trwałe 68
— pigmentowe 61, 103
— pirazolonowe 58 —- polimetynowe 62
— półwełniane 73, 251 -— „Pulver-fein" 161
— roślinne 61, 103
— siarkowe 59, 60, 64, 81, 99, 204 245, 250, 253, 264
— stilbenowe 72
— „Suprafix" 161
— światłotrwałe 73, 260
—' — do dwuazowania 137, 258, 263
— tetrakisowe 72
— tiazolowe 59, 72
— tiazynowe 59, 61
— trisazowe 72
— trój feny lometanowe 58, 61, 63, 65, 70
— tworzone drogą utleniania na włóknie 60, 96, 264
— zaprawowe 60, 69, 217, 226, 259
— zasadowe 60, 61, 203, 211, 230, 245, 250 257
— zawiesinowe 102, 209, 210, 270 Barwników indygosolowych klasyfikacja
57 i riast.
— wywoływanie 83 Barwność 53 Batochromia 53
Bawełna 15, 16, 17, 27, 28, 32
Benzantron 161
Benzoechtkupfer barwinki 74, 138, 149
Benzopurpuryna 4B, 147
Benzydyna 85
Bezpośrednie barwniki 60, 64, 71, 102,
137, 196, 202, 229, 245, 250, 257 Białka 22, 32 Biel indygowa 169 Bielenie bawełny 104
— chlorynem 114
— jedwabiu naturalnego 129 '-------sztucznego 122
Bielenie juty 120
— konopi 120
— lnianych włókien 117
— łykowych-włókien 117 —optyczne 129
— systemem Korte 119 -------Mohra 113
— wełny 125 Blankit 122, 214, 265 Blankophor B, R i WT 130 Błękit alizarynowy S 178
-------kwasowy B i 2AG 225
— Capri GON 59. 62
— czysty immedialowy 59
— heiantrenowv RS 78, 162, 163
— helionowy RL 72
— hydronowy 82
— indantrenowy RS 78, 161
— indocyjaninowy 6B i G 225
— indvsosolowy IBC R3, 173
— kadziowy 4B, 78, 169, 171
Błękit kadziowy 4B, 6B, BR 171
— krezotynowy 6B 72, 143, 144
— krezotynowy RW 144, 258 -------czysty 143, 144
— kwasowy trwały na światło S extra 65
— metylenowy 59, 61, 63, 208
— palatynowy trwały GGN 222
— patentowy V 65, 225, 231
— toluilenowy 59
— wariaminowy 81
— Wiktoria 64, 230 Bordo algolowe RT 79
— alizarynowe 178
— Ciba B 78
— kwasowo-chromowe B 68 Brillantindygo B, 4B, 4G, 781 Brunat bezpośredni 5G 145 -
— helantrenowy G 80
— helionowy B 145
— krezotynowy 5G 258
'— krezotynowy RC 145, 258
— kupranilowy 72
Calgon 306
Cellitazolowe barwniki 211
Cellitowe barwniki 210
-------trwałe 210, 270
Celloksan 211
Celobioza 19
Celuloza 18, 20, 22, 32, 37, 39, 196
Celulozy estry 20
— etery 20
Chinoidowa budowa barwników 54, 57 Chinolinowe barwniki 57, 60, 66 Chinono-iminowe barwniki 57, 59 Chlorantinlichtblau RL 72 Chlorek winylidenu 42
— winylu 42 Chromofor 54, 57 Chrornoforowa teoria 54, 51 Chromogen 54 Chromokompleksowe barwniki 60 68,
217, 222, 249
Chryzamina G 144
Chryzofenina G 72, 73, 258
Chryzoidyna 61
Chwyt włókien 36
Cięte włókna 15, 32, 37, 39, 40
Coeruleina 69, 178
Cuite 36, 128, 252
Cystyna 22, 24, 25, 26, 34, 41
Czerń aminowa 2ATT 226
— anilinowa 96, 158
— Boruta A 65, 218
— chromowa I 70
— Dazo 145, 258
— do dwuazowania D 215, 258
— do jedwabiu octanowego 102
— dwufenylowa 98, 160
— formalinowa FF 143, 145
— helantrenowa BB 166
— helantrenowa BGA 80
Czerń indantrenowa FS 79
— kadziowa 98
— kampeszowa 71
— kombinowana 226
— kwasowo-chromowa FW 66
— Meta 145, 258
— na sztuczny jedwab CA 143, 145 -----------jedwab G 145
— oksydacyjna 159 —- parowa 160
—' Prudhomme'a 160
— siarkowa T 98, 99, 101
— Vidala 99
Czerwień alizarynowa W 225
— aminowa BL 225 .
— Ciba B 78
— helantrenowa RK 79
— helionowa 8BL 258
— Kongo 73, 94
— krezotynowa 4BS 73 -------trwała F 145, 147, 271
— kwasowa trwała P 219 -------trwała PG 66
— para (paranitroanilinowa) 58, 85, 179
— turecka 70, 176 Czynniki mokre 66
Dehydro-tio-paratoluidyna 72 Dakol 168, 307 Dekrolina 225, 236 Denier 16 Diastafor 106 Disazowe barwniki 72 Długość włókien 16 Dwuanizydyna 85, 93
Dwuazowanie i wywoływanie na włóknie 85', 145
Dwuchloroanilina 95 Dwufenylometanowe barwniki 58 61 Dynel 48 Dżiger 193, 202, 278
— Benningera 202
Ecru 35, 127, 128, 252
Ekstrahowanie tłuszczu z wełny 124
Emeraldyna 97
Emetyk 63, 154, 203
Eozyna 231
Erioehramazurol B 70
Erytrozyna 231
Estry celulozy 20
Etery celulozy 20
Fanale 64
Farbiarka pasmowa 194, 202, 240 283
Fenol 1481
Fenyloglicyna 77
Fenylometylopyrazolon 148
Fibroina 18, 22, 26, 27, 35, 36, 62, 262
Fiolet Doebnera 55
— krezotynowy R 144
— kwasowy A2R, 6B 225, 226, 231
— metylowy 64
Fixanol 75
Flawantren 161
Floksyna 231
Folusz 126
Fosfina 60
Fuksyna 9, 64, 133, 157
Galleina 178
Gallocyjanina 6'9
Garbujące środki syntetyczne 63
Gardinol 301,304
Glicyna 22, 23, 26
Gliko-piranoza 18
Glikoza 18, 19
Granat alizarynowy R 178
— cyjaninowy GR extra 66
— krezO'tynowy BH 147
— kwasowo-chromowy ERN 67 Greża 35, 127
Helionowe barwniki 73, 137, 257 Hemicelulozy 21, 22, 32, 117 Histydyna 22, 24 Hydroceluloza 19, 20, 28 Hydronowe barwniki 77, 82 Hydrosulfit FA 225, 230, 234, 236 Hygrolit 303 Hypsochromia 53
Igepal 306
Igepon A 217, 304
Igepon T 121, 168, 204, 206, 207, 210. 220.
2)29, 24)1, 263, 266, 269, 270, 304 Immedial-Lenko barwniki 100 Indanthrengelb G 79 Indanthrengelb 5GK 79 Indanthrenrot RK 7'9 Xndoksyl 77
Indygo 60-, 77, 78, 81, 1031, 16*1, 169, 170 Indygo G 78
Indygo'dowe barwniki (indygoidy) 60, 80 Indygosolowe barwniki 60. 82, 173, 206.
233, 260 Indykan 77
Janowiec 31 Jedwab dziki 35
— kolodionowy 19, 37, 200
— miedziowo-amoniakalny 15, 17, 37. 38, 39, 200
— naturalny 15, 16, 17, 34, 35, 36
— octanowy 15, 17, 37, 39, 40, 63, 200 -— sztuczny 37
-— '— animalizowany 40
— wiskozowy 15, 17, 37, 20O Jedwabiu naturalnego obróbka 127
— obciążanie 36, 258
— ożywianie 261
— sztucznego matowanie 201 ------obróbka 120
Jedwabniki 34 Juta 15, 30, 62
Kadziowane barwniki 60. 77, 102. 197,
204, 212, 231, 25-9 Kadź otwarta 277 Kampesz 103 Kanatnik 3 Kapron 15, 43
Karbikowatość włókien 17, 33 Karbonizacja 28, 125, 235 Katanol N, W, WL 307 Katanole 63, 64, 154, 155-, 150, 157, 197.
203, 214, 243, 245, 246, 263. 266. 266, 267
273
Katechu 103 Kazeina 22, 41
Kazeinowe włókna 15-, 17, 32, 41 Ken-af 15, 31 Kendyr 31 Keratyna 18, 22, 24, 25, 26, 33, 41, 62, 218
223, 227, 230, 234
Klasyfikacja barwników 57 i nast. Kokosowe włókna 32 Kollamina O 159 Konopie 15, 16, 30
— manilskie 32
Koprantinowe barwniki 74, 138, 149, 271
- sole 74, 271 Kotonizacja 29, 119 Ksantenowe barwniki 57, 5-8, 62, 69 Ksantogenian celulozy 20, 37, 38 Kumaryna 129
Kutikula 27
Kwas adypinowy 43
— aminokapronowy 43
- asparaginowy 22i, 23, 25
— dwugalusowy 63, 154
- fosforowy 63, 64
- galakturonowy 21
- galusowy 63, 154
— glutaminowy 22, 23, 24, 25, 41 Kwas 2,3-hydroksynaftoesowy 86
— molibdenowy 63, 64
- rubetrynowy 71
— salicylowy 227
- wolframowy 63-, 64
Kwasowe barwniki 6-0, 65, 102, 217, 220,
248, 256, 262 Kwasowo-chromowe barwniki 60. 67,
217, 224, 24-9, 271 K wer cytr on 103
Lak alizarynowy 177
Lanital 248
Len 15-, 16, 17, 29
— nowozelandzki 32 Leonil SB 220, 229, 303' Leucyna 22, 23, 24 Leukoindygo 80 Leukophor R 130
Leuko-związki 80, 100, 149, 161, 163 Lewia-tan 123
Ligniny 21, 31, 32, 117, 196 Lissapol 301 Lis-solamina 99
Lizyna 22, 23, 25, 41, 62 Lodowe barwniki 60 Lyofix 76
Marzanna 71, 103
Matowanie jedwabiu sztucznego 201 Merceryzacja 20, 21, 28, 114 Meta-aminofenol 981
Metachromowa metoda barwienia 6*8, 228 244
'— zaprawa 22-8
Metachromowe barwniki 68-, 217, 228, 245 Meta-fenyleno-dwuamina 148 Meta-nitroanilina 85 Meta-toluyleno-dwuamina 148 Metionina 41 Metoda kwaśnych leukozwiązków 168
— pigmentowa 167 Mieszanki wełniane 32 Mikrofein barwniki 1Ö1 Mineralne substancje 3!2, 35 Mocznik 174 Monoazowe barwniki 72 Moweina 0
Mydło monopolowe 204, 303
- serycynowe 128, 252, 256, 259, 266
Naftoelan A 87, 88, 891, 90, 91, 92, 93, 134, 180, 181, 182, 192
Naftoelan BG 180
Naftoelan BO 89, 91, 92, 93, 180
Naftoelan BR 181, 182, 183
Naftoelan BS 88, 90, 180
Naftoelan D 87, 90. 91, 92, 93-, 180, 181
Naftoelan G 88, 89, 91, 92, 181
Naftoelan GR 89, 92, 93, 181
Naftoelan ITR 87, 90, 91, 92
Naftoelan LB 89, 90, 91, 92, 182, 183
Naftoelan LT 180
Naftoelan OL 180
Naftoelan RL 88, 80, 90, 91, 92, 93
Naftoelan SG 181
Naftoelan SR 181
Naftoelan SW 88, 90, 91, 92, 180, 182, 183
Naftoelan TR 87, 90, 91, 92, 93
Naftoelany 87, 180
Naftol AS 86, 179
Naftol 8 85, 134. 137, 179, 246
Naftyloarniny 85, 179
Napawarka 194, 280
Nasadzanie 64
Natłuszczanie wełny 124
Nekal, Nekalina 303
Neokupran 77
Neolanowa sól II 223
Neolanowe barwniki 68
Nieorganiczne włókna 45
Nigroanilina 97
Nitki metalowe 15, 45
- szklane 15, 45, 273 Nitroanilina 95 Nitroceluloza 20, 63 Nitrol S 164
Nitrowe barwniki 57, 65 Nitrozaminowe barwniki 138 Nitrozowe barwniki 57, 69 Nitryl kwasu akrylowego 43:, 45 Nylon 15, 17, 43
Obciąganie szmat 235 Obciążanie jedwabiu 36, 25-3 Obróbka jedwabiu naturalnego 127
------sztucznego. 120
— wełny 122 Octan celulozy 20
—' winylu 42 Odklejanie 106, 121 127 Odwadnianie włókien 298 Odżelazianie wody 52 Oksyazynowe barwniki 59, 62, 69 Oksyceluloza 20, 28 Olej prestabitolowy 303
— turecki 156, 162, 179, 30H, 302 Opalanie tkanin 106
Opalarka 107
Oranż bezpośredni G 144, 145
- helionowy GGL 145, 2S8
— krezotynowy trwały 145
- trwały na światło GG 225 Oranż II 65, 66-, 218, 219, 225 Organolity 51
Orientacja 3-8-, 44 Orion 15, 45 Orto-aminofenol 8& Orto-dwuanizydyna 98 Orto-nitroanilina 227 Oscylacyjna teoria barwności 57 Ożywianie jedwabiu 291 — wybarwień siarkowych 152
Palatynowe trwałe barwniki 68
Para-aminofenol 98, 99
Para-fenylenodwuamina 9-8
Para-nitroanilina 85, 93, 246
Pektyny 21, 29, 32, 104, 117. 196
Peregal O, OK 164, 301
Perlon 15, 43
Permutyt 51
Pernigroanilina 97
Petapret BW 304
Petekarnit 303
Petelawon W 121, 123, 125, 304
Petemercerin 307
Peteożywiacz 304
Petepon G 105, 123; 125, 241, 304
Pigmentowe barwniki 61, 103
Pirazolonowe barwniki 58
Podbarwianie 129
Podnoszenie trwałości wybarwjeń 74
Polan 43
Poliamidowe włókna 43, 44
Pol:metynowe barwniki 62
Poliwinylowe włókna 42, 43
Pot z wełny 33, 122
Półwełniane barwniki 73, 251
Pralnica pasmowa 112
— wałowa 111 Pranie wełny 122 Prolina 22 Protektol 307 Prymulina 59, 72, 145 Pulver-fein barwniki 161 Purpura tyryjska 77, TO
Ramia 15, 17, 31
Rapellat 76
Rapidazole 95
Rapidogeny 96
Rapidy 95
Rezorcyna 148
Rhofil 42
Rodamina B 156, 230, 231
Rodamina 6G 58, 62, 64, 231
Rongalit 84
Roślinne barwniki 61, 103
Rozantren R 72
Rozciągliwość włókien 16
Róż astrazonowy FG 62
Safranina T 59, 62, 64 Sapamina 75, 301, 305 Saponal a 105, 123, 125, 217, 241, 305 Saran 42
Serycyna 22, 23, 35, 127, 128, 252, 259 Setamol WS 169, 303
Siarkowe barwniki 59, 60, 64, 81, 99, 204, 246, 250, 258, 264
Siarkowych wybarwień ożywianie 152 Silkool 248 Sizal 15 Soledony 82
Sole koprantinowe 74, 271 Solidogen A 75 Soromina 260, 305 Souple 35, 128, 252 Sól neolanowa II 223 Spilśnianie 32, 33, 126 Sprzęganie z dwuazowaną para-nitro-aniliną 148
Stabilizowane sole dwuazowanych zasad 188
Stal 17
Steelon 15, 43 .
Stilbenowe barwniki 72!
Substancje mineralne 32, 35
Suprafix barwniki 161
Suszenie 298
Syntetyczne środki garbujące 63
Syntetyczne włókna 42
Szakłak 103
Szarzeń helionowa L 145, 258
Sześciometylenodwuamina 43
Szkarłat cellitonowy trwały 270
Szkarłat G 102
Szkło 17, 45
Szmat obciąganie 235
Środki pomocnicze 300
Światłotrwałe barwniki 73, 262 -------do dwuazowania 137, 258, 263
Tanina 63, 153, 15Ö, 197, 203
Tanino! BM 63
Tartrazyna 58
Teepol 304
Teoria barwienia 132, 138, 218
— chromoforowa 54, 57 Terylen 15
Terylenowe włókna 44, 45 Tetrakisowe barwniki 72 Tiazolowe barwniki 59, 72 Tiazynowe barwniki 59, 61 Tioindygo 78, 161 Tłuszcze 22, 32, 35, 122 Tolidyna 85, 93 Trisazowe barwniki 72 Trójfenylometanowe barwniki 58, 61, 63
65, 70
Trwałości wybarwień podnoszenie 74 Trwałość wybarwień 308 Tryptofan 22, 24 Tussah 35 Twardość wody 47 Tyrozyna 22, 23, 24, 26
Ultrawon W 241, 301
Urzeł 77
Utrwalacz Cu 74, 149, 271
Utrwalacz DCU 76, 77
Utrwalacz W 76, 243, 258, 263
Utrwalacz WOM 77, 243, 244, 258, 263
Utrwalanie wybarwień bezpośrednich
144, 203, 258
-----------chlorkiem bielącym 145
— - - formaliną 145, 258
-----------solami chromu 144, 258
-----------solami miedzi 144, 258
-----------utrwalaczami Cu, W WOM
145, 149, 258
-------na półwełnie 243
—' — siarkowych 152 Uvitex RS, WS 130
Velan 301 Vicara 41
Walina 22, 23 Wariaminy 94, 95( Warnik Gebauera 109
— pionowy 108
— Mather Platta 110
— Thiesa 111 Warzenie alkaliczne 108 Wełna 15, 16, 32, 33, 34
— czesankowa 32
— garbarska 33 —- ponowna 33
— potna 33
— szlakowa 151, 45
— zgrzebna 32
— żywa 33
Wełny natłuszczanie 124
— obróbka 122
— pranie 122
— zaprawianie 34 Winylowe włókna 42
— związki 42 Winyon 15, 17, 42 Winyon N 43 Wipolan 248 Wirydon 57, 69 Wiskoza 38 Włókien chwyt 36
— długość 16
—- karbikowatość 17, 38
— odwadnianie 298
— rozciągliwość 16
— światowa produkcja 15
— wytrzymałość 16 Włókna akrylonitrylowe 44, 45
— cięte 15, 32, 37, 39, 40
— kazeinowe 15, 17, 32, 41 .
— kokosowe 32
— nieorganiczne 45
- - Pe-Ce 42
— polianrrdiwe 43. 44
— poliwinylowe 42, 43
— syntetyczne 42
— terylenowe 44, 45
— z białek1 roślinnych 15 Woda 46 i nast.
Wody odżelazianie 52 Wosk; 22, 32, 35. 104, 117
Wybarwień utrwalenie, patrz utrwalenie wybarwień
— trwałość 308
— trwałości podnoszenie 74 Wymienniki jonowe 51 Wymrażanie tłuszczu w wełnie 124 Wytrzymałość włókien 16 Wywoływacze A, F, J, CS, H, Z 148 Wvwolywanie barwników ingosolowych
83
Zaprawa metachromowa 22S Zaprawianie wełny 34 Zaprawowe barwniki 60, 69, 217, 228, 259 Zasada Błękitu naftoelanowego BB 89 92, 187
- Błękitu naftoelanowego B (Waria-mina B) 92, 183, 187, 188, 189
- Błękitu naftoelanowego RR 187
- Błękitu naftoelanowego RT (Waria-m:na RT) 93, 188, 189
- Bordo naftoelanowego GP 92, 187
- Brunatu naftoelanowego V 93
- Czerni naftoelanowej B 188
- Czerni naftoelanowej G 88, 93
- Czerni naftoelanowej LB 88, 187
- Czerwieni naftoelanowej B 88 89 91, 187 '
Zasada Czerwiem naftoelanowej GG 90 184
— Czerwieni naftoelanowej RL 88 91 186, 261
— Czerwieni naftoelanowej 3GL 87 91, 186
— Czerwieni naftoelanowei ITR 87
91, 186
— Czerwieni naftoelanowej KB 88 90 185
— Czerwieni naftoelanowei RBE 88
92, 185
— Czerwieni naftoelanowej RC 186
— Czerwieni naftoelanowej RL 88, 91 186
— Czerwieni naftoelanowej TR 88, 185
— Fioletu naftoelanowego B 92, 187 '
— Oranżu naftoelanowego GC 89 v
— - Oranżu naftoelanowego GG 184
— Oranżu naftoelanowego GR 184
— Szkarłatu naftoelanowego G 90, 185
— Szkarłatu naftoelanowego GG 183 184
— Szkarłatu naftoelanowego GGS 90 134
— Szkarłatu naftoelanowego RC 90, 186
— Szkarłatu naftoelanowego TR 185
— wariaminowa 87, 89
— Żółcieni naftoelanowej GC 89
— Żółcieni naftoelanowej GG 184 Zasadowe barwniki 60, 61, 203, 211. 230.
245. 250, 257
Zasady naftoelanowe 89 Zaślaz ni
Zawiesinowe barwniki 102, 209, 210, 270 Zieleń alizarynowa kwasowa G 225
— brylantowa 58
— helantrenowa brylantowa B 79
— jaspisowa 79
— krezotynowa B 138, 143, 258
— krezotynowa ciemna B 143, 145
— malachitowa 61, 64
—' naftalinowa V 138, 225, 231
— trwała 57, 69 Zmiękczanie wody 49 i nast.
Żarnowiec ?.3
Żółcień astrazonowa 5G 62
— cellitonowa trwała G 270
— chinolinowa 60, 66, 231
— chloraminowa B 145
— helantrenowa G i 5 GK 79
— helionowa B 258
— hydronowa G 82
— kwasowa trwała na folusz PG 225
— kwasowo-chromowa GGW 68, 225
— naftolowa S 57, 65
— siriusowa 271
— trwała na światło S 225 Żywice 22, 32, 35, 104



WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ


WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ


WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ


WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ


WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ


WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ


WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ


WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ


WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ


Możesz dodać mnie do swojej listy ulubionych sprzedawców. Możesz to zrobić klikając na ikonkę umieszczoną poniżej. Nie zapomnij włączyć opcji subskrypcji, a na bieżąco będziesz informowany o wystawianych przeze mnie nowych przedmiotach.