SPIS TREŚCI:


Przygotowanie masy szklanej.
Formowanie szkła.
Zdobienie szkła.
Historyczny rozwój szkła artystycznego.



Przygotowanie masy szklanej.



Szkło otrzymujemy przez stopienie krzemionki z metalami alkalicznymi i związkami wapnia lub ołowiu. Krzemionka, zasadniczy surowiec przy wyrobie szkła, używana jest albo w postaci piasku, albo rzadziej, krystalicznego kwarcu. Kwarc krystaliczny bezbarwny zwie się kryształem górskim. W dzisiejszej produkcji stosuje się najczęściej piasek o możliwie drobnych i równych ziarenkach, co ułatwia jego topliwość. Ponieważ jednak krzemionka, czy to w postaci kwarcu, czy piasku, jest materiałem bardzo trudno topliwym, dodaje się więc do niej składniki ułatwiające stapianie, tak zwane topniki. Są to przede wszystkim związki metali alkalicznych: sodu i potasu. Soda w postaci węglanu sodu znajduje się albo w ziemi, albo uzyskuje się ją sztucznie, dawniej z popiołu pewnych roślin morskich, a obecnie bywa uzyskiwana najczęściej z soli kuchennej. Potas stosowany jako węglan potasu, czyli potasz, otrzymuje się z popiołu różnych roślin lądowych. Specjalnie dobry gatunek potaszu otrzymuje się z badyli słonecznikowych. Inne topniki, jak związki wapnia, dodaje się w postaci węglanów wapnia: kalcytu, kredy, marmuru lub wapienia. Z tlenków ołowiu najczęściej używana bywa minia.
Poszczególne te składniki po zmieleniu, miesza się w odpowiednim stosunku i podgrzewa aż do temperatury, w której się stapiają, dając w wyniku jednolitą masę, którą nazywamy szkłem. Szkło otrzymane w wy-
sokiej temperaturze jest ciałem płynnym, a stopniowo oziębiane przechodzi w ciało stałe, kruche i przezroczyste,
0 względnej twardości. Szkło jest bardzo odporne na czynniki chemiczne, nie przepuszcza ani płynów ani gazów, jest złym przewodnikiem ciepła i elektryczności, nie jest natomiast wytrzymałe na zmiany temperatury, łatwo pękając.
Zależnie od rodzaju i ilości składników, które dodaje się do krzemionki, rozróżnia się rozmaite gatunki szkła. Poza szkłem laboratoryjnym i optycznym, których skład uwarunkowany jest specjalnym przeznaczeniem, wszystkie inne rodzaje szkieł można podzielić na dwie grupy: szkła wapienne i szkła ołowiowe. Obydwa te gatunki mogą być używane tak do wyrobów gospodarczych, jak
1 artystycznych, a stosunek wzajemny składników jest nieraz bardzo różny, tak, że można odróżniać jeszcze szkła sodowo-wapienne, potasowo-wapienne, sodowo-oło-wiowe, lub potasowo-ołowiowe. Szkła ołowiowe są cięższe, silniej załamują światło, i przy uderzeniu wydają piękny metaliczny dźwięk. Szkieł ołowiowych, jako droższych, ze względu właśnie na zawartość ołowiu i silniej załamujących światło, używa się przeważnie tylko do wyrobów artystycznych.
Ogromną rolę przy wyrobie szkła odgrywa dokładne oczyszczanie najpierw surowców, a później jeszcze całego stopu, ze składników, które zanieczyszczają szkło, uniemożliwiając uzyskanie jednolitej masy i przezroczystości. Wszystkie surowce, a zwłaszcza piasek, muszą być dokładnie wypłukane, przy czym chodzi przede wszystkim o usunięcie tlenku żelaza zabarwiającego szkło na kolor zielono-butelkowy. Chociaż masa szklana stapia się już przy temperaturze 1100° C, podgrzewa się ją jeszcze do 1350 lub 1450° C, ponieważ przy tej temperaturze reszta zanieczyszczeń wydziela się na powierzchnię
masy, skąd można ją zebrać przez czerpanie. Jeżeli chodzi o usunięcie zielonkowatego zabarwienia, spowodowanego tlenkiem żelaza, to poza wielokrotnym płukaniem samego piasku można odbarwić szkło także przez dodanie np. tlenku manganu. Tlenek ten barwi szkło na fioletowo, neutralizuje więc zieloną, barwę żelaza. Do wyklarowania masy stosuje się także nieraz arszenik lub siarczan sody.
Celem uzyskania kolorowego .szkła, można do bezbarwnej masy szklą dodawać tlenków różnych metali, które zabarwiają masę na pożądany kolor. I tak np.: mangan barwi na kolor fioletowy, kobalt — niebieski, żelazo — zielony, a miedź, selen lub złoto — na kolor czerwony.
Nieprzezroczystosć szkła można uzyskać albo przez zmącenie, albo przez matowanie, Do najstarszych sposo-bówT zmącania szkła, czyli uzyskania mlecznego koloru, należy dodawanie tlenku cyny, później dodawano popiół kostny. W obecnej produkcji stosuje się przede wszystkim materiały zawierające fluor, jak np. kriolit w połączeniu ze skaleniem lub kaolinem. Lekko zmącone szkło, tak zwane alabastrowe, otrzymuje się przez dodanie talku lub magnezji. Matowanie uzyskuje się przez wywołanie na gładkiej powierzchni szkła drobnych nierówności, które rozpraszają przechodzące światło. Matowanie można uzyskać także przy pomocy trawienia przez kwas fluoro-wodorowy lub przy pomocy dmuchawy piaskowej, przy której ziarenka piasku rysują powierzchnię szkła.
Odliczone składniki waży się i w odpowiednich proporcjach dokładnie miesza, a następnie topi się w piecu. Piec szklarski jest zwykle okrągły, płasko sklepiony. U dołu znajduje się palenisko, dawniej na drzewo, później na węgiel. Obecnie stosuje się opalanie za pomocą gazów
świetlnych. Ponad paleniskiem umieszczona jest tzw. ława czyli podłoga pieca zestawiana z płyt piaskowcowych, między którymi jest parę otworów dla przepuszczania ognia. Na ławie ustawione są donice czyli ogromne misy, o średnicy dochodzącej 1 metra, zrobione z gliny szamotowej. Wyrobieniu tych donic poświęca hutnik bardzo wiele uwagi, gdyż w nich właśnie topi się masa szklana w bardzo wysokiej temperaturze. To też uformowaną donicę suszy się najpierw przez 6 miesięcy, a dopiero potem wypala w temperaturze 1200° C i gorącą wstawia do pieca szklarskiego. Donica może służyć przez 4 do 6 tygodni. Ponad ławą wznosi się płaskie sklepienie pieca, a nieduże otwory w sklepieniu, trochę powyżej donic, służą hutnikowi do nabierania masy szklanej. Po stopieniu surowców w temperaturze około 1450° C osłabia się powoli ogień do temperatury poniżej 1000° C, gdyż wtedy masa szklana nie jest już lejąca, ale ciągnąca i nadaje się do formowania.



WIELKOŚĆ 20X15CM,MIĘKKA OKŁADKA,LICZY 32 STRONY,KILKA ILUSTRACJI.

STAN DB/DB+ .

WYSYŁKA GRATIS NA TERENIE POLSKI / PRZESYŁKA POLECONA EKONOMICZNA + KOPERTA BĄBELKOWA ,W PRZYPADKU PRZESYŁKI POLECONEJ PRIORYTETOWEJ PROSZĘ O DOPŁATĘ W WYSOKOŚCI 3ZŁ.KOSZT PRZESYŁKI ZAGRANICZNEJ ZGODNY Z CENNIKIEM POCZTY POLSKIEJ / .

WYDAWNICTWO MUZEUM ŚLĄSKIE WE WROCŁAWIU WROCŁAW 1951,NAKŁAD 1200 EGZ.

INFORMACJE DOTYCZĄCE REALIZACJI AUKCJI,NR KONTA BANKOWEGO ITP.ZNAJDUJĄ SIĘ NA STRONIE "O MNIE" ORAZ DOŁĄCZONE SĄ DO POWIADOMIENIA O WYGRANIU AUKCJI.

PRZED ZŁOŻENIEM OFERTY KUPNA PROSZĘ ZAPOZNAĆ SIĘ Z WARUNKAMI SPRZEDAŻY PRZEDSTAWIONYMI NA STRONIE "O MNIE"

NIE ODWOŁUJĘ OFERT KUPNA!!!

ZOBACZ INNE MOJE AUKCJE

ZOBACZ STRONĘ O MNIE