Arcydzieła literatury polskiej
Narcyza Żmichowska Poganka
Zielona Sowa Kraków 2003
okładka miękka
142 strony, format: 14,5 x 20,5 cm
książka jest nowa
Z okładki:
Seria przedstawia najciekawsze pozycje z klasyki literatury polskiej. Wybitne utwory, które przez lata kształtowały świadomość Polaków, opracowane i opatrzone komentarzem, pozwolą kolejnym pokoleniom czytelników zapoznać się z nieprzemijającymi dziełami znanych i lubianych autorów.
Narcyza Żmichowska (1819-76), poetka, pisarka i pedagog. Po ukończeniu pensji Zuzanny Wilczyńskiej i rządowego Instytutu Guwernantek pracowała jako nauczycielka m.in. w rodzinie Zamoyskich. Debiutowała w 1839 r. wierszem bez tytułu, a wydane w 1841 r. pod pseudonimem Gabryella, Szczęście poety przyniosło jej duży rozgłos w literackich i czytelniczych kręgach Warszawy. Początkowo publikowała w katolickim „Pielgrzymie", ale po związaniu się z demokratami zerwała współpracę. W latach czterdziestych zgromadziła wokół siebie grono entuzjastów i entuzjastek głoszących postępowe hasła, zajmowała się oświatą i agitaq'ą polityczną wśród robotników (za co była więziona), a przed powstaniem styczniowym prowadziła spotkania w swoim mieszkaniu, w tzw. Miodogórzu. Pisała wiersze, opowiadania, m.in. Maina i Kościej, Lilia, Prządki, powieści Poganka (1846, całość 1861), Książka pamiątek (1847), podręczniki oraz liczne prace pedagogiczne.
Poganka jest opowieścią o losach Beniamina, który wpada w sidła miłości i zostaje w zamku pogańskiej Aspazji, zapominając o rodzinie, ojczyźnie i całym świecie. Powieść Żmichowskiej jest jednak czymś więcej niż tylko kolejną wersją moralitetu z elementami fantastyki, gdyż mówi także o problemach nieostrego podziału między dobrem i złem, o możliwościach ludzkiego poznania i o złożoności świata i człowieka. Jest to również opowieść-wspomnienie o dawnych czasach, kiedy wszyscy kochali się i szanowali, wspomnienie czasów dawnych i idealnych, których nic już nie wróci...
