Arcydzieła literatury światowej
James Macpherson Pieśni Osjana
Zielona Sowa Kraków 2005
okładka miękka
181 stron, format: 14,5 x 20,5 cm
książka jest nowa
Z okładki:
Seria prezentuje najbardziej znaczące i najcenniejsze utwory literatury powszechnej; każdy z nich jest starannie opracowany i opatrzony wyczerpującym komentarzem, który ułatwia obcowanie z genialnymi dokonaniami literackimi twórców różnych krajów i epok.
James Macpherson (1736-96), pisarz i poeta szkocki. Zadebiutował poematem Highlander (1758). W 1760 r. wydał, rzekomo przetłumaczony przez niego z języka gaelickiego na angielski, zbiór ludowej poezji szkockich górali z końca III w. n.e., w formie narracyjnego poematu epickiego pt. Pieśni Osjana. Był to jedyny utwór, którym wszedł do literatury, paradoksalnie jako twórca najgłośniejszej mistyfikacji literackiej.
Oryginalna, jak sądzono, poezja ludów Północy, bard Osjan - autor cyklu pieśni, oraz opiewana przez niego tajemnicza i groźna kraina Morwenu zostały entuzjastycznie przyjęte przez publiczność. Niewidomy harfiarz Osjan, poeta-wieszcz, wojownik i piewca wolności, został uznany za północnego Homera, zaś jego twórczość za źródło inspiracji dla literatury romantycznej; tak jak do tej pory utwory starożytnych były inspiracją dla klasyków. Jednak sławie Macphersona od początku towarzyszyły kłótnie o autentyczność zbioru, a gdy okazało się, że jest to tylko zręczna kompilacja motywów ludowych i poetycka mistyfikacja, rozpętała się burza. Niezależnie od tego, utwór wywołał w Europie zjawisko osjanizmu, silnie wpływając głównie na literaturę angielską i niemiecką, choć i w Polsce na pieśniach szkockiego barda starano się budować narodową tożsamość. Jednym z największych miłośników poematu był Napoleon Bonaparte, który nie rozstawał się z nim podczas wypraw do Egiptu czy Rosji, a ostatnie lata życia na wyspie Św. Heleny po części wypełniała mu lektura Pieśni Osjana w ojczystym języku. .
