|
|
|
SZTUKA SŁOWA
Rzecz o zjawiskach literackich
AUTOR: Julian Krzyżanowski
|
- SŁOWO UTRWALONE
Przekaz literacki ustny i wzrokowy. - Teksty literackie i naukowe. - Literatura sztuką pięknego słowa. - Warunki i czynniki powstawania zjawisk literackich. - "Natchnienie" i zamówienie. - Mecenat indywidualny i społeczny. - Społeczna pozycja twórcy literackiego. - Poezja "uczona" i jej znaczenie. - Pisarstwo jako zawód. - Exegi monumentum.
- TWORZYWO LITERACKIE (Język artystyczny)
Język artystyczny pospolicie zwany literackim. - Słownictwo: neologizmy, barbaryzmy, archaizmy, dialektyzmy, obscena. - Składnia artystyczna. - Zdania i okresy. - Artyzm renesansowy. - Osobliwości barokowe: ikony, figura ethymologica, inwersja, proza rytmiczna, makaronizmy. - Klasycystyczny artyzm oświeceniowy. - Językowe bogactwo czasów romantyzmu. - Terminologia naukowa w poezji pozytywizmu. - Wojna o gwarę w powieści ludowej. - Stylizacje neoromantyczne: archaiczna, dialektyczna, obcojęzykowa. - Sztuczki literackie.
- DŹWIĘKOWA SZATA POEZJI (Rytmika)
Poezja a proza. - Rytm podstawową cechą poezji. - Terminologia antyczna żyje do dzisiaj. - Co to jest rytmika? Jej systemy: metryczny, sylabiczny, toniczny. - Akcent czy przycisk? - Rytmika średniowieczna. - Rytmy renesansowe. - Artyzm Kochanowskiego i reformy tego mistrza. - Ikony barokowe. Liryka popularna tego okresu. - Klasycyści i średniówka. - Nowości romantyczne: rymy męskie, wiersze toniczne i sylabotoniczne, wiersz biały. - Rytmika neoromantyczna i jej osobliwości. - Nowości okresu neorealizmu międzywojennego: wprowadzanie tonizmu, nawrót do asonansu, niezwykłe eksperymenty. - Pogranicze poezji i prozy rytmicznej.
- SEMANTYKA JĘZYKA ARTYSTYCZNEGO
Obrazy słowne, porównania, przenośnie, katachrezy. - Swoisty język mistyki. - Synestezja. - Nieporozumienia w ujmowaniu sensu i funkcji metaforyki. - Zamiennia i ogarnienie. - Omówienie. - Topika "poezji uczonej". - Peryfrazy i cenzura. - Styl ironiczny. - Alegoria i uosobienie. - Psychomachia. - Symbol i symbolizm. - Stylistyka.
- LIRYKAIEPIKA
Od obrazu słownego do literackiego. - Imaginizm. - Barokowe ikony. - Liryka, gatunki i odmiany. - Horacjanizm. - Liryka "wyższa". - Psałterz Dawidów, pieśni kościelne i kolędy. - Pieśni historyczne. - Elegia i sielanka. - Ballada. - Cykle liryczne. - Liryzm. - Epika homerycka i jej tradycje. - Epickość. - Narracja odautorska, chronologiczna, bezosobowa. - Narracja postaci literackiej i antecedencje. - Narracja dantejska. - Gawęda. - Przygody "o włos od śmierci" i ich funkcja w dziele epickim. - Epika średniowieczna. - Poematy heroikomiczne. - Relacje podróżnicze. - Powieść poetycka epoki romantyzmu. - Bajka Ezopowa.
- EPIKA POWIEŚCIOWA I DRAMATURGIA
Od poezji do prozy powieściowej. - Pojawienie się powieści w Polsce. - Poetyka powieści. - Trzy gatunki powieści: współczesna, historyczna, utopijna. - Odmiany tematyki powieściowej: psychologiczna i socjologiczna. - Powieść przygód podróżniczych (robinsonada), wojennych, łotrzykowskich. - Powieść grozy (gotycka). - Powieść o szlachetnym zbójniku: Rinaldo Rinaldini, Janosik. Ondraszek. - Powieść kryminalna i detektywna. - Nowela a powieść. - Proza powieściowa na szlaku poezji. - Powieść dydaktyczna i "antypowieść". - Gawęda, pamiętnik, listy a sprawa autentyzmu i realizmu. - Dramaturgia a teatr. - Tragedia grecka i francuska XVII w. - Komedia attycka i "nowa". - Dramaturgia średniowieczna. - Dramat romantyczny i jego nowe formy. - "Sztuki" pozytywistów. - Neoromantyzm i Wyspiański. - Losy dawnej komedii polskiej. - Rodzimość romantyczna. - Komedia "biała". - Rozkwit komedii neoromantycznej. - Jakości estetyczne: tragizm i komizm.
- TEMATOLOGIA, CZYLI O TREŚCI DZIEŁA LITERACKIEGO
Tematyka - co to jest temat dzieła? - Związki tematu z formą dzieła. - Kłopoty z wariantami tekstu. - Formy wielkie i małe. - Składniki tematyczne. - Motywy epicki i liryczny. - Ustrój motywu i jego powtarzalność. - Stosunek wątku do motywu. - Przykłady ustroju wielowątkowego (Belfagor. Zemsta, Konrad Wallenrod, Pan Tadeusz, Balladyna). - Utwory fabularne i niefabularne. - Fabuła a rozmiar dzieła. - Powtarzalne schematy i szablony ustrojowe. - Fabuła a plagiat. - Tzw. oryginalność. - Typowe sytuacje życiowe a literatura. - Tytuły dzieł, ich postać i sens. - Postaci historyczne w powieści i dramacie. - Fikcja i historia w nazwiskach. - Nazwiska-etykiety. -Tytuły w funkcji nazwisk. - Dorośli i dzieci. - Zwierzęta postaciami literackimi. - Fikcja genezy przy lekturze liryków. - Apokalipsa, wizja i dialog jako plastyczne ujęcia zawiłych procesów psychologicznych i socjologicznych. - Sposoby wprowadzania tła. - Tło historyczne i geograficzne. - Jego walory artystyczne. - Ideologia w dziele literackim. - Konieczności i trudności jej poznania.
- OD LITERATURY LUDOWEJ DO NARODOWEJ
Ludowość romantyczna. - Inicjatywa Mickiewicza i tło jej europejskie. - Zbieracze tekstów ludowych, Kolberg i inni. - Norwid. - Nurt ludowy w literaturze staropolskiej (powieści, utwory dramatyczne, facecjonistyka, bajka, komiczne śpiewki, przysłowia i zagadki). - Powstanie i rozwój folklorystyki polskiej. - Dorobek naukowy trzech pokoleń badaczy literatury ludowej. - Próbna systematyka i charakterystyka pieśni ludowych: obrzędowe, ballady, historyczne, zawodowe, pieśniczki. - Pieśń ludowa i bajka. - Wiek i powszechność bajki. - Systematyka i charakterystyka bajki. - Oryginalność i rodzimość tworów literatury ludowej. - Jej przenikanie do literatury narodowej. - Pisarze ludowi na progu w. XX a dzisiaj. - Zanik granicy między literaturą ludową a narodową.
- COŚ NIECOŚ O ŻYCIU LITERACKIM
Kult wielkich pisarzy. - Natchnienie i jego baza materialna. - Prawo autorskie. - Proces produkcj. między autorem i czytelnikiem. - Rola i funkcja pisarza romantycznego. - Pisarz a polityka. - Mecenat dawny i dzisiejszy. - Autor i wydawca. - Problem cenzury. - Działalność pisarska a dziennikarska. - Tradycja salonów literackich. - Twórca i odbiorca. - "Sztuki poetyckie". - Program polityczno-literacki Mickiewicza. - Problem naśladownictwa. - Przekłady. - Mody literackie. - Sława a popularność.
- OD NARODU DO LUDZKOŚCI
Literatura jako zjawisko społeczne. - Literatura informatorką o życiu dawnym i współczesnym. - "Piękne i pożyteczne" w dziele literackim. - Ideologia w tym dziele. - Mesjanizm polski i jego odmiany obce, nacjonalistyczne. - Działalność publicystyczna pisarza i jego funkcja polityczna. - Przykład Sienkiewicza. - Pesymizm i optymizm. - Dwa oblicza Krasińskiego. - Tragizm antyczny i średniowieczny a tragizm romantyczny. - Przezwyciężenie pesymizmu u pozytywistów i neoromantyków. - Funkcja etyczna dzieła literackiego. - Czytelnicy i ich stosunek do postaci literackich. - Tematyka rodzima i obca. - W pracowni dzisiejszego badacza literatury. - Jeszcze raz przekłady i funkcja ich międzynarodowa. - Literatura i jej związki z innymi sztukami oraz naukami humanistycznymi. - Literatura i jej sny o nauce. - Sens literatury w ujęciu Norwida. - Optymizm dwu laureatów Nobla.
- Przypisy
- Indeks
- Spis ilustracji
|
|
